Uşağınız tez tez ah çəkirsə... Pediatrdan xəbərdarlıq

Uşaqların kifayət qədər oksigen almaması və əsəbləşəndə susmaları fiziki və psixoloji xəstəliklər yaradır.

Ölkə.Az xəbər verir ki, bu barədə pediatr Aytən İsmayılzadə danışıb. O, uşaqların böyüdüyü müddətdə ağciyərlərinin açılmasının əhəmiyyətinə diqqət çəkib:

"Hamı bilir ki , bol oksigen sağlamlıq deməkdir. Amma biz həmişə bol oksigen almırıq, qorxu, stress, həyəcan səbəbindən tez-tez nəfəsimizi tuturuq, bağlı məkanlarda çox oluruq, təmiz havamız yox kimidir, nəfəs məşqləri, yoqa etmirik və s. Bəs uşaqların nəfəsini necə kəsirik? Onlar qarın tənəffüsü ilə doğulur ki, bol oksigen alsın. Körpələr qarın - diafraqma tənəffüsü edir. Yəni bu zaman ağciyərlər tam rahat açıla və hava ilə dola bilir. Və bu əsasən uşaq ağlayan zaman olur. Ona görə onlar tez-tez sancılanırlar ki qışqırsınlar, ağciyərlər açılsın. Biz isə ağzına "soska" tıxayırıq, smesini bol eləyirik, köp dərmanı, yuxu dərmanı da veririk ki, sussun, yəni nəfəsini kəsirik. Sonra uşaq böyüdükcə "sus", "bərkdən danışma" deyərək nəfəsini kəsirik. Halbuki ucadan danışmaq təbii bir şeydir . Qorxusu, həyəcanı olan uşaqlar astadan danışır və travma yığır". 

Pediatr insanlar əsəbləşərkən ağlamasının və ya qışqırmasının səbəbini beləizah edib:

"Bu zaman dərin nəfəs alırıq o da bizim yaramızı sağaldır. Susub ağlamaq, içinə atmaq çox zədə yemək deməkdir. Bunun isə nəticəsi fiziki və psixoloji xəstəlikdir. Uşaq böyüdükcə nəfəsini telefonla , kompüter oyunu ilə, dərslə kəsirik. Məktəblərdə pəncərələr bağlı, otaq havasızdır, beyin az oksigenlə işləməyə məcbur qalır. Sonra deyirlər ki, uşaq aqressivdir. Oksigeni az olan bədən üçün aqressiya hələ minimumdur. Telefonda kilidlənən uşaqlar nəfəs almır.

Baxdıqlarından həyəcan, stress, qorxu keçirərək, özlərinə aid olmayan məlumatlardan şok keçirərək nəfəslərini tuturlar. Gələcəkdə panik atak yaranır. 
Mən də bunları yazarkən nəfəsimi tuturam və ah çəkirəm. Niyə ah çəkirik? Ah elə dərin qarın nəfəsidir. Görün, heç çiyinlərinizi qaldırıb Ah çəkə bilirsinizmi? Amma qarın şişməklə daha dərin ah çəkilir. Çünki bunu biz bilərəkdən etmirik, şüuraltı baş verir. Tutduğumuz nəfəs kompensasiya olunur. Tez-tez ah çəkən uşaqlar da stresli uşaqlardır. Sadəcə sakitləşdirci verməklə kifayətlənməyin, səbəbini araşdırın. 

Bəzi valideynlər də uşağın ürəyini yoxlatdırır. Əlaqəsi yoxdur. Həqiqi havası çatmayan, ürək problemi olanın dodağı göyərər. Bu isə kəskin yox, gedib gələn oksigen azlığıdır", - deyə o əlavə edib. 

Billurə Yunus