ABŞ da imzalanan sülh sazişi: Dünya mediası nə yazır?

ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə Ermənistan və Azərbaycan arasında illərlə davam edən münaqişəyə son qoymaq məqsədilə sülh sazişi imzalanıb. Ağ Evdə keçirilən mərasimə ABŞ Prezidenti Donald Tramp şəxsən rəhbərlik edib. Razılaşma Zəngəzur dəhlizinin açılması, bölgədə yeni iqtisadi və nəqliyyat əlaqələrinin qurulması, həmçinin Vaşinqtonun Cənubi Qafqazdakı təsirinin artması ilə diqqət çəkir. Dünyanın aparıcı media orqanları bu tarixi sənədi həm regional sabitlik, həm də böyük geosiyasi dəyişiklik kimi qiymətləndirir.

Tribunainfo.az bu barədə dünya mediasının çıxışlarını təqdim edir:

ABŞ-ın “The Washington Post“ qəzeti yazır ki, Ağ Evdə imzalanma mərasimi ABŞ diplomatiyasının son illərdə Cənubi Qafqazda qazandığı ən mühüm uğur kimi təqdim olunur. Donald Tramp sənədi “Amerikanın sülh mirası” adlandırıb. Nəşr qeyd edir ki, Moskva prosesdən tamamilə kənarda qalaraq bölgədəki ənənəvi vasitəçi statusunu itirib. Lakin erməni diasporu razılaşmanı tənqid edərək, Qarabağdan köçürülən ermənilərin hüquqlarının sənəddə yer almadığını bildirib.

Dünyanın ən nüfuzlu xəbər və siyasət jurnallarından biri olan “Time” dərgisinin sözlərinə görə, razılaşmada əsas diqqətin Zəngəzur dəhlizinə yönəldiyini vurğulayıb. “TRIPP” (Trump Route for International Peace and Prosperity) adı ilə 99 illik inkişaf hüququ ABŞ-a verilib. Bu, həm yük, həm də enerji tranziti baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. “Time” nəşri yazır ki, addım İran və Rusiyanın bölgədəki təsirini zəiflədir, ABŞ-Türkiyə əməkdaşlığını isə gücləndirir. ABŞ daxilində isə bu uğur Trampın siyasi imicini gücləndirən amil kimi görülür.

Nyu-York şəhərində yerləşən beynəlxalq xəbər agentliyi “Associated Press” (AP) bu barədə xəbər verir ki, Bakıda razılaşma böyük ümidlə qarşılanıb. Sosial şəbəkələrdə və küçələrdə “qalıcı sülh” çağırışları edilib. Ermənistanda isə hisslər qarışıqdır: bir qisim bunu “məcburi güzəşt” adlandırır, digərləri isə münaqişənin bağlanmasını müsbət addım kimi dəyərləndirir. Agentlik sənəddə ermənilərin geri qayıtması və kompensasiya məsələlərinin açıq qaldığını qeyd edib.

Nüfuzlu “Politico” nəşri bildirir ki, ABŞ bu sazişlə Cənubi Qafqazda “əsas təhlükəsizlik təminatçısı” rolunu möhkəmləndirmək niyyətindədir. Erməni-amerikan lobbiləri isə Zəngəzur dəhlizinin beynəlxalq nəzarətə keçməsini strateji risk kimi görür. Bununla yanaşı, nəşrdə qeyd olunur ki, sərhədlərin dəqiq müəyyənləşməsi və iqtisadi əlaqələrin bərpası bölgəyə uzunmüddətli sabitlik gətirə biləcək.

Dəniz Pənahova