Tarixi yanlışlıq: Əbu Müslüm məscidi harada və nə zaman inşa edilib?

Xəbər verdiyimiz kimi, Quba rayonunun Qrız kəndində yerləşən Əbu Müslüm məscidi baxımsızlıq ucbatından dağılıb.

Bakıvaxtı.az-ın araşdırmasına görə, adıçəkilən məscidin yerləşdiyi ərazi və tarixi haqqında məlumatlar dövlət reyestrində yanlış göstərilib.

Elnur Nəciyev, tarixçi alim

Bunu tarixçi alim Elnur Nəciyev də saytımıza təsdiqləyib. Onun sözlərinə görə, məscid VIII əsrdə inşa edilsə də, reyestrdə XIX əsr kimi qeyd olunub:

“Əbu Müslüm məscidi (4664 inventar nömrəli) Qubanın Qrız kəndində yerləşir, amma reyestrdə Qıpıt kəndi göstərilir. Qubada “Qıpıt” adlı kənd yoxdur. Qrızı yerli əhali “Qrits” adlandırır. Diqqət etsəniz, görəcəksiniz ki, Baba dilim baba türbəsinin (4663 inventar nömrəli) yerləşdiyi ünvan da səhv göstərilib, “Haput kəndi” əvəzinə “Qıpıt kəndi” yazılıb”.

Fariz Hüseynli, Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin mətbuat katibi

Məsələ ilə bağlı Bakıvaxtı.az-ın sorğusuna cavab olaraq Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin mətbuat katibi Fariz Hüseynli bildirib ki, Qrız kəndindəki məscid yerli əhəmiyyətli memarlıq abidəsi kimi dövlət reyestrində yer alır.

Onun sözlərinə görə, sözügedən abidənin inşa tarixi 2001-ci ildə təsdiqlənmiş reyestr sənədində mütəxəssislərin rəyinə əsasən XIX əsr olaraq göstərilib. Hazırda qüvvədə olan hüquqi sənəd də həmin reyestr olduğu üçün oradakı məlumatlar əsas götürülür.

F.Hüseynli qeyd edib ki, reyestrdə bəzi abidələrin tarixi və ünvanları ilə bağlı uyğunsuzluqlar mövcuddur. Bu səbəbdən Mədəniyyət Nazirliyi nəzdində Daşınmaz Mədəni Sərvətlərin Müəyyən Edilməsi üzrə Ekspert Şurası yaradılıb və siyahının yenilənməsi prosesi davam etdirilir. Dəyişikliklər zamanı tarix, ad və ünvanlarda olan yanlışlıqlara da düzəliş ediləcək.

"Qrız kəndindəki məscidin memarlıq xüsusiyyətləri - həcmi, quruluşu və istifadə edilən inşaat materialları - onun XIX əsrdə inşa olunduğunu göstərir. Bununla belə, əgər məscidin daha əvvəlki dövrə aid olduğunu təsdiqləyən arxiv sənədləri və elmi araşdırmalar təqdim olunarsa, məsələ yenidən dəyərləndirilə bilər",- deyə Fariz Hüseynli vurğulayıb.

Nuriyyə Musayeva