Sülh olmadığı müddətdə qarşıdurma ehtimalı hər zaman var RƏY

Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi mətninin razılaşdırılması üzrə danışıqların başa çatdığı məqamda Ermənistan silahlı qüvvələrinin şərti sərhəddə atəşkəsi pozması nöbvəti təxribat xəttini tutmasından xəbər verir. İşğalçı Ermənistanın növbəti dəfə destruktiv siyasət yürütməsi, məkrli xisləti sülhdən, haqq-ədalətdən nə qədər uzaqda olduğunu aşkar göstərir.  

Mövzu ilə bağlı Pravda.az-a fikirlərini bölüşən Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin sektor müdiri, politoloq İlyas Hüseynov deyib ki, Azərbaycanın mövqelərinin bir neçə gündür, sistematik atəşə tutulması Ermənistanın sülhdə maraqlı olmadığını göstərir:

“Diqqət çəkən məqam bundan ibarətdir ki, Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin mətninin razılaşdırılması, sülh üzrə danışıqların başa çatması ilə bağlı məlumat paylaşıldıqdan sonra atəşkəş rejimi pozulur, hərbi təxribatlar baş verir, mövqelərimiz fasilələrlə  atəşə tutulur. Bu, tamamilə yolverilməzdir. Belə görünür ki, bir tərəfdən Ermənistan sülhdə maraqlı olduğunu göstərir, lakin Fransa və Hindistandan silahlar alır, digər mənbələr üzrə də silah alışı üçün cəhdlərə əl atır. Beləliklə, gərginlik yaratmaqla bütün diqqətlər regiona cəlb edilir. Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayanması ilə sanki Ermənistan və onun havadarları Cənubi Qafqazda sülhə və təhlükəsizliyə təhdid yaratmaqda maraqlıdırlar. Eyni zamanda Ermənistan Konstitusiyası dəyişdirilməlidir. Bu, Azərbaycanın haqlı tələbidir. Konstitusiyanın giriş hissəsində - preambulada Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları var, çünki Ermənistanın müstəqillik haqqında bəyannaməsinə istinad edilir. Bununla yanaşı, ATƏT-in Minsk Qrupu buraxılmalıdır. Tərəflər arasında razılıq varsa, Minsk Qrupunun buraxılması ilə bağlı ATƏT-in katibliyinə müraciət edilə bilər. Bütün bu məsələlər hazırda siyasi gündəlikdədir. Belə bir önəmli dövrdə atəşkəsin pozulması gərginliyin artırılmasına hesablanıb. Bu arzuolunmazdır. Ermənistan da siyasi iradə nümayiş etdirib, daxildə ordu sıralarında müxtəlif islahatlar həyata keçirməlidir. Geniş yayılmış fikir budur ki, Ermənistan ordusunda da baş komandanlığa tabe olmayan bəzi casus şəbəkələr qalmaqdadır. Paralel olaraq Avropa İttifaqının mülki missiyası da regionda destruktiv xarakter daşıyır. Sülh müqaviləsinin tərkibində göstərilir ki, Ermənistan-Azərbaycan sərhədində üçüncü ölkələrə, güc mərkəzlərinə aid qüvvələr yerləşə bilməz. Hesab edirəm, Avropa İttifaqının mülki missiyası regionu tərk etdikdən sonra Azərbaycan-Ermənistan sərhədlərinin delimitasiyası və demarkasiyası ilə yanaşı, həm də demilitikisaziya zonası yaradılmalıdır ki, hər hansı gərginlik elementləri müşahidə olunmasın. Bu, çox çətin, eyni zamanda mümkün məsələlərdir və həllinə çalışmaq lazımdır”.

Politoloq Rəşad Bayramov isə bildirib ki, sülh istiqamətində konkret addımlar atmaq və Azərbaycanın şərtlərini yerinə yetirmək əvəzinə Paşinyan hakimiyyəti ölkəni silahlandırmaqla bölgəni yenidən müharibəyə sürükləməyə cəhd edir:

“Ermənistanın ordumuzun mövqelərini atəşə tutması da, heç şübhəsiz, bölgədə sülh üçün ciddi təhdiddir və İrəvanın bu təxribatları arzuolunmaz nəticələrə səbəb ola bilər. Problem bundadır ki, Azərbaycanla sülh sazişi bağlamağa hazır olduğunu, sülh sazişi mətnində bütün müddəalarla razılşadığını deyərək özünü dünyaya sülh tərəfdarı kimi təqdim etmək istəyən rəsmi İrəvan ölkənin sürətli şəkildə silahlandırılması ilə, eləcə də şərti sərhəddə təxribatlarla sülhə hazır olmadığını nümayiş etdirir. Odur ki, Paşinyanın Ermənistanın sülhə hazır olduğu ilə bağlı bəyanatları sadəcə siyasi manipulyasiya cəhdidir. Sülh olmadığı müddətdə qarşıdurma ehtimalı hər zaman var. Düzdür, Ermənistanın nə hərbi imkanları, nə hazırlıq səviyyəsi indiki mərhələdə Azərbaycanla müharibə aparmaq üçün yetərli deyil. Bunu özləri də kifayət qədər yaxşı bilirlər, amma onlar bu şəkildə təxribatlarla vəziyyətin gərgin olduğu görüntüsünü yaratmağa və Qərbdən daha çox dəstək almağa ümid edirlər. Konstitusiya dəyişikliyinə hazır olmayan, amma Ermənistanda seçkilər öncəsi imzalana biləcək müqavilənin Paşinyan hakimiyətinin mövqelərinin möhkəmlənməsinə kömək edəcəyini düşünən rəsmi İrəvan sərhəd istiqamətində yeni gərginlik yaratmaqla Azərbaycana beynəxalq səviyyədə təzyiq göstəriləcəyinə ümid edir. Başqa sözlə desək, Paşinyan hakimiyyəti Konstitusiya dəyişikliyinə getmədən, Zəngəzur dəhlizi açılmadan saziş imzalanmasına çalışır ki, bu da bizim maraqlarımıza cavab vermir. Çünki Ermənistan Konstitusiyasında ölkəmizə qarşı ərazi iddiaları qaldığı müddətcə imzalanacaq hər hansı bir sənəd adi kağız parçasından başqa bir şey olmayacaq. Şübhəsiz ki, Ermənistanın bu cür davranışı istənilən vaxt vəziyyətin gərginləşməsinə gətitib çıxara bilər və bundan da ən çox əziyyət çəkən Ermənistan özü olacaq. Çünki hər hansı yeni müharibə Ermənistanın dövlət olaraq mövcudluğunu şübhə altına alacaq. Ermənistanın yaxın keçmişdən dərs çıxarması və bu cür təxribatlara son qoyması lazımdır”.

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə yardımı ilə “Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə 44 günlük “Vətən Müharibəsi”ndə qazanılmış tarixi qələbə, Ermənistan tərəfindən törədilmiş sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlər, habelə müharibə cinayətləri ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması” mövzusu üzrə dərc olunub.

Aytəkin Qardaşova