Almaniya suriyalı qaçqınları geri qaytarmağa hazırlaşır, bəs Türkiyə? (ŞƏRH)

"Türkiyə hələlik suriyalı qaçqınların ölkədə qalmasında maraqlıdır. Digər tərəfdən, Ankara həmin qaçqınları geri göndərmək üçün lazımi maliyyə resurslarına da malik deyil".

Bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında politoloq Taleh Əliyev Almaniyanın ölkədəki Suriya qaçqınlarını geri göndərmək niyyəti fonunda, Türkiyənin də anoloji addım atıb-atmayacağı barədə suala cavabında deyib.  

"Almaniyanın suriyalı qaçqınları geri qaytarmaqla bağlı Dəməşqlə əməkdaşlığı bərpa etməsi hər iki ölkənin maraqlarına uyğundur. Almaniya ilk növbədə suriyalı qaçqınlar arasında olan kriminal ünsürlərin ölkədən çıxarılması ilə daxili asayiş və sabitliyin qorunması sahəsində mühüm addımlar atacaq. Türkiyənin isə suriyalı qaçqınlarla bağlı yaxın dövr üçün Almaniya kimi eyni addımı atacağını gözləmirəm", deyə ekspert bildirib. 

Həmsöhbətimiz qeyd edib ki, Ankara suriyalı qaçqınlarla bağlı məsələdə ehtiyatlı davranır: 

"Türkiyə hələ də suriyalı qaçqınların ölkədə qalmasında maraqlıdır. Çünki Türkiyə geopolitik olaraq Suriyanı öz nəzarətində saxlaya biləcək qüdrətdə olan bir ölkədir. Türkiyə Osmanlı imperiyasının varisidir. Digər tərəfdən, Türkiyə həmin qaçqınları geri göndərmək üçün lazım olan maliyyə resurslarına malik deyil".

Politoloq deyib ki, qardaş ölkə bu gün daha çox Suriya hökumətinin institusional formalaşması, ordu quruculuğu və təhlükəsizliyinə daha çox diqqət yetirir:

Ankaranın hazırki Suriya siyasəti bu ölkəni daha çox geopolitik olaraq qazanmaqdan ibarətdir. Ona görə də Suriyaya münasibətdə müəyyən təsir vasitələrini əlində saxlamaqda maraqlıdır".

Taleh Əliyev bu qənaətdədir ki, Suriyadan olan qaçqınlar geopolitik müstəvidə yanaşsaq, Türkiyə dövləti üçün o qədər də böyük yük deyil:

"Suriyalı qaçqınlar mədəni və sosial fərqlərə görə Türkiyə ictimaiyyəti arasında müəyyən narahatlıq yarada bilər. Amma Türkiyə dövləti həmin problemi haqlı olaraq qabartmır. Çünki bu gün Türkiyə zehniyyətində müsbət tendensiya olan "Türkiyədən böyük Türkiyə” anlayışı var. Bu o deməkdir ki, Türkiyə Osmanlı dövlətinin varisi kimi, keçmiş Osmanlı coğrafiyasındakı vətəndaşlara özünün potensial vətəndaşı kimi baxır".

Qeyd edək ki, Almaniya artıq ölkəsindəki suriyalı qaçqaınları geri qaytarmağa hazırlaşır. Kansler Fridrix Merz deportasiya məsələsini müzakirə etmək üçün əl-Şaraanı Almaniyaya dəvət edib. Dəvətin səbəbi Merzin Suriyadan olan cinayətkarların Almaniyadan deportasiyasını Əhməd əl-Şaraa ilə müzakirə etmək istəyi olub. 

Almaniyanın daxili işlər naziri Aleksandr Dobrindt də bəyan edib ki, hökumət bu il ərzində Suriya ilə deportasiya haqqında razılığa gəlmək niyyətindədir - bu, sığınacaq müraciətləri rədd edilmiş şəxsləri əhatə edəcək. Almaniyanın Daxili İşlər Nazirliyinin məlumatına görə, avqust ayında ölkədə 951 406 suriyalı yaşayırdı. Onlardan 920 nəfər ölkəni tərk etməyə borclu şəxs kimi qeydiyyata alınıb.

Onu da xatırladaq ki, Suriyalı qaçqınların daha böyük hissəsi Türkiyədə məskunlaşıb. 2023-cü ilin məlumatına görə, Türkiyədə müvəqqəti qoruma altında olan 3 milyon 381 min 429 suriyalı qaçqın olub. Amma 2024-cü ilin dekabrında Suriyada hakimiyyət dəyişikliyindən üzü bəri 550 min suriyalı qaçqının Türkiyədən könüllü olaraq vətənlərinə qayıtdığı da bildirilir. 

Rüfət Sultan