Bakıda Meksikanın kukla mədəniyyətini əks etdirən sərgi açılıb

Meksikanın Azərbaycandakı səfirliyinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrında “Meksika kuklaları” adlı sərginin açılışı keçirilib.

525.az xəbər verir ki, layihənin müəllifi tanınmış fotoqraf və art-kurator Aydın Sadıxovdur. Layihənin əsas məqsədi Meksikanın zəngin mədəni irsini, xüsusilə də kukla sənətinin yaranması və inkişaf tarixini Azərbaycan ictimaiyyətinə tanıtmaqdır.

Tədbirin açılışında çıxış edən səfir Mariya Viktoriya Romero Kabalyero deyib ki,  mədəniyyət xalqları birləşdirən körpüdür və bu əsnada belə bir sərgi ərsəyə gətirilib.

Səfir əlavə edib ki, sərgidə nümayiş olunan kuklalar vasitəsilə sanki  xəyallarımız canlanır və biz keçmişə səyahət edirik.

O, layihəni iki ölkə arasında mədəni əlaqələrin inkişafı baxımından önəmli addım kimi dəyərləndirib, sərginin yüksək səviyyədə təşkilinə dəstəyə görə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinə, Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı rəhbərliyinə təşəkkürünü bildirib: “Bu sərgi çox maraqlı və əhəmiyyətlidir. Bu günün əsas mövzusu Meksika kuklalarıdır. Hesab edirəm ki, uşaqlar üçün də çox maraqlı və öyrədici tədbirdir”.

Müəllif Aydın Sadıxov sərginin təşkilinə görə Meksika səfirliyinə və Dövlət Kukla Teatrının  rəhbərliyinə təşəkkür edib. Onun sözlərinə görə, bu ideya 3 il əvvəl həyata keçirilməyə  başlayıb. Artıq Polşa və Çexiya səfirlikləri ilə kukla  mədəniyyətinə dair belə sərgi keçirilib. Çox xoşdur ki, bu gün Meksika kuklaları mədəniyyəti də təqdim olunur.

Teatrın direktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Rəşad Əhmədzadə dedi ki, kukla teatrı müxtəlif xalqların bədii nümunələri ilə yanaşı kukla sənəti incilərinin də zaman-zaman tamaşaçı qarşısına çıxarılmasına maraq göstərir: “93 illik tarixi yol keçən Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı milli ədəbi nümunələrimiz ilə yanaşı dünya xalqlarının bədii irsini də, ədəbi nümunələrini də teatrın, səhnənin özünəməxsus ifa üslubu ilə yetişən nəsillərə çatdırmağa çalışır. Bu sərgi də bizim bu mənada marağımızı cəlb edən aksiyalardandır.

Qeyd olunduğu kimi, bundan öncə dost Polşa Respublikasının kukla sənəti ilə bağlı dolğun bir sərgiyə ev sahibliyi etdik.

Sənət, mədəniyyət, ümumiyyətlə incəsənətin bütün qolları xalqların, dövlətlərin mədəni mübadiləsində mühüm əhəmiyyətə malikdir”.

Milli Məclisin deputatı, Azərbaycan - Meksika parlamentlərarası işçi qrupunun rəhbəri Jalə Əliyeva sərginin ölkələrarası mədəni əməkdaşlığa xidmət etdiyini deyib, belə aksiyaların davamlı olmasını arzulayıb: “Bu, Meksika səfirliyinin növbəti uğurlu layihəsidir. Belə təşəbbüslər hər iki ölkənin qədim incəsənətinin tanıdılmasına və münasibətlərin möhkəmlənməsinə xidmət edir. Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı isə öz missiyasına uyğun olaraq bu cür layihələri uğurla reallaşdırır və sözsüz ki, sənət ocağı olaraq balacaların teatr, böyük səhnə sənəti ilə ilkin təmasını ustalıqla təmin edir”.

Daha sonra Kukla Teatrının direktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Rəşad Əhmədzadə ilə Meksikanın Azərbaycandakı səfiri xatirə hədiyyələrini təqdim ediblər.

Tədbir çərçivəsində məktəblilər Meksika mədəniyyətinə uyğun rəqs nümunələri göstərilib.

Qeyd edək ki, “Meksika kuklaları” sərgisi — Meksika xalqının tarixi, inancı, birliyi və ruhunu əks etdirən kuklalar vasitəsilə bu ölkənin zəngin mədəniyyətinə vizual bir səyahətdir. Layihənin mərkəzində tanınmış fotoqraf Aydın Sadıxovun bir il ərzində ərsəyə gətirdiyi unikal fotosessiyalar silsiləsi dayanır. Bu fotosessiyalarda müxtəlif növ və üslubda Meksika kuklaları lentə alınıb. Hər çəkilişdən öncə fotoqraf kuklaların tarixi, regional xüsusiyyətləri və mədəni mənası ilə bağlı dərin tədqiqat aparıb.

Meksika kuklası  sadəcə oyuncaq deyil, əsrlərlə ailədən ailəyə ötürülən qədim ritualların, ailə tarixlərinin və xalq folklorunun daşıyıcısı olan sənət nümunəsidir. Bu kuklaların parlaq və zəngin geyimlərində qədim sivilizasiyaların və ölkənin müstəmləkə dövrünün izləri, üz ifadələrində isə sevinc, ümid və güc əks olunur. Fotoqrafın obyektivindən baxıldıqda bu kuklalar canlı obrazlara çevrilir, hər biri özünəməxsus hekayəsi və səsi olan qəhrəmandır.

Meksikada kukla sənətinin tarixindən danışarkən arxeoloji məlumatları da xatırlamaq vacibdir. Qazıntılar nəticəsində məlum olub ki, bu ölkədə ilk oynaqlı kuklalar qədim dövrlərdən mövcuddur. Bu faktı eramızdan əvvəl 1300-cü ilə aid olan və hündürlüyü 40 santimetr təşkil edən beş gil “marionetka” sübut edir. Onlar qədim olmek mədəniyyətinə aiddir və Meksikada kukla sənətinin çox dərin köklərə malik olduğunu göstərir.

Bu sərgi keçmişlə bu gün arasında qurulan bir dialoqdur. Onun məqsədi təkcə tamaşaçını valeh etmək deyil, həm də Meksikanın unikal mədəni irsinə maraq oyatmaq, qeyri-maddi mədəniyyətin müasir dünyada qorunub saxlanmasının vacibliyini xatırlatmaqdır. Sərgidə təqdim olunan fotolar sadəcə kuklaların təsviri deyil, burada mifologiya, folklor, milli qürur və ənənələrin müasir baxışla yenidən yozulması bir araya gələn vizual hekayələr toplusudur. Ekspozisiyanın mərkəzində üç əsas növ Meksika kuklası dayanır: LeLe kuklaları, Katrinalar və Luça Libre güləşçilərini (luçador) əks etdirən kuklalar.

LeLe kuklaları yerli ənənələrin qoruyucuları hesab olunurlar və yerli Otomi xalqının simvoludur. Otomi dilində LeLe uşaq deməkdir.

Katrinalar qadın obrazında həyat və ölüm fəlsəfəsini ehtiva edir və Meksika mifologiyasında ən tanınmış, dərin mədəniyyət fiqurlarından biridir.

Luça Libre güləşçiləri təsvir edən kuklalar Meksika mədəniyyətinin müasir və eyni zamanda dərin folklor tərəfini təmsil edir.

Qeyd etmək lazımdır ki, Meksikada kukla və teatr sənətinə böyük diqqət yetirilir. Bunun sübutu Qvadalaxarada keçirilən böyük Beynəlxalq Kukla Festivalıdır. Xalisko ştatının paytaxtında hər il keçirilən bu festival Meksikada, eləcə də bütün Latın Amerikasında kukla sənətinin populyarlaşması üçün ən mühüm platformalardan birinə çevrilib. Bu Festival təkcə müxtəlif ölkələrdən olan peşəkar kuklaçıları, teatrları, rəssamları və müəllimləri deyil, həm də yerli icmaları və uşaqları birləşdirərək şəhəri kuklanın aktyor, nağılçı, mədəniyyət daşıyıcısı və dialoq aləti olduğu məkana çevirir.

Pərvanə Sultanova

Bakıda Meksikanın kukla mədəniyyətini əks etdirən sərgi açılıb

Bakıda Meksikanın kukla mədəniyyətini əks etdirən sərgi açılıb

Bakıda Meksikanın kukla mədəniyyətini əks etdirən sərgi açılıb

Bakıda Meksikanın kukla mədəniyyətini əks etdirən sərgi açılıb

Bakıda Meksikanın kukla mədəniyyətini əks etdirən sərgi açılıb

Şəkil sayı: 5