8 avqust razılaşması Azərbaycanı Qafqazın aparıcı gücünə çevirdi ŞƏRH

Bu, dünya diplomatiya tarixində bir müsəlman və türk dövlətinin indiyə qədər nail olduğu ən yüksək zirvədir

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan mənim yaxşı dostlarımdır. Bunu ABŞ Prezidenti Donald Tramp “Truth Social” hesabında yazıb. Tramp bildirib ki, uzun illər müharibə və itkilərdən sonra Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan və Azərbaycanın Prezidenti İlham Əliyevlə sülhə dair sənəd imzalamaqda iştirak etmək onun üçün böyük şərəfdir:

"Onlar əla insanlar və böyük liderlərdir. İndi isə hər ikisi mənim yaxşı dostumdur". Qeyd edək ki, Azərbaycan-Ermənistan sülh prosesinin tənzimlənməsi istiqamətində keçirilən danışıqların ABŞ-də baş tutması mühüm siyasi və diplomatik əhəmiyyət kəsb edir. ABŞ kimi demokratik ənənələri olan və beynəlxalq münasibətlər sistemində mühüm rol oynayan bir dövlətin bu prosesə xüsusi diqqət yetirməsi, Azərbaycan diplomatiyasının növbəti uğuru kimi dəyərləndirilə bilər. Bu, həm də Azərbaycanın 44 günlük Vətən müharibəsində əldə etdiyi qələbənin və tarixi ədalətin bərpasının beynəlxalq səviyyədə qəbul olunduğunu təsdiqləyir. Bu prosesdə ABŞ-nin fəal rolu Azərbaycanın daxili və xarici siyasətini, xüsusilə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən diplomatik fəaliyyətini dəstəklədiyini və ABŞ-nin mühüm strateji tərəfdaş olduğunu təsdiqləyir. Azərbaycan diplomatiyasının və Prezident İlham Əliyevin uğurlu diplomatik fəaliyyətinin nəticəsidir ki, belə mühüm sənədlər imzalanır. Bu sənədlər regionda sülhün və sabitliyin təmin olunması, Azərbaycan ərazilərinin inteqrasiyası və kommunikasiyaların açılması kimi strateji məsələləri də əhatə edir. Xüsusilə, Zəngəzur dəhlizinə dair razılaşmalar, Azərbaycanın əsas əraziləri ilə Naxçıvan arasında fasiləsiz bağlantının yaradılması baxımından əhəmiyyətlidir. Prezident İlham Əliyev beynəlxalq münasibətləri dərindən bilən lider kimi regionda sülhün və beynəlxalq təhlükəsizliyin təmin olunmasına, həmçinin qlobal səviyyədə təhlükəsizliyin möhkəmlənməsinə böyük töhfə verir. Proseslər göstərir ki, ABŞ Azərbaycanı regionda əsas tərəfdaşlardan biri kimi qiymətləndirir və onunla ikitərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsində maraqlıdır. 

Millət vəkili Tahir Mirkişili Sherg.az-a deyib ki, Vaşinqtonda əldə olunan ilkin razılaşma, ATƏT-in Minsk qrupunun ləğv edilməsi, Naxçıvana maneəsiz gediş-gəliş, ABŞ ilə münasibətlərin yenidən qurulması və s. kimi məsələlər regionda yeni bir səhifəninin açılması deməkdir. Deputat qeyd edib ki, bu səhifəni açan və orada nə yazılacağını müəyyən edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevdir: 

"Sadaladığım məsələlər hələ 2020-ci ildən onun tərəfindən sülh prinsipləri kimi irəli sürülmüşdü. Bu prinsiplərin qəbul etdirilməsi (qəbul edilməsi deyil) üçün Azərbaycan böyük bir yol keçdi. Separatçılığa son qoydu, gücünün daimi və sarsılmaz olduğunu dəfələrlə sübut etdi, xalqın iradəsinin yenilməz olduğunu bütün dünyaya sübut etdi. Məhz bu amillər Ermənistana sülhün yeganə xilas yolu olduğunu qəbul etdirdi. 30 il ərzində bütün beynəlxalq platformalarda “ərazi bütövlüyü prinsipi”nin əleyhinə səs verən Ermənistan son 5 ildə bütün platformalarda bu prinsipin qabardılması üçün hər cür fədakarlıq etdi. Nə dəyişdi Ermənistanı? Prezident İlham Əliyevin dəmir iradəsi və dəmir yumruğu!". 

Parlamentari bildirib ki, bu gün regionun aparıcı qüvvəsi Azərbaycandır:

 "Azərbaycanın nəhəng layihələri bütün region ölkələrini əhatə edir. Ona görə də, regionda sülhün olması Azərbaycanın maraqlarına xidmət edir. Regionda münaqişə yaratmaq istəyən qüvvələr Azərbaycanın maraqlarına zərbə vurmuş olurlar. Azərbaycan-Ermənistan arasında dayanıqlı sülhün olması, Zəngəzur dəhlizinin fəaliyyət göstərməsi, ABŞ-nin regionda dəstəkverici rolunun artması Qafqaz ölkələrinin faydası üçün mühüm mərhələ olacaqdır. Biz daim güclü, bir və diri olmalıyıq! Yeni dünya artıq güclülərin dünyasıdır. Tarixdə bir çox hadisələrin əhəmiyyəti və dəyəri müəyyən bir zaman keçdikdən sonra daha aydın başa düşülür. 8 avqust 2025-ci il tarixinə Azərbaycan diplomatiyası uzun, çətin, amma şərəfli bir yol ilə gəlib çatdı və öz hədəflərinə nail oldu. Xatırladım ki, keçmiş Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin qurbanı və hədəfi hər zaman Azərbaycan olub. Münaqişə vaxtı Azərbaycana sanksiya tətbiq edən də ABŞ oldu. İşğala məruz qalan Azərbaycan erməni lobbisinin nail olduğu 907-cü düzəliş ilə ABŞ-dən sanksiyalara məruz qaldı. 1994-cü ildə Ulu Öndər Heydər Əliyev əsrin müqaviləsini imzalamaqla ABŞ siyasətinin dəyişdirilməsi istiqamətində uzun və fədakar bir yolun başlanğıcını qoydu. Azərbaycanın müstəqilliyinin dönməzliyi və əbədiliyi üçün o zaman ABŞ ilə münasibətləri inkişaf etdirmək həyati cəhətdən əhəmiyyətli idi. Erməni lobbisinin çox böyük təsirə malik olduğu ABŞ siyasətində ən azı neytrallığa nail olmaq çox böyük uğur idi və cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan diplomatiyası 2000-ci illərin əvvəllərində artıq bu hədəfə nail oldu. 2020-ci ildə Vətən müharibəsi zamanı Tramp administrasiyasının neytral mövqeyi Azərbaycan diplomatiyasının həm də başqa cəbhədə əldə etdiyi mühüm zəfər idi. Güclü erməni diasporunun bütün səylərinə baxmayaraq, Azərbaycanın Zəfərdən sonra hər hansı sanksiyaya məruz qalmaması Prezident İlham Əliyevin dahiyanə gedişlərinin nəticəsi idi. Və burada artıq Azərbaycan diplomatiyası dünyada ən yüksək peşəkarlıq qabiliyyətini nümayiş etdirdi".

T.Mirkişili əlavə edib ki, 8 avqust Vaşinqton görüşü və əldə olunan razılaşmalar təkcə Ermənistanla bağlı deyildi: 

"Ermənistan onsuz da Prezident İlham Əliyev tərəfindən təklif edilən prinsipləri qəbul etdiyini bəyan etmiş və hər mənada onun qarşısında təslim olmuşdu. Azərbaycanın Qarabağda məğlub etdiyi qüvvələr sırasında Ermənistan ən kiçiyi və ən zəifi idi. Digər düşmənlər üzərində Zəfərin sənədləşməsi üçün 8 avqust görüşü lazım idi və bu görüş çox ustalıqla və məharətlə təşkil olundu. ABŞ prezidentinin dilindən bütün dünyaya verilən mesajlar artıq bütöv və azad Azərbaycanın müstəqilliyini və dövlətçiliyini əbədi etdi. Bu, dünya diplomatiya tarixində bir müsəlman və türk dövlətinin indiyə qədər nail olduğu ən yüksək zirvədir".