Bu göl nadir bir hadisə sayəsində nəhəng gümüş güzgüyə çevrilir

...Beynəlxalq Kosmik Stansiyada astronavtların çəkdiyi fotoda “günəş parıltısı” kimi tanınan nadir hadisə qeydə alınıb. O, Afrikanın qəlbindəki zərbə kraterində yerləşən İro gölünü nəhəng gümüş güzgüyə çevirir.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə Live Science xəbər verir.

İro gölü təxminən 7,5 mil (12 kilometr) enindədir və mərkəzi Afrikadakı Çad ölkəsində yerləşir. Göl, Sahara səhrasını mərkəzi Afrikadakı tropik meşələrdən ayıran geniş savanna olan Sahel bölgəsinin mərkəzində yerləşir.

İro gölü qismən təqribən 125 mil uzunluğunda Bəhr Salamat çayı ilə əhatə olunub, o, parçalanaraq qismən gölə tökülür. Kosmosdan çəkilmiş fotoda günəş işığının sudan əks olunması ilə göl parlaq şəkildə parlayır və ona metal parıltı verir. Suyun bəzi sahələri gölün qalan hissəsindən daha ağ görünür, ehtimal ki, yuxarıda asılmış buludları əks etdirir.

Bu fenomen "günəş parıltısı" kimi tanınır və yalnız müşahidəçi Günəşə və əks etdirən obyektə nisbətən mükəmməl mövqe tutduqda baş verir. Bu, fenomeni kosmosdan ən yaxşı şəkildə müşahidə etməyə imkan verir. Astronavtlar "günəş parıltısını" çəkmək üçün ən yaxşı şəkildə yerləşdirilir, çünki onlar sabit görünüşü olan peyklərdən fərqli olaraq əks etdirən obyektə nisbətən baxış bucağını dəyişə bilirlər.

Keçən il nəşr olunan araşdırma 1980-ci illərdən bəri mövcud olan bir nəzəriyyəni təsdiqləyir: İro gölü uzaq keçmişdə Yerə dəyən asteroidin yaratdığı zərbə kraterində yerləşir.

40 ildən çox əvvəl elm adamları ilk dəfə gölün ətrafındakı qayalarda qədim kristalların fraqmentlərini aşkar ediblər ki, bu da zərbə hadisəsinin baş verdiyini göstərir. Keçən il tədqiqatçılar gölün və onun ətraf mühitinin geoloji xüsusiyyətlərini araşdırdılar və asteroidin milyonlarla il əvvəl Yerlə toqquşması və gölü əmələ gətirən zərbə kraterinin yaranması ilə bağlı uzun müddətdir mövcud olan nəzəriyyəni təsdiq ediblər.

Alimlər hesab edirlər ki, zərbə Bəhr Salamat çayının formasını və istiqamətini dəyişmiş ola bilər ki, bu da çayda çoxlu fırlanmaları izah edə bilər.

İro gölünə gəlincə, o, həm də müxtəlif fəsillərdə dərinliyinin dəyişməsi ilə tanınır.

Şiddətli quraqlıq dövrlərində göl demək olar ki, tamamilə quruya bilər ki, bu da zərbə kraterlərində yaranan digər göllərin xarakterik xüsusiyyətidir.

Nazlı Almuradova