Uzaqmənzilli raketlər Ukraynaya kömək olacaqmı?

ABŞ prezidenti Co Bayden Ukraynanın Vaşinqtonun təqdim etdiyi uzaqmənzilli raketlərlə Rusiya ərazisini vurması üçün yaşıl işıq yandırıb. Rusiya ABŞ-ın qərarına cavab verəcəyini açıqlayıb. Hələlik Ağ Ev və ya Pentaqon bu məsələ ilə bağlı heç bir rəsmi açıqlama verməyib, lakin Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski “raketlər danışacaq” mesajı ilə bu prosesi təsdiqləyib. Zelenski açıqlamasında deyib ki, “belə şeylər ictimaiyyətə açıqlanmır, raketlərin özləri danışır”. G20 sammitində iştirak etdiyi Braziliyada ABŞ prezidenti Co Bayden "ABŞ Ukraynanın ərazi bütövlüyü və suverenliyini güclü şəkildə dəstəkləyir" bəyanatını verib. Kiyev uzun müddətdir ki, ATACMS kimi tanınan raketlərə qoyulan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılmasını və ölkənin sərhədyanı hədəfləri vura bilməsini istəyir. Rusiya rəsmisi Peskov bu icazəylə “Vaşinqtonun odun üstünə benzin tökdüyünü” iddia edib. Rusiya lideri Vladimir Putin daha əvvəl Qərb ölkələrini belə bir addımla bağlı xəbərdar etmişdi və bunun NATO-nun Ukrayna müharibəsində “birbaşa iştirakı” demək olacağını bildirmişdi. Trampın oğlu, kiçik Donald Tramp ölkənin trilyon dollarlıq hərbi sənayesinə işarə edərək, “Görünür, onlar atama sülh bağlamaq və insanların həyatını xilas etmək şansı qoymadan III Dünya Müharibəsini başlamaq istəyirlər” deyib. Respublikaçı konqresmen Marjorie Taylor Greene də Baydeni pisləyərək, "Amerika xalqı noyabrın 5-də məhz belə qərarların əleyhinə səs verdi. Xarici müharibələri maliyyələşdirmək istəmirlər" deyib.
Ukrayna ordusu avqustun 6-da Rusiyanın sərhədindəki Kursk vilayətində gözlənilməz əməliyyata başlayıb. Bazar günü New York Times qəzetində dərc olunan xəbərdə Baydenin bu qərarı Şimali Koreya əsgərlərinin Rusiya tərəfindən Ukraynaya qarşı döyüş meydanına sürdüyü üçün aldığı bildirilib. Ukraynalılara Xarkovun müdafiəsinə kömək etmək üçün Bayden onlara sərhəddən keçən Rusiya qüvvələrinə qarşı təxminən 50 mil məsafəyə malik Yüksək Mobil Artilleriya Raket Sistemini (HIMARS) istifadə etməyə icazə vermişdi. Bununla belə, ABŞ administrasiyası ukraynalılara Xarkovu müdafiə etmək üçün təxminən 190 mil məsafəyə malik daha uzun mənzilli ATACMS-dən istifadə etməyə icazə vermədi.

ABŞ-ın Ukraynaya hansı hərbi texnika verməyi planlaşdırdığı barədə ətraflı məlumat verməyən Blinken ABŞ-ın göndərdiyi ən son texnikanı “uyğunlaşdırıb nizamlayacağını” bildirib. Tramp administrasiyası ABŞ-ın 2019-cu ildə Ukraynanı silahla təmin etdiyini və tank əleyhinə Javelin raketlərini satdığını və bu raketlərin 2022-ci ildə Ukraynanın genişmiqyaslı işğalını dəf etməsində əsas rol oynadığını gördü. Bununla belə, Tramp ABŞ-ın xarici münaqişələrə qarışması ilə bağlı ümumən ehtiyatlı olduğunu iddia etsə də, o, bu illər ərzində Putinlə yaxşı münasibətlər saxlayıb və Rusiya liderini Ukraynaya təcavüz etdiyinə görə “olduqca ağıllı” adlandırıb. ABŞ-ın Ukraynaya dəstəyini dəfələrlə tənqid edən Tramp həmçinin Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskini Vaşinqtona dəstək verdiyi üçün “dünyanın ən yaxşı satıcısı” adlandırıb.

Görünən odur ki, münaqişə olduqca gərgin fazaya keçid edib. Baydenin atdığı addımlar isə son günlərində “tarixə düşmək” cəhdi kimi qiymətləndirə bilərik.

Züriyə Qarayeva

Aznews.az portalının siyasi şərhçisi