Rusiya qazı üçün nəzərdə tutulmuşdu, ilk dəfə Azərbaycan istifadə etdi

Azərbaycanla Ukrayna arasında enerji əməkdaşlığı genişlənməkdədir. Bakıdan təbii qaz alan Kiyev bu prosesdə həm də siyasi və geosiyasi mesajlar verir. Transbalkan marşrutu ilə ilk dəfə Azərbaycan qazının Ukraynaya çatdırılması təkcə iqtisadi yox, siyasi əhəmiyyət daşıyır. 

Sfera.az xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı danışan politoloq Elxan Şahinoğlunun fikrincə, bu hadisə Cənubi Qafqazda və Şərqi Avropada balansları dəyişə biləcək proseslərin başlanğıcı sayıla bilər.

Politoloq bildirib ki, Ukrayna Rusiya qazından tamamilə imtina etdikdən sonra enerji təhlükəsizliyi üçün alternativ axtarışlara başlamışdı. Bu kontekstdə Azərbaycan qazı Kiyev üçün strateji əhəmiyyət kəsb edir. Bu, həm də Bakı ilə Kiyev arasında siyasi əlaqələrin daha da möhkəmlənməsi deməkdir.

E.Şahinoğlu qeyd edib ki, Ukraynanın dövlət enerji şirkəti “Naftogaz Group” ilə SOCAR-ın Ukraynadakı törəmə qurumu “SOCAR Energy Ukraine” arasında imzalanan müqavilə nəticəsində ilk qaz partiyası Bolqarıstan və Rumıniya üzərindən Ukraynaya çatdırılıb. Politoloq hesab edir ki, bu addım Kremldə ciddi narahatlıq yaradıb. Çünki Kreml Ukraynanı enerji resurslarından da məhrum etmək istəyirdi. Ancaq alınmadı. Ukrayna Azərbaycan qazına çıxış əldə etdi.

Ekspert əlavə edib ki, vaxtilə Rusiya qazı üçün nəzərdə tutulan Transbalkan marşrutundan ilk dəfə Azərbaycan qazı nəql olunub. Bu isə Qərbin də maraqlarına uyğundur:

“Bakı bu addımı ilə ABŞ və Avropanın Ukraynanın müqavimətinə verdiyi dəstəyə praktik şəkildə qoşulmuş oldu. Bu əməkdaşlıqla Azərbaycan Avropanın enerji təhlükəsizliyində artan rolunu nümayiş etdirdi. Bu yanaşma eyni zamanda Qarabağ mövzusunda ölkəmiz əleyhinə fəaliyyət göstərən dairələrin təzyiqlərinin qarşısını almaq üçün bir siyasi mövqe də formalaşdırır. Azərbaycan Ukraynaya qaz satmaqla öz geosiyasi mövqeyini möhkəmləndirir və əleyhinə qəbul edilən bəzi qərarların neytrallaşdırılması istiqamətində önəmli addım atır”.

Şahinoğlu xatırladıb ki, Prezident İlham Əliyevin ukraynalı jurnalistin sualına cavabında “işğalla barışmayın” çağırışı ABŞ və Avropa mətbuatında geniş əks olundu. Onun fikrincə, bu, təkcə Azərbaycanın yox, bütövlükdə Cənubi Qafqazın Rusiyanın təzyiqlərinə qarşı mövqe nümayiş etdirməsinin göstəricisidir. Politoloq hesab edir ki, bu proses Mərkəzi Asiya ölkələrinə də təsir edəcək və onlar da Rusiya ilə münasibətlərdə öz təhlükəsizlik maraqlarını önə çəkəcəklər.

Digər tərəfdən, rəsmi Kiyev Rusiya ilə dolayısı əməkdaşlıq edən şirkətlərə qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə başlayıb. Politoloqun sözlərinə görə, Ukrayna Prezidenti tərəfindən imzalanan fərmanla Rusiya, Çin, BƏƏ və İrana məxsus bəzi şirkətlərə qarşı sanksiyalar tətbiq olunub. Bu qərar Avropa İttifaqının 18-ci sanksiya paketinə uyğunlaşdırılıb. Sanksiyalar kölgə donanması, ikili təyinatlı mallar və Rusiya hərbi-sənaye kompleksi ilə əlaqəli qurumları əhatə edir.

Firuzə Əliyeva
Sfera.az