Icma.az
close
up
RU
Bakının qonaqlara sənət töhfələri

Bakının qonaqlara sənət töhfələri

Icma.az xəbər verir, Xalq qazeti saytına əsaslanaraq.

Noyabrın 22-dək ölkəmizdə keçirilən qlobal əhəmiyyətli tədbir – BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyası Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası çərçivəsində qonaqların asudə vaxtının səmərəli təşkili məqsədilə Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə maraqlı bədii proqramlar – konsertlər, sərgilər və təqdimatlar keçirilir. 

Aylardan bəri gözlədiyimiz, Azərbaycanın tarixindəki ən böyük beynəlxalq tədbir sayılan COP-un 29-cu iclası artıq sürət toplayır. İqlim dəyişmələri ilə bağlı fikirlərini öyrənib topladığımız söz-sənət adamlarının maraqlı yanaşmalarının şahidi olduq.

Yazıçı-publisist Aqşin Yenisey:

– Ekologiya dünya evidir. COP-da söhbətin evimizin təmizliyindən getdiyini anlamamaq üçün adamda əqli qüsur olmalıdır. İnsan yaşamaq uğrunda mübarizədə digər canlılardan fərqli olaraq, təbiətin şərtlərinə uyğunlaşmaq əvəzinə, onu öz şərtlərinə uyğunlaşdırmağa çalışır. Bu, təbiətə aqressiv müdaxilədir. İnsanlıq təbii gözəlliklərdən ayrılıb, gözəlləşdirilmiş zibilliklərdə eşələnir. Ovunu daşdan və ağacdan düzəltdiyi silahla ovlamağa başlayandan bəri insan təbiətə müdaxilə edir.

Elm adamları 2050-ci ildə 75 faiz insanın su qıtlığı ilə üzləşəcəyini proqnozlaşdırırlar. Türk bioloq Əli Dəmirsoy “2035. Sonun başlanğıcı” kitabında yazır ki, hər il dünya əhalisi 76 milyon nəfər artır. Su isə dünya yaranandan nə qədər idisə o qədərdir. Sözsüz ki, özünün deyil, bəşərin taleyini düşünən insanlar həmişə olub, bu gün də var. 1960-cı illərdən başlayaraq bu cür adamların yaratdığı “ekoloji sənət” deyə yeni bir janr da yaranıb. Ekotənqid deyə sosioloji bir sahə formalaşıb. 

2000-ci illərdən başlayaraq təbiət və ətraf mühitlə bağlı “ekofantastika”, “təbiət mərkəzli ədəbiyyat”, “ətraf mühit mərkəzli ədəbiyyat”, “ekoloji fantastika”, “yaşıl fantastika” yönlü ədəbi əsərlər yazılıb. Azərbaycan ədəbiyyatında da təbiət mövzusu, oxucuların, xüsusilə də gənclərin ekoloji dünyagörüşünün  formalaşması, onların təbiətə məhəbbət ruhunda tərbiyə olunması ilə bağlı geniş nümunələr var. Bunları COP-29 günlərində müxtəlif internet ünvanlarından tapıb oxumaq olar.    

Tanınmış fotojurnalist Reza ­Deqati:

– İlk növbədə deyim ki, Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi bu ölkənin dünyaya daha da tanıdılması üçün çox böyük töhfədir. Konfrans iştirakçıları COP29-da Azərbaycanın gördüyü işlər, gələcək planları barədə məlumatlandırılır. Çox şadam ki, mən də bu tədbirin iştirakçısıyam. Yaşıl Zona mənim diqqətimi daha çox cəlb etdi. Mən memar gözü ilə baxaraq deyə bilərəm ki, bu zona Azərbaycana uyğun hazırlanıb. Artıq neçənci COP tədbirində iştirak edirəm. Bundan əvvəlki COP tədbirləri ilə müqayisədə düşünürəm ki, COP29 həlledici olacaq.

Şair-tərcüməçi, esseist Qismət:  

– Eko-kritisizm (ekoloji tənqid) terminini ilk dəfə Vilyam Rukert işlədib. O,  “Ədəbiyyat və ekologiya” adlı məşhur məqaləsində 70-ci illərdə mövcud olan eksperimental tənqid formalarını sadaladıqdan sonra yazır ki, yeni tənqid multifunksional, əhatəli olmalıdır. Alimin fikrincə, eko-sistemin qorunmasında təkcə ekoloqlar yox, oxucular, yazıçılar, tənqid­çilər də məsuliyyət daşıyır. Günəş necə eko-sistemdə yenilənən enerji mənbəyi kimi bütün canlılara həyat verirsə, ədəbi əsərlər də, məsələn, poeziya da “depolanmış enerji” kimi insanlara təsir edir.  

Bu yüzilliyin əvvəlində aparılan araşdırmalar sırasında Maykl Bennet və Devid Tiqin tərtib etdikləri “Şəhərlərin təbiəti: eko-tənqid və urbanistik ətraf mühit” toplusunun   adını çəkə bilərik. Hazırda insan istismarı ilə imperiyaların müstəmləkə siyasəti arasındakı əlaqə kontekstində təbiətə vurulan ziyan ətraflı araşdırılır. Ümidvaram ki, COP29 dünya və Azərbaycan ədəbiyyatında özünün obrazlı ifadəsi ilə bədii bilgiləri daha da zənginləşdirəcək.

Sosial Rifah və Tədqiqatlar İctimai Birliyinin sədri Əkrəm Bəydəmirli:

– COP29 yalnız ekologiya və ətraf aləmlə bağlı deyil.  Bu həm də  insan sağlamlığı, mövcud problemlərin həllinə dəstək məqsədilə atılan addımdır. Məhz belə mötəbər tədbirin Azərbaycanda keçirilməsi ölkəmizin bir çox qlobal problemlərin həllinə töhfəsi olacaq.

Dünyada zəruri həyat mənbəyi olan yaşıl meşə örtüyünün zənginləşməsi və ümumilikdə, “yaşıl enerjiyə” keçidin sürətlənməsi birbaşa insan faktoru, sağlamlığı ilə bağlıdır. Çox müsbət haldır ki, ölkəmiz bütün resursları ilə bu prosesə dəstək verir. COP29 Konfransı iştirakçı ölkələr üçün yeni öhdəliklər götürmək və iqlim böhranını həll etmək üçün vacib istiqamətlər müəyyənləşdirəcək. Bu müstvidə həm də ölkəmizin zəngin təbii resursları, Qarabağda  əhəmiyyətli quruculuq işləri ilə bağlı dünyaya məlumatlar çatdırılacaq. Hər bir əcnəbi qonaq Azərbaycanın postmüharibə dövründəki inkişaf modeli ilə,  turizm potensialı, zəngin mədəniyyəti,  milli musiqiləri, çeşidli mətbəxi ilə tanış olacaq. Bir sözlə, COP29 toplantısı həm də Azərbaycanın dünyaya yeni baxışını ortaya qoyacaq. Bu, eyni zamanda 30 illik işğal dövründə ermənilərin Azərbaycanın ekologiyasına, meşə fonduna, saysız-hesabsız tarixi abidələrimizə vurduğu ziyanla bağlı real görüntüləri, təkzibolunmaz faktları əcnəbilərə təqdim etmək imkanıdır.

AYB Sumqayıt bölməsinin rəhbəri, şair Gülnarə Cəmaləddin:  

– Dünyada ekoloji fkirlərin inkişaf tarixi əhalinin ətraf mühitə münasibəti ilə bir başlanıb. Bu özünü, ilk növbədə, şifahi xalq və yazılı ədəbiyyat nümunələrində  göstərib. Ulu Nizami, Xaqani, Nəsimi və digər mütəfəkkirlərin əsərlərində ana təbiət hərtərəfli vəsf olunub. Unudulmaz Xalq şairimiz Məmməd Araz insanı təbiətin bir parçası sayırdı: 

Ürəkdə Ay doğur, Günəş də batır,

Göy qopur, ildırım çaxır ürəkdə.

Tufan da hayqırır, sükut da yatır,

Alov da, gürşad da yağır ürəkdə...

Bəli, təbiətin kitabı hər zaman müdriklər tərəfindən oxunub, oxunur və oxunacaq. İnsan  təbiətdən  dərs almaqda davam edir. Qoy belə mötəbər tədbirlər çox olsun və faydalı iş əmsalı daim yüksəlsin.

Hazırladı: 
Ə.DOSTƏLİ
XQ

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:73
embedMənbə:https://xalqqazeti.az
archiveBu xəbər 13 Noyabr 2024 12:33 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see264

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see236

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see180

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see176

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see170

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see169

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see133

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see133

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see132

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see126

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see123

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri