Icma.az
close
up
RU
Azərbaycan daxilindəki internet trafiki niyə xaricdən keçir?

Azərbaycan daxilindəki internet trafiki niyə xaricdən keçir?

Icma.az bildirir, Redaktor.az saytına əsaslanaraq.

"Qlobal şəbəkəni analiz edəndə görmək olur ki, Azərbaycanda hazırda, nə qədər qəribə görünsə də, digər qonşu ölkələrdən fərqli olaraq İnternet Mübadilə Mərkəzi (Internet Exchange Point - IXP) yoxdur".

Redaktor.az xəbər verir ki, bu barədə "Multimedia" İnformasiya Sistemləri Texnologiyaları Mərkəzinin direktoru, Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz bildirib.

Onun sözlərinə görə, bu mərkəz ölkə daxilindəki internet trafikini yerli səviyyədə yönləndirərək xarici şəbəkələrdən asılılığı azaldır, trafikin gecikmə müddətini azaldır və internet xidmətlərinin keyfiyyətini artırır:

"Mərkəzin olmaması ölkədaxili trafikin xarici tranzit şəbəkələrdən keçməsinə səbəb olur. Anlaşıqlı desək, belə bir mərkəzin olmaması səbəbindən iki yerli istifadəçimiz arasında informasiya mübadiləsi dünyanı dolaşaraq baş tutur.

Düzü, özüm də buna təəccüblənirəm. Bəzi ikinci səviyyəli provayderlərin bizə müraciətindən sonra bu məsələni yenidən araşdırdım.

Bildiyim qədər, əvvəllər Delta Telecom magistral provayderi tərəfindən belə bir layihə aparılırdı. Bir müddət də işlək vəziyyətdə olmuşdu. İndi isə baxıram ki, bu az-ix.net layihəsi işləmir. İXP-lərlə bağlı qlobal rəsmi resurslarda da Azərbaycanda rəsmi bir İXP olmadığı görünür.

Bizim magistral provayderlər bir sıra qlobal resursların serverlərini Azərbaycanda yerləşdirdiklərini bildirmişdilər. Eyni zamanda milli kontentin inkişafına yönəlik addımlar atılırdı.

Əlbəttə, bütün bunlar ölkədaxili trafik mübadiləsini xeyli yaxşılaşdırır. Amma bunlar İXP-nin yerini verə bilməz.

İnternet Mübadilə Mərkəzinin olmaması daha bahalı internet, daha ləng internet və daha güvənsiz internet deməkdir. Trafikə çəkilən əlavə xərclər də sonda adi istifadəçilərin üzərinə düşür ki, bu da onsuz da baha olan internetin ölkəmizdə daha da bahalaşmasına gətirib çıxarır".

Osman Gündüz qeyd edib ki, xeyli vaxtdır sektorda tənzimləyici qurum – İKTA formalaşıb, amma qurum indiyədək belə bir ciddi problemə diqqət yetirməyib.

Düşünürəm ki, Azərbaycanda bir Milli İnternet Mübadilə Mərkəzi qurulmalıdır. İKTA hər üç magistral provayderi – Azertelecom, Delta Telecom və AzTelekom-u da cəlb etməklə bu problemi həll etməlidir. İKTA qlobal qurumları da bu prosesə qoşa bilər.

Belə bir mərkəzin formalaşdırılması internetin keyfiyyətini artıracaq, qiymətləri aşağı salacaq, daha çevik, sürətli və effektiv informasiya mübadiləsi təmin edəcək və ölkə daxilində təhlükəsizliyi xeyli gücləndirəcək", - deyə o bildirib.

Turan İSMAYIL

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:118
embedMənbə:https://redaktor.az
archiveBu xəbər 13 Yanvar 2025 16:31 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see236

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see226

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see215

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see173

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see172

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see160

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see157

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see146

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see145

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see139

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see137

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see135

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see135

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see133

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see132

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see128

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see123

Almaniya XİN rəhbəri: “Eurofighter”lərin Türkiyəyə göndərilməsinə müsbət baxırıq

18 Oktyabr 2025 06:28see123

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri