Yeganə Hacıyeva: “Bütün məsuliyyət Rusiyanın üzərinə düşür”

“AZAL-a məxsus J2-8243 saylı Bakı–Qroznı reysini həyata keçirən “Embraer 190” tipli mülki sərnişin təyyarəsinin Qazaxıstanın Aktau şəhəri yaxınlığında qəzaya uğramasından bir il keçir. 

Məlumatlar və texniki göstəricilər təsdiq edir ki, təyyarə Qroznı şəhərinə enişə hazırlaşdığı vaxt Rusiya silahlı qüvvələrinə məxsus “Pantsir-S” hava hücumundan müdafiə sistemi tərəfindən təsirə məruz qalıb”. 

“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, bu sözləri politoloq Yeganə Hacıyeva “Facebook” hesabında yazıb. 

O bildirib ki, mülki təyyarəyə qarşı hərbi HHM vasitələrinin tətbiqi Mülki Aviasiya haqqında Çikaqo Konvensiyasının, xüsusilə də mülki hava nəqliyyatının toxunulmazlığını təmin edən fundamental prinsiplərin kobud şəkildə pozulmasıdır:

“Rusiya tərəfi radioelektron REM sistemlərindən istifadə etməklə AZAL təyyarəsinin rabitə və naviqasiya imkanları tam şəkildə sıradan çıxarılıb. Bu, beynəlxalq aviasiya qaydalarına əsasən hava məkanında uçuşların təhlükəsizliyinə görə tam məsuliyyət daşıyan dövlətin yəni Rusiya Federasiyasının öhdəliklərini yerinə yetirməməsidir. Təyyarə, həmçinin Rusiya hava məkanında radar nəzarətindən çıxarılıb ki, bu da uçuş təhlükəsizliyi baxımından yolverilməz haldır”. 

Ekspert qeyd edib ki, Rusiya mənbələrinin verdiyi açıqlamalarda Çeçenistan üzərində guya Ukraynaya məxsus pilotsuz uçuş aparatlarının vurulmasına cəhd edildiyi bildirilir: 

“Bu tip bəyanatlar belə Rusiyanın məsuliyyətini aradan qaldırmır. Əksinə, Rusiyanın mülki hava yollarının aktiv istifadə edildiyi ərazilərdə hərbi əməliyyat xarakterli HHM və REM sistemlərindən istifadə etməsinin etirafıdır. Bu hal isə beynəlxalq hüquq baxımından ağır səhlənkarlıq və riskli davranış kimi qiymətləndirilməlidir. 

HHM təsiri və REM müdaxiləsi nəticəsində dezorientasiya olunmuş ekipaj yaranmış fövqəladə vəziyyətdə Rusiya ərazisində təhlükəsiz eniş imkanından da məhrum edilib. Fövqəladə vəziyyətdə olan mülki təyyarəyə Qroznı şəhərində və ya yaxınlıqdakı hava limanlarında eniş icazəsi verməkdən imtina olunub”. 

Yeganə Hacıyeva xatırladıb ki, nəticədə, ekipaj alternativ marşrut kimi Qazaxıstanın Aktau şəhəri istiqamətini seçməyə məcbur qalıb: 

“Qəhrəman pilotların yüksək peşəkarlığı və fədakarlığı sayəsində təyyarə Aktauya qədər çatdırılsa da, aeroporta cəmi 3 kilometr məsafədə qəza enişi edib. Qeyd edim ki, qəza zamanı təyyarənin göyərtəsində 67 nəfər - 62 sərnişin və 5 ekipaj üzvü olub. 

Onlardan 42 nəfəri Azərbaycan, 16 nəfəri Rusiya, 6 nəfəri Qazaxıstan, 3 nəfəri isə Qırğızıstan vətəndaşı idi. Hadisə nəticəsində 38 nəfər həyatını itirib, 29 nəfər müxtəlif dərəcəli xəsarətlər alıb. 

Bu faciə Rusiya Federasiyasının mülki aviasiyanın təhlükəsizliyini təmin etmək üzrə beynəlxalq öhdəliklərinə əməl etmədiyini, mülki uçuşları hərbi risk altına saldığını və nəticədə çoxsaylı insan itkisinə səbəb olduğunu sübut edir”. 

Ekspert əlavə edib ki, hadisəyə görə siyasi, hüquqi və beynəlxalq məsuliyyət Rusiya tərəfinin üzərinə düşür: 

“Faciə baş verən gün və aradan keçən bir il ərzində çoxsaylı müsahibələrdə dəfələrlə bildirmişəm ki, bu hadisə ICAO, BMT və digər beynəlxalq qurumlar səviyyəsində obyektiv və şəffaf şəkildə araşdırılmalıdır. 

Çünki mülki sərnişin təyyarəsinə qarşı hərbi vasitələrin tətbiqi beynəlxalq hüququn və mülki aviasiya təhlükəsizliyi sisteminin əsas sütunlarının sarsıdılması deməkdir. Belə hallar təkcə konkret bu faciə ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda gələcək üçün son dərəcə təhlükəli presedentlər yaradır. 

Mülki təyyarələrə qarşı hücumlar beynəlxalq humanitar hüquqla da ziddiyyət təşkil edir. Çünki mülki şəxslərin daşındığı nəqliyyat vasitələrinin hərbi əməliyyatların obyekti olmaması prinsipi fundamental norma hesab olunur. Bu normanın pozulması yalnız bir dövlətin deyil, bütün beynəlxalq sistemin etibarlılığına və hüquqi əsaslarına xələl gətirir”. 

“Cebheinfo.az”
 

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin