Bu dəhliz Vilayətilər üçün qəbirstanlıq olacaq

Azərbaycan və Ermənistan arasında ABŞ-da imzalanmış Sülh sazişi hər iki dövlətin yaxın qonşusu İranın narahatlığına və qəzəbinə səbəb olub. İranın ali dini rəhbərinin beynəlxalq məsələlər üzrə müşaviri Əli Əkbər Vilayəti bəyan edib ki, Tehran Zəngəzur dəhlizinin açılmasına qarşı çıxacaq və buna ya Rusiya ilə birlikdə, ya da təkbaşına mane olacaq.
İranlı müşavirin bu sərsəm bəyanatına cavab olaraq açağıdakıları bildirməyi vacib saydım:
Əvvəla Vilayəti “Cənubi Qafqaz Trampın icarəyə götürə biləcəyi ərazi deyil, Qafqaz dünyanın ən həssas geosiyasi bölgələrindən biri sayılır, bu dəhliz Trampa məxsus tranzit marşrutu yox, onun muzdluları üçün qəbiristanlığa çevriləcək” deməklə qana sürükləyən xislətini ortaya qoyur.
İlk növbədə qeyd edim ki, Vilayətinin bu xain və hədyanə bəyanatı ali dini rəhbərliyin mövqeyi kimi qəbul edilə bilər və Prezident Cənab Pezeşkianın mövqeyi hesab edilməməlidir.
İki gündür bütün dünya liderləri Sülh sazişini alqışlayır, regionda uzun illər tökülən qanın dayandırılmasına və Ermənistanın nifrət, kin ideologiyasından əl çəkərək sivil qonşuluq münasibətləri qurmaq təşəbbüskarlığına görə, iradəsini dəstəkləyir.
Qeyri-müsəlman dövlətləri Azərbaycanın yazdığı sülh gündəliyini minnətdarlıqla qarşılayır, bölgədə rifah quruculuğuna hər cür dəstək verməyə hazır olduğunu bəyan edir.
Ancaq islam dövləti, yaxın qonşumuz və hər zaman özümüzə dost, qardaş hesab etdiyimiz İranın bəzi dövlət rəsmiləri sülh sənədini provokə edir.
İran bu mövqeyi ilə Qafqazın sahibi kimi davranır, Ermənistan və Azərbaycanın daxili işlərinə qarışır.
Əvvəla, Cənubi Qafqazın sahibi İran deyil və bu iki dövlətin ərazisindən keçəcək marşrutlara, nəqliyyat bağlantılarına Tehran yox, Bakı və İrəvan qərar verir. İranın başqasının işlərinə qarışmağa heç bir haqqı və səlahiyyəti yoxdur.
Zəngəzur dəhlizinin açılmasına çalışanları muzdlular üçün qəbiristanlıq sayan İran bununla açıq şəkildə bu sülh dəhlizinin heç vaxt salınmasını istəmədiyini göstərir.
“Qafqaz regionun ən həssas geosiyasi bölgələrindən biridir” fikri də birbaşa Tehranın regionda dayanıqlı sülhü pozanlardan biri olduğunu təsdiqləyir, bölgənin həssas, yəni qan və nifrət siyasəti ilə idarə olunması niyyətinə dəlalət edir.
Əgər İran qəbiristanlıq axtarırsa, ilk növbədə öz ərazisini düşünməlidir. Mollakratiya anlamır ki, ən həssas bölgə məhz öz ərazisidir, ABŞ və Avropa dini rejimin terrora verdiyi dəstəyə görə, bu coğrafiyanı hədəfdə saxlayır.
Cənubi Qafqaz isə artıq qandan doyub, sülh və rifah üçün çarpışır.
Ölüm və qəbiristanlıq axtaranlar yatdıqları ünvanın bir addımlığını qorusunlar, 45 gün əvvəl Yaxın Şərqdə hərbi lovğalıqla dron nümayiş etdirənlər Tehranda gorbagor olan saysız generallarının aqibətini düşünməli və dərs çıxarmalıdır.
Vaqif Abdullayev, siyasi elmlər doktoru, professor