Bu qiymətləri görəndə ŞOK OLACAQSINIZ KONKRET

İstanbulda yaşayış şəraiti və yüksək qiymətlər sakinlər üçün getdikcə daha çətin vəziyyət yaradır.

KONKRET.az yenisabah-a istinadla xəbər verir ki, son araşdırmalara görə, meqapolisdə dörd nəfərlik bir ailənin aylıq yaşayış dəyəri 98 min 735 türk lirəsinə yüksəlib. Son altı ayda bu rəqəm illik 43 faiz artımla 11 mindən çox lirə artıb.

İstanbul Planlaşdırma Agentliyinin (İPA) məlumatına görə, əvvəlki aya nisbətən 2,21 faiz artım qeydə alınıb. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə isə artım 43,23 faiz təşkil edib. Başqa sözlə, bir il əvvəl təxminən 69 min lirə olan minimum yaşayış dəyəri bu gün 100 min lirəyə yaxınlaşıb.

Ərzaq qiymətlərindəki davamlı artım da ailələrin büdcəsinə ciddi təsir göstərir. TÜİK və İPA məlumatlarına əsasən, ət, süd, pendir, paxlalı məhsullar və meyvə-tərəvəzin qiymətləri son aylarda yüksəlib. Bu artımlar həm aztəminatlı, həm də orta gəlirli ailələrin həyat keyfiyyətini aşağı salır.

Hesablamalar ərzaq, mənzil, nəqliyyat, enerji, səhiyyə, təhsil və mədəniyyət xərclərini əhatə edən 321 maddədən və 10 əsas başlıqdan ibarət səbət əsasında aparılıb. İstanbulda aşağı və orta gəlirli ailələr üçün vəziyyət xüsusilə çətindir, çünki ən böyük yük kirayə və qida xərclərinə düşür. Valyuta məzənnələrindəki dalğalanmalar və enerji xərclərindəki artımlar ailə büdcələrini daha da gərginləşdirir.

2025-ci ilin mart ayında İstanbulda dörd nəfərlik bir ailənin yaşayış dəyəri təxminən 87 min 485 lirə idi. Artım aprel və may aylarında da davam edib, iyun ayında 93 min 465 lirəyə, iyulda isə 96 min 559 lirəyə yüksəlib. Avqustda isə bu rəqəm 98 min 735 lirəyə çatıb. Yəni yalnız altı ay ərzində bir ailənin yaşayış xərcləri 13 faizdən çox artıb.

İllik artım tempinə baxıldıqda isə martda 2024-cü ilin eyni ayı ilə müqayisədə 51,95 faiz artım qeydə alınmışdı. İyulda bu göstərici 45,15 faizə, avqustda isə 43,23 faizə düşüb. Ekspertlər bu azalmanı baza effektinə bağlayırlar, çünki qiymətlər hələ də yüksək səviyyədə qalır.

Enerji xərclərinin artması da vəziyyəti daha da gərginləşdirir. Elektrik enerjisi, təbii qaz və yanacaq xərclərinin yüksəlməsi ailələrin büdcəsinə birbaşa təsir göstərir. Daimi ictimai nəqliyyat gediş haqqının artması və avtomobil sahibləri üçün yanacaq xərcləri əlavə yük yaradır.

İnsan Resursları Mütəxəssisi Suat Başkırın sözlərinə görə, İstanbulda yaşayan milyonlarla ailə üçün bu rəqəmlər iqtisadi dalğalanmaların gündəlik həyata necə birbaşa təsir etdiyini nümayiş etdirir. Gəlirlər eyni sürətlə artmadığından, əhalinin böyük təbəqələrinin alıcılıq qabiliyyəti zəifləyir.