ABŞ da qızıl hərisliyi nin yeni mərhələsi: Ağ qızıl və nəyə lazımdır?

XIX əsrin ortalarında baş verən və ABŞ tarixində ən böyük kütləvi köçlərdən birinə səbəb olan Kaliforniya qızıl hərisliyi ölkənin demoqrafiyasını və iqtisadiyyatını köklü şəkildə dəyişmişdi. İndi isə oxşar proses təkrar baş verə bilər, lakin bu dəfə söhbət "ağ qızıl"dan gedir. 

Qayanrinfo "Ecoportal"a istinadən xəbər verir ki, ABŞ-ın üç bölgəsində ağ hidrogenin kəşfi və hasilatı ilə bağlı yeni buma start verilə bilər.

"Ağ qızıl" nədir və niyə gəlirli hesab olunur?

Məlumata görə, dünya üzrə enerji tələbatı kəskin artıb. Beynəlxalq Enerji Agentliyi bildirir ki, 2024-cü ildə qlobal enerji tələbi 2,2 faiz yüksəlib və bu, son onilliyin orta göstəricisindən demək olar ki, iki dəfə çoxdur.

Hazırda enerji bazarında əsas payı hələ də neft, qaz və kömür tutur. Lakin bu yanacaqlar tükənən və iqlim dəyişikliyinə səbəb olan mənbələrdir. Buna qarşı alternativ kimi ağ hidrogen - yəni təbii yolla yerin dərin qatlarında yaranan və emissiyasız enerji mənbəyi ön plana çıxır.

"Rystad Energy" şirkətinin hidrogen üzrə araşdırmalar bölməsinin rəhbəri Min Hoy Le qeyd edib ki, ağ hidrogen hələ erkən inkişaf mərhələsində olsa da, təmiz və əlçatan təbii resurs kimi sektorda inqilabi rol oynaya bilər.

ABŞ-ın hansı bölgələri hədəfdədir?

Yeni layihələr aşağıdakı ərazilərdə həyata keçirilməlidir:

* Makkoli-Fild, Navaxo dairəsi, Arizona;

* Nehama-Ric, ABŞ-ın mərkəzi hissəsi, Omaha (Nebraska) ilə Oklahoma-Siti arasında;

* Cenevrə layihəsi, Orta kontinent qırılma sisteminin kənarında, Nebraska ştatının Cenevrə bölgəsi.

ABŞ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi hesab edir ki, bu layihələr yerli iqtisadiyyata da müsbət təsir göstərəcək. Xüsusilə, yeni iş yerləri açılacaq, infrastruktur investisiyaları artacaq və yerli icmalar üçün əlavə gəlir mənbələri yaranacaq.

Enerji sektorunda dönüş

Ekspertlərin fikrincə, ağ hidrogenin istifadəsi hələ də müəyyən qeyri-müəyyənliklərlə müşayiət olunsa da, onun yüksək iqtisadi səmərəliliyi ABŞ enerji sektorunun sürətlə dekarbonizasiyasına səbəb ola bilər.

Texas artıq bu istiqamətdə beynəlxalq diqqət mərkəzinə çevrilib və bu, ölkənin enerji siyasətində gözlənildiyindən daha tez ciddi dəyişikliklərə yol aça bilər.

Aydın