Tarixdə oynanmış ən qəribə şahmat partiyaları

Şahmat ağılların mübarizəsidir, amma bəzən bu oyun yalnız strategiya ilə deyil, həm də qəribə hadisələrlə yadda qalır. AzPost bildirir ki, tarixdə elə şahmat partiyaları olub ki, illərlə danışılıb, araşdırılıb və qeyri-adiliyi ilə seçilib.

Ən məşhur qəribə oyunlardan biri “İki Gedişdə Mat” partiyasıdır. Bu oyunda ağ fiqurlar yalnız iki gedişlə qaraları mata salır. Düzgün yerləşdirilmiş fiqurlarla mümkün olan bu vəziyyət şahmatda nadir hallarda baş verir, lakin real oyunda tətbiq edildiyi hallar mövcuddur.

1970-ci ildə keçmiş dünya çempionu Bobby Fischer ilə Bent Larsen arasında baş tutan oyun şahmat tarixinin ən sərt qələbələrindən biri sayılır. Fischer cəmi 25 gedişdə rəqibini məğlub etmiş və oyunu elə ustalıqla aparmışdı ki, Larsen çaşqınlıq içində qalmışdı.

Daha qəribə hal isə 2008-ci ildə Veyk-an-Zee turnirində yaşanıb. Böyükustalardan biri səhvən fiqur yerinə şahı oynayıb, lakin bu səhv onun mövqeyini daha da yaxşılaşdırıb. Bu, şahmat tarixində nadir hallarda baş verən “uğurlu səhv” hadisələrindən sayılır.

İngilis şahmatçısı Nigel Short isə bir partiyada inanılmaz bir gediş etmişdi: o, kralını tədricən irəli apararaq rəqib şahı mata salmışdı. Adətən şah təhlükədən qorunur, amma bu partiyada şah hücuma keçmişdi.

Əfsanəvi şahmatçı Paul Morphy 1858-ci ildə Parijdə opera binasında tamaşa zamanı iki nəfərə qarşı eyni anda oyun oynamış və yalnız 17 gedişdə onları məğlub etmişdi. Maraqlısı budur ki, Morphy oyunu izləyicilərə arxa çevrilmiş halda aparmış, yəni lövhəyə baxmadan oynamışdı.

Bir şahmat turnirində isə bir oyunçu rəqibin fiqurunu yeməyi unutmuş və bu səhv matla nəticələnmişdi. Həmin oyunun videoyazısı sosial şəbəkələrdə viral olmuş və “ən kədərli şahmat məğlubiyyəti” kimi tanınmışdı.

İkinci Dünya müharibəsi dövründə əsir düşərgəsində təşkil olunan bir şahmat turnirində kağızdan hazırlanmış lövhə və düymələrlə fiqurlar istifadə olunmuşdu. Bu partiyalar sonradan rekonstruksiya edilərək şahmat tarixində “ümidsizliyin içində ümid” nümunəsi kimi yer almışdı.

2023-cü ildə isə süni intellektə qarşı oynayan şahmatçının uduzması böyük marağa səbəb olmuşdu. AI rəqib, qeyri-adi gedişlərlə peşəkar oyunçunu çaşdıraraq qələbə qazanmışdı. Bu hadisə şahmatın gələcəyində texnologiyanın rolunu gündəmə gətirmişdi.

Hətta 1981-ci ildə bir şahmat oyununda tamaşaçı səhvən lövhəyə toxunaraq fiqurları yerindən oynatmış, bu səbəbdən oyun pozulmuşdu və nəticə ləğv edilmişdi. Bu, turnir tarixində ilk və yeganə belə hal kimi yadda qalıb.

Şahmatda qəribə oyunlar həm tarixi zənginləşdirir, həm də oyunçuların nə qədər yaradıcı ola biləcəyini göstərir. Bu partiyalar sübut edir ki, şahmat təkcə qaydalar üzərində qurulmuş oyun deyil, bəzən təəccüb doğuran hekayələr toplusudur.

AzPost.az

Paylaş