“Tramp Netanyahu görüşü: “cəhənnəm qapıları“, İran hədələri və gizli ziddiyyətlər“ İsrail mətbuatı

"Mar-a-Laqoda Qəzza, İran, Türkiyə və Yaxın Şərqin gələcəyi müzakirə olundu..."

ABŞ prezidenti Donald Tramp və İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu dekabrın 29-da Floridadakı Mar-a-Laqo iqamətgahında görüşüblər.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "detaly.co" nəşri məlumat yayıb.

Qəzza və HƏMAS: ultimatum və açıq hədələr

Görüşdən sonra Tramp HƏMAS-la bağlı son dərəcə sərt açıqlamalar verib və təşkilatın "çox qısa müddət" ərzində silahsızlanmalı olduğunu bildirib. Trampın sözlərinə görə, əgər HƏMAS razılaşdığı silahsızlanma öhdəliyini yerinə yetirməsə, nəticələr "dəhşətli" olacaq və bu halda "cəhənnəm qapıları açılacaq".

ABŞ prezidenti vurğulayıb ki, Vaşinqton zorakı ssenarini istəmir, lakin məsuliyyət tam şəkildə HƏMAS-ın üzərində olacaq və bu halda İsraili ittiham etmək mümkün olmayacaq. Onun sözlərinə görə, HƏMAS-a qarşı müdaxiləyə hazır olan başqa ölkələr də mövcuddur.

Qəzzanın gələcək idarəçiliyi ilə bağlı suala cavab verən Netanyahu bildirib ki, Fələstin Administrasiyası yalnız dərin və real islahatlardan sonra bu rolu üzərinə götürə bilər. Söhbət formal bəyanatlardan deyil, təhsil sistemində, ideoloji yanaşmada və "başqa gələcəyi olan başqa bir cəmiyyətin" formalaşdırılmasından gedir.

İran, Türkiyə və Qərb Sahili: razılaşmalarla yanaşı ziddiyyətlər

Görüşdə ən sərt ritorika İrana qarşı səslənib. Tramp Tehranın nüvə və ballistik raket proqramlarını bərpa edə biləcəyindən şübhələndiklərini deyib və bu baş verərsə, ABŞ-ın dərhal və çox ağır cavab verəcəyini açıq şəkildə bildirib. Onun sözlərinə görə, İran əvvəllər saziş imzalamaq şansını itirib və indi bundan peşman ola bilər.

Türkiyə məsələsində Tramp diqqətçəkən dərəcədə yumşaq mövqe sərgiləyib. O, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanı dostu adlandırıb və Ankaraya F-35 qırıcılarının mümkün satışının "çox ciddi şəkildə" nəzərdən keçirildiyini deyib. Tramp İsrailə zəmanət verib ki, bu təyyarələr heç vaxt ona qarşı istifadə olunmayacaq.

Eyni zamanda Tramp İudeya və Samariya (Qərb Sahili) məsələsində Netanyahu ilə tam razı olmadığını etiraf edib. ABŞ prezidentinin ətrafındakı müşavirlərin İsrailin Fələstin Administrasiyasına qarşı iqtisadi təzyiqləri azaltmağı və radikal məskunlaşma siyasətini cilovlamağı təklif etdiyi də açıqlanıb.

Suriya, Livan və şəxsi münasibətlər

Tramp Suriyada sanksiyaların qaldırıldığını və bunun ölkəyə "yaşamaq şansı vermək" məqsədi daşıdığını bildirib. O, Suriyanın yeni prezidentini "asan fiqur olmasa da, güclü lider" kimi xarakterizə edib və İsraillə Dəməşq arasında anlaşmanın mümkünlüyünə ümid etdiyini deyib.

Livanla bağlı isə Tramp hökumətin "Hizbullah" qarşısında zəif mövqedə olduğunu etiraf edib və təşkilatın özünü "çox pis apardığını" vurğulayıb.

Şəxsi münasibətlərə gəlincə, Tramp Netanyahunu İsrail üçün həlledici fiqur adlandırıb və "əgər o olmasaydı, İsrail bu gün mövcud olmaya bilərdi" deyib. Onun sözlərinə görə, ABŞ-İsrail əməkdaşlığı regiondakı əsas dəyişikliklərin açar amilidir.