Süni intellekt qədim Romanın unudulmuş mətnlərini oxumağı bacarıb

Bolonya və Oksford Universitetlərindən olan bir qrup alim süni intellektin köməyi ilə əvvəllər oxunmaz hesab edilən onlarla latın yazısını necə deşifrə edə bilib.

AzPost bildirir ki, bu barədə Transactions of the Philological Society jurnalında dərc olunan araşdırmada deyilir.

Bu yazıların əksəriyyəti – daşlar, lövhələr və divarlardakı yazılar zamanla qismən zədələnib və ya silinib. Onlarda Qədim Roma sakinlərinin qoyub getdiyi mətn parçaları, tarixlər, adlar, hüquqi düsturlar və hətta şəxsi qeydlər var idi. Yazıların çoxu peşəkar katiblər deyil, adi insanlar tərəfindən əl ilə həkk olunmuşdu ki, bu da işi daha da çətinləşdirirdi.

Alimlər süni intellektə minlərlə tanınmış latın mətnləri, o cümlədən qrammatika və orfoqrafiyadakı variasiyalar üzrə təlim keçiblər ki, o, söz fraqmentlərini tanıya və konteksti yenidən qura bilsin. Bir halda, AI, Roma onomastikonuna – qədim adların siyahısına vacib məlumatları əlavə edərək, demək olar ki, silinmiş dəfn epitafının düzgün oxunmasını təklif edə bilib.

Aparılan işlər ən qabaqcıl texnologiyanı və qədim dildə dərin biliyi özündə birləşdirir, Roma İmperiyasının həyat tərzi, inancları və sosial quruluşu ilə bağlı yeni suallar doğurur.

Tədqiqatçıların fikrincə, bu, yalnız başlanğıcdır, süni intellekt epiqrafiya və tarixi dilçilikdə inqilab edəcəyini vəd edir.

AzPost.az

Paylaş