Beyin niyə bizi zəngli saatdan bir neçə dəqiqə əvvəl oyadır?

Bir çox insanın zəngli saat çalmamışdan 5–10 dəqiqə əvvəl oyanması təsadüfi deyil. AzPost xəbər verir ki, somnoloq həkim Roman Buzunov aif.ru-ya açıqlamasında bu halın beynin daxili mexanizmləri ilə bağlı olduğunu bildirib.

Mütəxəssisin sözlərinə görə, insanın gündəlik rejimi sabit olduqda beyin bu vaxta uyğunlaşır. Təxminən iki həftə ərzində hər gün eyni saatda oyanan şəxslərdə bioloji ritmlər formalaşır və beyin orqanizmi zəngli saatdan bir neçə dəqiqə əvvəl yuxudan çıxarmağa başlayır.

Somnoloq qeyd edib ki, bu proses sirkadiyal ritmlərlə əlaqəlidir. Sirkadiyal ritmlər yuxu rejimini, bədən temperaturunu və hormonların ifrazını tənzimləyən daxili bioloji saat rolunu oynayır. Sabit qrafik zamanı yuxu mərhələləri eyni vaxtda tamamlanır, orqanizm bu rejimi “yadda saxlayır” və əvvəlcədən oyanış üçün hazırlığa başlayır. Bu zaman bədən temperaturu yüksəlir, melatonin hormonunun səviyyəsi isə azalır.

Lakin həkim xəbərdarlıq edib ki, əgər insan mütəmadi olaraq zəngli saatdan xeyli əvvəl – təxminən 30–60 dəqiqə öncə oyanırsa, bu, artıq problem əlaməti ola bilər. Bu hallar çox vaxt uzunmüddətli stress və narahatlıqla müşayiət olunan psixoloji gərginlik fonunda yaranır. Belə vəziyyətdə insan, məsələn, səhər saat 4-də oyanır, mənfi düşüncələr onu rahat buraxmır və zəngli saat çalana qədər özünü yorğun və halsız hiss edir.

Buzunov bildirib ki, erkən oyanmalar nadir hallarda baş verirsə, yataqda 15 dəqiqədən artıq qalmaq tövsiyə olunmur. Bu halda qalxıb sakit və təkrarlanan bir işlə məşğul olmaq daha məqsədəuyğundur. Səhər saatlarında yenidən yatmaq məsləhət görülmür, çünki yüngül yuxusuzluq növbəti gecə daha dərin yuxuya getməyə kömək edə bilər.

Mütəxəssis əlavə edib ki, erkən oyanmalar davamlı xarakter alarsa, stress və narahatlıq səviyyəsinə diqqət yetirilməlidir. Belə hallar vaxtında aradan qaldırılmazsa, xroniki yuxusuzluğun yaranmasına səbəb ola bilər. Bu səbəbdən psixoloji vəziyyətlə işləmək və həyat rejimini sabitləşdirmək vacib hesab olunur.

AzPost.az

Paylaş