1863 cü ildə kəşf edilən və saqqız kimi çeynənə bilən sirli metal İndium

Adətən metalları çeynənə bilən materiallar kimi təsəvvür etmirik. Lakin indium adlı metal bu baxımdan maraqlı bir istisna təşkil edir. Gümüşü-ağ və parlaq görünən, həmçinin çeynənə biləcək qədər yumşaq olan bu metal bükülərkən çıxardığı unikal səslə də diqqət çəkir. Bəs bu metali dişləmək nə dərəcədə təhlükəsizdir?

İndium necə kəşf edildi?

Qaynarinfo xəbər verir ki, 1863-cü ildə alman kimyaçılar Ferdinand Rayx və Hieronymus Rixtər tərəfindən kəşf edilən indium, nisbətən nadir rast gəlinən metalik elementlərdən biridir. Kəşf prosesi zamanı onlar bu yeni elementi latınca “indicum” sözünün şərəfinə adlandırıblar, bənövşəyi və ya indiqo mənasını verir, çünki o, öz spektrində parlaq indiqo xətti əmələ gətirir. Ancaq sonradan bu metalı kimin kəşf etdiyini mübahisə yaranıb.

İndium çox yumşaq bir metaldır – onu bıçaqla kəsmək və ya dırnaqla cızmaq mümkündür. Bundan əlavə, büküldükdə qəribə bir səs çıxarır, bu da bəzi alimlər tərəfindən “ağlama səsi” kimi təsvir edilir.

İndium təhlükəsizdirmi?

Bəzi metallar yumşaq olduqları üçün çeynənə bilər, lakin bu onların ağıza alınmasının təhlükəsiz olduğu anlamına gəlmir.

Məsələn, nazik bir qurğuşun lentini dişləmək mümkündür, lakin qurğuşunun yüksək dərəcədə zəhərli olması səbəbindən bu çox təhlükəlidir.

İndium isə aşağı toksikliyə malik metal kimi qəbul edilir. Los Alamos Milli Laboratoriyasının məlumatına görə, indium haqqında hələ də kifayət qədər elmi məlumat yoxdur və bu metalla təmasda ehtiyatlı olmaq tövsiyə edilir.

Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, indium və qalay oksidinə uzun müddət məruz qalan işçilər arasında 2003-cü ildə xüsusi bir ağciyər xəstəliyi qeydə alınıb.

İndium dişlənə bilərmi?

Bu xəbərdarlıqlara baxmayaraq, insanlar indiumun yumşaqlığını sınamaq üçün onu dişləməyə cəhd edirlər.

Məşhur “YouTube” kanalı “Vsauce”un aparıcısı Maykl Stivens də indiumu dişləyənlər arasındadır. O, bir videoda indium parçasını dişlədikdən sonra belə deyib:

“İndiumu dişləmək gözlədiyim qədər çətin olmadı. Soyuducudan yeni çıxmış “Milk Duds” konfetinə bənzəyirdi”.

Lakin indiumun heç bir dadı yoxdur və Stivens “dad baxımından tamamilə heç nə kimi” olduğunu bildirib.

İndiumu çeynəmək təhlükəlidirmi?

İndium digər metallarla müqayisədə daha yumşaq olsa da, dişlər üçün ideal bir seçim deyil.

Bəzi metalları çeynəmək diş minasına ciddi ziyan vura bilər. Mütəxəssislər bildirirlər ki, indium hər nə qədər maraqlı olsa da, onu dişləmək və ya çeynəmək adi saqqızdan daha yaxşı bir fikir deyil.

Bu metalın dəyəri niyə milyonlarla ölçülür?

İndium elektronika sənayesində, xüsusilə də toxunma ekranlarında, günəş panellərində və LED texnologiyalarında geniş istifadə edilir.

Bu metalın bəzi xüsusi tərkibli formaları təxminən 2 milyon dollar dəyərində ola bilər. Bunun əsas səbəbi indiumun nadir olması və yüksək texnoloji tətbiqlərdə istifadə edilməsidir.

Nəticə olaraq, indium həm sirli xüsusiyyətləri, həm də texnoloji əhəmiyyəti ilə elm dünyasında diqqət çəkən metallar arasında yer alır. Lakin onu çeynəmək dişlər üçün yaxşı fikir deyil.