Suriya ərazisində 3 yeni dövlət qurulacaq? Türkiyəli politoloqdan ÖZƏL AÇIQLAMA
Sabitliyi pozulan və yenidən qızğın döyüşlərin məkanına çevrilən Suriyanın gələcəyi ilə bağlı bir çox ölkələrin çeşidli planları ortaya çıxıb. Bir əsr öncə Hələb, Dəməşq dövlətlərinin və Ələvilərin birləşməsi ilə yaradılan, hazırda başı daxili toqquşmalara qarışan bu ölkənin ərazisində 3 yeni dövlətin yaradılacağı bildirilir.
Bəzi proqnozlara görə, ölkədəki 5,5 milyondan artıq türkmanlar da öz müqəddəratlarını müəyyən edəcəklər.
MÖVZU İLƏ BAĞLI:
Kreml Suriya böhranına necə reaksiya VERƏCƏK? - Rusiyanın dövlət müşavirindən ÖZƏL TƏHLİL
İraq Türkman Cəbhəsinin rəhbəri, Kərkük millət vəkili Ərşad Salehinin ötən il Hələbdən başlayıb Mendelidə (İranla sərhəd) bitən ərazidə Türkmaneli Respublikasının yaradılmalı olduğu haqda çağırışları hazırda Türkiyə siyasi kluarlarında müzakirə olunur.
Bunlar nə dərəcədə real ola bilər? Suriyada türk dövlətinin yaradılması mümkündürmü?
Bizim.Media-nın bu haqda sualını cavablayan türkiyəli politoloq İsmayıl Tekpınar bildirib ki, hazırda Suriyada üç istiqamətli 3 qütbləşmə var.
Onun fikrincə, Türkiyənin Suriyada mövqeyi güclüdür:
“Bildiyiniz kimi, Türkiyə Silahlı Qüvvələri sərhədlərimizi qorumaq üçün mübarizə aparır. Çünki Suriyadan sonra Türkiyəyə həmlələr gerçəkləşdiriləcəkdi. Türkiyə orada Amerikanın PKK-ya dəstəyini müəyyən qədər kəsdi. Suriyadan sonra növbəti əməliyyatın artıq Türkiyə sərhədlərində keçirilməsi planlaşdırılırdı. Biz sərhədlərimizi və oradakı əməliyyatlarımızı qorumaqla bunun qarşısını aldıq”.
Tekpınar deyib ki, Suriyada üçlü dövlətin olacağını düşünmür: “Buradakı proseslərdə mənim gördüyüm qədər Amerika, Türkiyə və Rusiyanın təsiri olacaq. Amma türkmənlərlə kürdlərin eyni coğrafiyada fərqli dövlətlərdə olacaqlarını düşünmürəm. Hesab edirəm ki, Türkiyə separatçılığa yol verməz”.
İsmail Tekpınar hesab edir ki, əslində Suriyada ortaq düşüncə ilə hökumət qurulmalıdır:
"Düşünürəm ki, idarəçilik baxımından hər qrupdan idarəedicilər olacaq. Çünki orada üç dövlət olsa, yenə vətəndaş müharibələri bitməyəcək. Suriya yenə Amerikanın istifadə etdiyi dövlət olacaq. Avropanın müxtəlif ölkələri oraya müdaxilə edəcək. Suriya bizim ölkə ilə sərhəd olduğu üçün, təbii ki, danışıqlar masasında Türkiyə olmalıdır və olacaq. Biz bunu artıq əməliyyatlar zamanı gördük".
Politoloq hesab edir ki, Suriya parçalanarsa, orada yeni bir türk dövlətinin yaranması mümkündür:
"Türkləri danışıqlar masasına gətirən, zatən qazanacaq. Bundan əlavə, Türkiyə bu məsələdə ciddi dəstək verməsəydi, vəziyyət daha da pis olardı. Türkiyənin meydanda olması və sərhədlərini mühafizə etməsi oradakı türkmənlərin mövqeyini gücləndirdi".
Rəna Cumaqızı, Bizim.Media