ABŞ alimləri: qıjılar fəlakətlərdən sonra ətraf mühiti bərpa edir

Nyu-York Nəbatat Bağının, Vayominq Universitetinin və Kaliforniya Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, ferns genişmiqyaslı fəlakətlərdən sonra təbiətin bərpasında mühüm rol oynayır. Tədqiqat BioScience (BioSci) elmi jurnalında dərc olunub.

SİA-nın məlumatına görə, ferns Yer üzündə ən çox yayılmış damar bitkilərindən biridir. Yeri gəlmişkən bu bitki bizlərdə dəmir tikanı deyilən bitkiyə də bənzəyir.

...Və beləliklə, iddialara görə, bu bitki 360 milyon il əvvəl Devon dövründə yaranıb. Digər damar bitkilərindən fərqli olaraq, qıjılar sporlarla çoxalır. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, qıjıların təkamül uğuru onların vasitəçi təsirləri ilə bağlıdır. Ferns torpağı sabitləşdirir, onun xassələrini yaxşılaşdırır və digər orqanizmlərin bir yerdə yaşamasına kömək edir.

Alimlərin dediyinə görə, qıjıların uzunömürlü olması, bəzi ən dağıdıcı fəlakətlərə baxmayaraq, planetdəki həyatın təkamülünü başa düşməyə imkan verir.

Xüsusilə, qıjılar 66 milyon il əvvəl təbaşir-paleogen nəslinin tükənməsi hadisəsində sağ qala bildi, bu zaman dinozavrlar fauna növlərinin 75 faizi və flora növlərinin 90 faizi yox oldu. Fəlakətə Çikşulub meteoritinin düşməsi səbəb olub.

Həmən vaxt fern bitkiləri Yerin biosferini tamamilə dəyişdirərək yaşayış mühitinin canlanmasına töhfə verib..?

Nazlı Almuradova