Azərbaycan dünyanın əsas yod ixracatçılarından biridir

Azərbaycan dünya miqyasında ən önəmli yod ixracatçılarından biri kimi tanınır. Bu mineral, xüsusilə tibbi və sənaye sahələrində geniş istifadə olunaraq, qlobal bazarda böyük tələbat yaradır. Azərbaycanın zəngin təbii sərvətləri arasında yod həm yerli iqtisadiyyata, həm də beynəlxalq ticarət əlaqələrinə mühüm təsir göstərir.

Yodun əhəmiyyəti barədə

Yod səhiyyə və sənaye üçün strateji xammal olması ilə yanaşı, tibb sahəsində rentgen və KT müayinələri üçün kontrast maddələrin tərkibində, antiseptik məhlullarda və dərman sintezində geniş istifadə olunur. Qida təhlükəsizliyi baxımından duzun yodlaşdırılması əhali arasında qalxanabənzər vəz xəstəliklərinin profilaktikasında mühüm rol oynayır. Kimya sənayesində yod katalitik proseslərdə iştirak edir, elektronika sahəsində isə bir sıra komponentlərin istehsalında tətbiq edilir. Təchizatın qlobal miqyasda bir neçə ölkənin payına düşməsi qiymət dəyişkənliyini artırır, yerli istehsal isə tədarük təhlükəsizliyi, idxaldan asılılığın azalması, yüksək əlavə dəyər və ixtisaslı məşğulluq deməkdir.

Azərbaycan yod ixracı üzrə dünya reytinqində ilk onluqda yer alır

Azərbaycan yod ixracı sahəsində dünya reytinqində ilk onluqda yer alaraq, qlobal bazarda mühüm rol oynayır. Bu, ölkənin zəngin təbii sərvətlərindən birinin daha geniş miqyasda qiymətləndirildiyini və beynəlxalq ticarət üçün strateji əhəmiyyət kəsb etdiyini göstərir. Beynəlxalq Ticarət Mərkəzinin məlumatına görə, 2024-cü ildə Azərbaycan yod ixracı üzrə dünyada 9-cu yerdə qərarlaşıb. Belə ki, ötən il ölkəmiz xaricə 11,1 milyon ABŞ dolları dəyərində 197 ton yod ixrac edib. Hesabat ilində əsas ixrac bazarları Çin, Rusiya, Hindistan və İtaliya olub. Yod ixracı üzrə dünya liderlərinin ilk üçlüyündə isə Çili, Belçika və Yaponiya yer alıb.

İxracın genişləndirilməsi üçün imkanlar

Azərbaycanın coğrafi mövqeyi, nəqliyyat dəhlizlərinə çıxışı və sabit istehsal həcmləri yod ixracı üçün üstünlük yaradır. İxracın artırılması üçün əsas istiqamətlər keyfiyyət standartlarının gücləndirilməsi, yalnız xammal deyil, törəmə məhsulların – məsələn, kalium yodid və kalium yodatın istehsalına diqqət yönəltməkdir. Bu məhsullar xüsusilə qida sənayesi və duzun yodlaşdırılması üçün əhəmiyyətlidir. Həmçinin, iri dərman şirkətləri ilə uzunmüddətli müqavilələr ixracın davamlılığını təmin edə bilər. Təhlükəsiz qablaşdırma və ekoloji səmərəli istehsal üsulları isə beynəlxalq bazarlarda rəqabət qabiliyyətimizi daha da gücləndirəcək.