Azərbaycan turizmdə rekordu yeniləyə bilmir Səbəb

Ölkəmizdə 2011-ci il “Turizm ili” elan edildikdən sonra bu sektor sürətli inkişaf edərək 2019-cu ildə rekord göstəriciləri əldə etdi. 

Lakin pandemiyanın vurduğu zərərdən sonra beş ildir ki, 2019-un yekun göstəricilərini təkrarlamaq mümkün olmayıb. Turizmlə bağlı bizim rəqib ölkələr - Türkiyə və Gürcüstan 2019-cu il göstəricilərini geridə qoysalar da, Azərbaycan hələ daha yüksək nəticələrə çata bilməyib.

 
Bəs ölkəmizdə turizmin inkişafı üçün daha hansı addımlar atılmalıdır? 

Sfera.az xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı açıqlamasında iqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov bunun müxtəlif obyektiv və subyektiv səbəblərinin olduğunu, lakin bunlardan ikisini xüsusilə fərqləndiriyini dedi: “Birinci əsas səbəb quru sərhədlərin bağlı olması, ikincisi səbəb isə turizm sektorunda hələ də dövlətin rolunun yüksək səviyyədə qalmasıdır. Əməninəm ki, əgər Türkiyə və Gürcüstanda da sərhədlər bağlı olsaydı və turizm sektorunda aparıcı idarəçilik dövlətin əlində olsaydı, o zaman bu ölkələrdə də artım dinamikası olmayacaqdı”. 

Ekspert qeyd edib ki, turizm xidmət sektorunun bir parçasıdır: “Bu parça tamlıqla özəl təsərrüfat subyektlərinin əlində olması inkişaf üçün bir zərurətdir. Dövlət isə tənzimləyici funksiyasını həyata keçirməli və bu rolda qalmalıdır. Amma Azərbaycanda 2009-cu ildə Şahdağda qış turizm kompleksinin inşasına başlanıldı, 2015-ci ildə isə Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti (QSC) yaradıldı. Lakin turizm mərkəzinin QSC kimi fəaliyyət göstərməsi turizmin inkişafına mənfi təsir edir. Statistika da bunu təsdiq etməkdədir. Böyük vəsaitlər hesabına yaradılan bu turizm mərkəzinin faydaları bir yana, heç özünü də normal ayaqda saxlaya bilmir. Dövlət büdcəsindən ayırmalar həyata keçirilir. 2021-ci ildə dövlət tərəfindən bu sahəyə 14 milyon manat, 2022-ci ildə isə 12 milyon manat vəsait ayrılıb. Nəticədə, 2016-cı ildən 2023-cü ilin sonuna qədər Şahdağ Turizm Mərkəzinin zərəri 103 milyon manatı keçib. Deməli, bu yanaşmanı dəyişməliyik”. 

E.Əmirovun sözlərinə görə, dünya təcrübəsi göstərir ki, özəl fəaliyyətin mümkün olduğu sahələri dövlət nəzarətdə saxladıqda, ikiqat zərərli olur: “Belə olanda bir tərəfdən inkişaf ləngiyir, digər tərəfdən büdcənin yükü artır. Sadəcə, turizm sektorunda dövlətin idarəedici rolunun tənzimləyici rolla daha çox əvəzlənməsi və özəl subyektlərinin rolunun artırılması rəqabət mühitini gücləndirərək bu faydanı artıra bilər. Məlumdur ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərimizin turizm potensialı ölkənin digər əraziləri ilə müqayisədə daha yüksəkdir. Bu ərazilərin uzun müddət əlçatan olmaması onu Quba, Qəbələ, Şəki kimi yerlərdən daha maraqlı və daha cəlbedici edib. Amma burada da müasir turizm mərkəzlərinin yaradılması və yaradıldıqdan sonra QSC kimi dövlətin nəzarətində olması baş verəcəksə, bu zaman buranın da ölkə iqtisadiyyatı üçün fayda gətirməsində müəyyən risklər qaçılmaz olacaq. Buna görə də bu ərazilərin potensialını canlandırmaq üçün, o cümlədən qış turizminin orada yardılması üçün dövlət-özəl tərəfdaşlığı çərçivəsində fəaliyyətin təmin edilməsi və daha sonra prosesin özəl sektora tam ötürülməsi daha effektiv və dayanıqlı nəticələrin əldə olunmasına imkan verərdi”. 

Firuzə Əliyeva