Azərbaycan elminin inkişafında AMEA nın 80 illik mərhələsi və strateji istiqamətləri

Bakı, 12 noyabr, AZƏRTAC

Bu gün Azərbaycan elmi mühüm mərhələdən keçir. Müasir texnoloji innovasiyalar bütün texniki və humanitar sahələrə yeni və strateji yanaşmanın zəruriliyini ortaya qoyur. Azərbaycanda bu sahənin aparıcı qurumu AMEA və tərkibində olan institutlardır. Əlbəttə, AMEA və onunla ciddi əməkdaşlıq edən elmi-tədqiqat institutlarında müəyyən zaman kəsiyində inkişaf da olub, axsamalar da. Lakin problemlərin kökünə dərindən yanaşsaq görərik ki, müxtəlif illərdə Azərbaycan elmində qazanılan uğurlar və eyni zamanda, məhrumiyyətlər heç də öz-özünə baş verməyib. Burada mütləq şəkildə dövrün ictimai-siyasi vəziyyəti, rifahı və dövlət-elm münasibətlərinin səviyyəsinə nəzər salınmalıdır. Şübhəsiz ki, bu, daha ədalətli yanaşma olar. İstənilən halda AMEA zamanın çətin sınağından çıxmağı uğurla bacarıb. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 80 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Prezidentin Sərəncamı, yubileyin yüksək səviyyədə təşkili və mötöbər qonaqların iştirakı AMEA-nın bundan sonrakı inkişafı üçün yeni bir səhifə açdı.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında AMEA Rəyasət Heyəti Aparatının İctimaiyyətlə əlaqələr, mətbuat və informasiya şöbəsinin əməkdaşı Anar Turan bildirib. O qeyd edib ki, yubileyin əhəmiyyətini artıran mühüm amillərdən biri də Prezident İlham Əliyevin tədbirdə iştirakı və proqram xarakterli çıxışı oldu. Dövlətimizin başçısı çıxışında Akademiyanın keçdiyi uzun və şərəfli yolu qeyd edərək, bu böyük elm təşkilatının ölkəmizin inkişafına verdiyi töhfələrin davamlı olacağına inamını ifadə etdi. Prezident İlham Əliyevin çıxışı dövlətin alim və ziyalı mühitlə əlaqəsinin güclü və vacib olmasını göstərməklə yanaşı, elmin yalnız tədqiqat meydanı deyil, həmçinin milli strategiyanın komponenti olduğunu sübut etdi.

“Əlbəttə, Akademiyanın tarixində görkəmli alimlər Yusif Məmmədəliyev, Zahid Xəlilov, Mirəsədulla Mirqasımov, Həsən Əliyev, İmam Mustafayev, Əziz Əliyev, Mirəli Qaşqay, Ziya Bünyadov və başqaları böyük zəhmətlər sərf ediblər. Amma Akademiyanın tarixi yalnız nailiyyətlərdən ibarət olmayıb. Müəyyən dövrdə məhrumiyyətlər, çətinliklərlə də üz-üzə qalıb. Hətta 1990-cı illərin əvvəllərində qurumun ləğv edilməsinə cidd-cəhdlə çalışanlar da olmuşdu.

Akademiyanın bağlanması, ləğv edilməsi fikirlərinə qarşı alimlər və tədqiqatçılar yenilənmə və islahat təklif etmişdilər. Əks tərəfin arqumenti çox zəif idi. Onlar Akademiyanı sovetlərə aid hesab edir və bağlanmasını təklif edirdilər. Lakin elmi məktəb nümayəndələri yaxşı anlayırdılar ki, bir yeri dağıtmaq asandır, amma yenidən qurmaq isə müşkül, bəzən də mümkünsüzdür. Bu baxımdan, dövlət AMEA-nın qorunması, inkişafı və islahatlar aparmaq üçün konkret addımlar atdı, mühüm qərarlar qəbul etdi. Çətin sınaqlara baxmayaraq AMEA qorundu, müasirləşdirildi, maddi-texniki bazası gücləndirildi. İstənilən böhranlı vəziyyətlərə baxmayaraq, Akademiyanın mövcudluğu və inkişafı milli strateji hədəf kimi qorunub saxlanıldı”, - deyə müsahibimiz əlavə edib.

Onun sözlərinə görə, 80 illik yubileydə dövlətimizin başçısının, AMEA prezidentinin və digər tanınmış alim və ziyalıların səsləndirdiyi fikirlərin ana xətti bu oldu ki, elm dövlət siyasətində strateji sahə olmalıdır: “Bu gün AMEA ölkənin əsas elmi idarəetmə və tədqiqat mərkəzidir. Tərkibində elmi-tədqiqat institutlarını birləşdirir, onları koordinasiya edir, o cümlədən yüzlərlə akademik və professorun, fəlsəfə doktorunun fəaliyyət göstərdiyi nadir təsisatdır. Bu baxımdan, AMEA-nın yubiley mərasiminin təntənəli şəkildə qeyd olunması, ölkə rəhbərinin və dünyanın nüfuzlu alimlərinin tədbirlə iştirakı həm də AMEA-da toplaşan yüzlərlə alimə, minlərlə tədqiqatçı üçün böyük mənəvi dəstək oldu.

Elmlər Akademiyası keçmişin elm irsini yaşadır, elmin dövlətçiliyə verdiği töhfəni nümayiş etdirir və gələcək nəsillər üçün bu sahədə motivasiya mənbəyi olmağı da üzərinə götürür. Prezidentin iştirakı və çıxışı bu mənada həm rəmzi, həm də praktik əhəmiyyət daşımaqla yanaşı onu da sübut etdi ki, Azərbaycanda elm və inkişaf dövlətin diqqətindədir və bu həmişə belə olacaq”.