“Azərbaycan və Çin arasında münasibətlər artıq ikitərəfli əməkdaşlıq çərçivəsini aşıb” Günay Əfəndiyeva

“Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Çin Xalq Respublikası Hökuməti arasında ümumvətəndaş pasportlarına malik vətəndaşların vizadan qarşılıqlı azad edilməsi haqqında Saziş iki ölkə arasında qarşılıqlı mübadilələrin hüquqi əsaslar üzərində genişləndirilməsinə xidmət etməkdədir. Düşünürəm ki, bu Saziş ölkəmizin gələcəyə baxan, çoxvektorlu və balanslı xarici siyasət kursunun tərkib hissəsi kimi böyük strateji və diplomatik əhəmiyyət daşıyan bir sənəddir”.

Bu sözləri 525.az-a açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, Mədəniyyət komitəsinin sədr müavini Günay Əfəndiyeva deyib.

O qeyd edib ki, söhbət təkcə viza prosedurlarının sadələşdirilməsindən getmir: “Bu kontekstdə xüsusilə qeyd etmək istərdim ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına son rəsmi səfəri və Sədr Si Cinpin ilə görüşü, səfər çərçivəsində apardığı yüksək səviyyəli danışıqlar, ikitərəfli münasibətlərin yeni mərhələyə keçidində çox vacib rol oynamışdır. Cənab Prezidentin Pekində nümayiş etdirdiyi siyasi qətiyyət, qarşılıqlı hörmətə və bərabərhüquqlu əməkdaşlığa əsaslanan mövqeyi, bu Saziş ilə yanaşı, bir sıra mühüm sənədlərin ərsəyə gəlməsinə zəmin yaratmışdır. Baxın, söhbət təkcə viza prosedurlarının sadələşdirilməsindən getmir. Azərbaycan və Çin arasında münasibətlər artıq ikitərəfli əməkdaşlıq çərçivəsini aşaraq regional və qlobal miqyasda strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlməkdədir. Bu sənəd, məhz bu prosesin siyasi və hüquqi təməl daşlarından biridir”.

Azərbaycan və Çin arasında tarixi əlaqələrin qədim dövrlərə söykəndiyini qeyd edən Günay Əfəndiyeva, bildirib: “Böyük İpək Yolu, məhz bu iki qədim mədəniyyətin - Qafqazla Uzaq Şərqin - iqtisadi və mədəni təmasının ilkin ünvanı olmuşdur. Azərbaycan bu möhtəşəm ticarət və sivilizasiya yolunun mərkəzində yerləşməklə əsrlər boyu Şərqlə Qərb arasında körpü rolunu oynamışdır”.

Millət vəkilləri qeyd edib ki, tarix sübut edir ki, Azərbaycan və Çin əlaqələri təkcə rəsmi sənədlərdə deyil, incəsənətdə, estetik zövqdə və yaradıcılıq ənənələrində də yaşamışdır: “Məlumdur ki, hələ XII əsrdə dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvi “Yeddi Gözəl” poemasında Çin gözəlini təsvir etmiş, “Xeyir və Şər” adlı müdrik hekayəni onun dilindən anlatmışdır. XIII-XIV əsrlərdə Marağa, Təbriz və Azərbaycanın digər şəhərlərində miniatür, rəngkarlıq, kalliqrafiya sənətkarları Azərbaycan ənənələri ilə Çin texnikasının vəhdətini yarada bilmişlər. XVIII əsrdə Molla Pənah Vaqif öz lirikasında Çini bir sıra məmləkətlər arasında zəriflik  və gözəllik ölkəsi kimi təqdim etmişdir. Bütün bunlar nədir? Bunlar, əsrlər öncə, xalqlarımız arasındakı mədəni inteqrasiyanın təcəssümü idi. Bu gün isə bu Saziş vasitəsilə biz sərhədlərimiz ilə bərabər, eyni zamanda kulturoloji yaddaşımızın dərin qatlarını da bir daha bir-birimizə açırıq - elm adamları, sənətkarlar, gənclər arasında qarşılıqlı səfərlər və birgə layihələr üçün yeni imkanlar yaradırıq”.

Millət vəkili Çin Xalq Respublikasını bu gün qlobal iqtisadiyyatın aparıcı ölkələrindən və eyni zamanda “Bir Kəmər, Bir Yol” təşəbbüsü ilə transkontinental əməkdaşlıq modelinin təcəssümü kimi dəyərləndirərək, bildirib: “Azərbaycan bu təşəbbüsə ilk dəstək verən ölkələrdən biri kimi, öz geostrateji mövqeyindən istifadə edərək, Çinlə Avropa arasında mühüm logistik və nəqliyyat dəhlizi rolunu uğurla oynamaqdadır. Digər tərəfdən Heydər Əliyev Fondunun Çində həyata keçirdiyi layihələr, Azərbaycan-Çin münasibətlərinin çoxşaxəli məzmunla zənginləşməsində vacib əhəmiyyət daşımaqdadır.

Bugün biz bu tarixi və iqtisadi bazaya söykənərək deyə bilərik ki, Azərbaycan və Çin vətəndaşları arasında qarşılıqlı vizadan azadolma rejimininin təsdiqlənməsi, sadəcə turizm və humanitar sahədə deyil, həm də siyasi etimad və tərəfdaşlıq səviyyəsində əlaqələrin yeni mərhələyə keçidini təmin edəcəkdir.

Düşünürəm ki, bu Saziş ilk növbədə dövlətlərarası münasibətlərin sosial təməlini daha da möhkəmləndirəcək. Digər tərəfdən, məsələn, iqtisadi sahədə ticarət dövriyyəsinin genişlənməsinə və işgüzar əlaqələrin intensivləşməsinə önəmli töhfə verəcəkdir.

Eyni zamanda bu sənədin qüvvəyə minməsi Azərbaycanın qlobal diplomatik xəritədə yüksələn nüfuzunun təzahürüdür. Çin kimi nəhəng bir dövlətin Azərbaycanla bu cür qarşılıqlı etimad formatında əməkdaşlığı, bizim siyasi sabitliyimizin, iqtisadi dinamikanın və beynəlxalq arenadakı müstəqil xarici siyasətimizin nəticəsidir”.

“Bu mühüm sənədin ratifikasiyası Azərbaycan və ümumiyyətlə, Türk Dünyası ölkələri ilə Çin arasında dostluq əlaqələrini daha da gücləndirəcək, qarşıda yeni imkanlar açacaq və ölkəmizin böyük beynəlxalq tərəfdaşlıq şəbəkəsində daha da möhkəmlənməsinə xidmət edəcəkdir”, - deyə Günay Əfəndiyeva qeyd edib.