Çin iqtisadiyyatının qaranlıq tərəfi...

...Çində iqtisadi rəqabət getdikcə kəskinləşir. Ölkə 100-dən çox elektrik avtomobil istehsalçısı, onlarla günəş paneli, akkumulyator şirkəti ilə öyünür və qlobal bazarın tələb etdiyindən xeyli çox istehsal edir.

Bu, innovasiyaya təkan verir, eyni zamanda qiymət müharibələrinə, itkilərə və ümidsiz borcların artmasına səbəb olur.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə The New York Times yazır.

Çin 1990-cı illərdə Yaponiya böhranına bənzər deflyasiya təhlükəsi ilə üz-üzədir. Ölkə rəhbərliyi bunun günahını dağıdıcı daxili rəqabət termini olan “neyjuan”da görür. Hakimiyyət şirkətləri qiymətləri saxlamağa, yerli hökumətlər isə subsidiyaları azaltmağa çağırır.

Bununla belə, bu cür tədbirlər müvəqqəti xarakter daşıyır və əsas problemi həll edə bilmir: daxili istehlakdan çox investisiyaya əsaslanan iqtisadiyyat...

...“Neyjuan”a qarşı kampaniya Pekinə Çini dempinq qiymətləri ilə artıq hasilatı ixrac etməkdə ittiham edən Qərb qarşısında özünü doğrultmağa imkan verir.

Tənzimləyicilər artıq avtomobil istehsalçılarını, bankirlər və İT şirkətlərini aqressiv qiymət endirimlərinin yolverilməzliyi ilə bağlı “izahedici danışıqlara” dəvət ediblər.

Günəş panellərinin qiymətlərini sabitləşdirmək üçün polisilikon kartelinin yaradılması planlaşdırılır. Ancaq keçmişdə bu cür təşəbbüslərin qısa müddətli olduğunu sübut etdi.

Məsələn, həddindən artıq polad istehsalı vəziyyətində səlahiyyətlilər köhnə sobaları simvolik olaraq bağlayaraq, yenilərini subsidiyalamağa davam edirlər.

İstehsal artdı və ABŞ yeni tariflər tətbiq etdi.

Ekspertlərin fikrincə, Çin daxili tələbatın stimullaşdırılmasına keçməlidir. ABŞ-da 69 faiz və Almaniyada 53 faiz olduğu halda, şəxsi istehlak ÜDM-in yalnız 40 faizini təşkil edir.

Vergilərin azaldılmasından tutmuş sosial təminat sisteminin genişləndirilməsinə qədər müxtəlif tədbirlər təklif edilib, lakin Pekin iqtisadiyyatı istehlakçıların ixtiyarına verməyə tələsmir. Həqiqi islahatlar olmadan Çin Yapon ssenarisini təkrarlamaq riski ilə üzləşir - onilliklər davam edən durğunluq...

Əli Babayev