Alimlər hətta orta dərəcədə spirtli içki qəbulunun gözlənilməz təhlükələri barədə xəbərdarlıq edirlər

Amerikalı tədqiqatçılar tərəfindən aparılan yeni sistematik araşdırma, hətta az miqdarda spirtli içkinin də bir sıra xərçəng növlərinin inkişaf riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığını təsdiqləyib. Spirtli içki qəbulunun tezliyi və həcmi döş, qaraciyər, yoğun bağırsaq, ağız, qırtlaq, qida borusu və mədə xərçənginin inkişaf ehtimalına birbaşa təsir göstərir. Tədqiqat Xərçəng Epidemiologiyası jurnalında dərc edilib.

Tədqiqatçılar bir neçə onlarladan təxminən 100 milyon iştirakçıya qədər olan 62 tədqiqatı təhlil ediblər. Xüsusilə, spirtli içkinin kanserogen təsirlərinə qarşı həssaslığı artıran komorbidlikləri - piylənmə, diabet və xroniki qaraciyər xəstəliyi olan insanlara diqqət yetirilib. Müəlliflərin qeyd etdiyi kimi, çoxlu və ya müntəzəm spirtli içki qəbulu xərçəng riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırır, lakin orta dərəcədə istehlakla artan risk də müşahidə olunur.

İçkinin növü də rol oynaya bilər. Bəzi tədqiqatlarda ağ şərab və pivə müəyyən xərçəng növlərinin böyüməsi ilə daha çox əlaqələndirilmişdir, güclü spirtli içkilər isə belə bir əlaqə göstərməmişdir. Cins fərqləri də əhəmiyyətli idi: kişilərdə risk tez-tez istehlakla, qadınlarda isə epizodik olaraq çoxlu içki qəbulu ilə artmışdır. Siqaret çəkmək spirtli içkinin təsirini əhəmiyyətli dərəcədə artırmışdır.

Alkoqolun onkogenezlə əlaqələndirilməsinin bioloji mexanizmləri yaxşı məlumdur. Alkoqol asetaldehid vasitəsilə DNT-yə zərər verir, immun sistemini pozur, oksidləşdirici stressi artırır və hormon səviyyələrini dəyişdirir. Xroniki xəstəliklərdə bu proseslər sürətlənir və şişin inkişafı və irəliləməsi ehtimalını artırır.

Müəlliflərin fikrincə, araşdırmanın nəticələri profilaktik tədbirlərin yenidən nəzərdən keçirilməsinə səbəb olmalıdır. Onlar iddia edirlər ki, spirtli içkilərin reklamı və satışına daha sərt məhdudiyyətlər qoyulmalıdır, eləcə də həssas qruplar üçün hədəf proqramlar hazırlanmalıdır.

Əziz Mustafa