ABŞ hərbi təyyarəsi kosmosda gizli missiyasını yerinə yetirir...

...Çox yüksək orbitdə 434 gündən sonra ABŞ Kosmik Qüvvələrinə məxsus çox məxfi döyüş təyyarəsi kosmosdan qayıdıb. SİA-nın məlumatına görə, bu, martın 7-də baş verib və təyyarə Kaliforniyadakı Vandenberq Hərbi Hava Qüvvələri bazasına uğurla eniş edib.

Space yazır ki, bu, X-37B-nin kosmosa ən rekord qıran uçuşu deyil, lakin o, son missiyasının bir hissəsi olaraq çox vacib bir manevr edib.

Qeyd edək ki, X-37B kosmik təyyarəsi Boeing tərəfindən hazırlanıb və 2010-cu ildən bu yana pilotsuz təyyarə orbitə yeddi uğurlu uçuş həyata keçirib. Onun uzunluğu demək olar ki, 9 metr, qanadları isə 4,5 metrdir.

X-37B ən uzun kosmosa uçuşunu 2022-ci ilin noyabrında başa vurub. Onun orbitdəki altıncı missiyası rekord 908 gün davam edib. X-37B-nin 2010-cu ildəki ilk uçuşu 224 gün davam edən ən qısa uçuş olub.

Xatırladaq ki, fevral ayında Amerika hərbçiləri ilk dəfə X-37B təyyarəsinin kosmosda necə göründüyünü göstərmişdilər. Əsrarəngiz hərbi təyyarənin orbitdəki yeddinci missiyası 434 gün davam etdi və buna görə də arsenalında əhəmiyyətli nailiyyət əldə etsə də, rekorda imza atmadı.

Kosmik Qüvvələri tamamlanmış missiyanın bütün təfərrüatlarını açıqlamır və bu təəccüblü deyil, çünki eyni şey orbitə əvvəlki X-37B uçuşlarının hamısına aiddir. Məlumdur ki, göyərtədə hərbi texnologiyalar, eləcə də NASA üçün elmi texnologiyalar sınaqdan keçirilib, lakin hansının dəqiqliyi sirr olaraq qalır.

X-37B-nin yeddinci missiyası 2023-cü ilin dekabrında, “Focus”un daha əvvəl xəbər verdiyi kimi, Falcon Heavy raketi ilə orbitə buraxıldığı zaman başlayıb. Gizli təyyarə ancaq bu yolla kosmosa çıxa bilir, amma adi təyyarələr kimi yerə enir.

Yeri gəlmişkən, ABŞ Kosmik Qüvvələrinin bu pilotsuz hərbi təyyarəsi ilk dəfə olaraq Yerdən 30 000 km-dən çox məsafədə yüksək elliptik orbitə çıxarılıb.

ABŞ Kosmik Qüvvələrindən verilən açıqlamaya görə, X-37B təyyarəsi kosmik mühit haqqında bilikləri təkmilləşdirmək məqsədi daşıyan eksperimentlər aparmaq üçün istifadə edilib. Yeddinci missiyanın əsas nailiyyətlərindən biri X-37B təyyarəsi tərəfindən yeni aerodinamik əyləc manevrinin uğurla yerinə yetirilməsi olub.

Manevr gizli təyyarənin Yer atmosferi ilə sürtünmə nəticəsində yaranan sürüklənmədən istifadə edərək çox yanacaq sərf etmədən orbitini dəyişmək qabiliyyətini nümayiş etdirib. Missiya menecerləri bildiriblər ki, təyyarə müxtəlif orbital rejimlərdə missiyaları yerinə yetirmək qabiliyyətini sübut edib.

Məhz aerobraking manevri X-37B təyyarəsi Yerə qayıtmazdan əvvəl ilkin mərhələ oldu. O, yüksək elliptik orbitdən aşağı Yer orbitinə keçdi və sonra müvəffəqiyyətlə Kaliforniyaya endi.

Həmişə olduğu kimi, növbəti X-37B missiyasının başa çatdırılması daha sonra, təyyarə artıq eniş etdikdən sonra məlum oldu.

Bu cür missiyaların müddəti bu illər ərzində heç vaxt əvvəlcədən açıqlanmayıb.

X-37B-nin səkkizinci uçuşunun nə vaxt həyata keçiriləcəyi də məlum deyil. Bu, məxfi təyyarənin kosmosa yeni buraxılışından dərhal əvvəl məlum olacaq.

Əli Babayev