Dövlət Neft Fondunun xəzinəsi zənginləşir

Valyuta ehtiyatları 4,5 faiz artaraq 62,7 milyard dolları ötüb

2025-ci il mart ayının 31-nə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) aktivləri əvvəlki ilin sonuna (60 milyard 31,4 milyon ABŞ dolları) nisbətən 4,5 faiz artaraq 62 milyard 740,2 milyon ABŞ dolları təşkil edib. Fonddan verilən məlumata görə, cari ilin yanvar-mart ayları ərzində qurumun büdcə gəlirləri 3 milyard 249,2 milyon manat, büdcə xərcləri isə 3 milyard 643,3 milyon manat təşkil edib.

Bu ilin birinci rübündə Azərbaycan Dövlət Neft Fondunun “Azəri–Çıraq–Günəşli” (AÇG) yataqlar blokundan və “Şahdəniz” qaz-kondensat yatağından (qaz və kondensatın satışından) gəlirləri 2 milyard 183,5 milyon manat təşkil edib. Bunun da 2 milyard 1,6 milyon manatı AÇG-nin, 181,9 milyon manatı isə “Şahdəniz” yatağının payına düşüb. Ümumilikdə isə, fondun gəlirləri ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 15,85 faiz azalıb.

2025-ci ilin yanvar-mart ayları ərzində ARDNF-nin neft və qaz sazişlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı gəlirləri 3 milyard 17,2 milyon manat, o cümlədən, mənfəət neftinin və qazın satışından 2 milyard 251,9 milyon manat, bonus ödənişləri və tranzit gəlirləri isə 765,3 milyon manat təşkil edib. Bununla yanaşı, hesabat dövründə ARDNF vəsaitlərinin idarə olunmasından 232 milyon manat gəlir əldə edib.

Fonddan verilən məlumata görə, valyuta məzənnələrinin dəyişməsindən yaranan fərq ilə bağlı qurumun büdcədənkənar gəliri hesabat dövrü üzrə 4 milyard 999 milyon manat təşkil edib. Hesabat dövrü ərzində ARDNF-nin 2025-ci il büdcəsinin icrası çərçivəsində 3 milyard 620,3 milyon manat vəsait dövlət büdcəsinə transfert edilib. Bununla yanaşı, cari ilin yanvar-mart aylarında “2019-2023-cü illər üçün Azərbaycan Respublikasında ali təhsil sisteminin beynəlxalq rəqabətliliyinin artırılması üzrə Dövlət Proqramı”nın maliyyələşməsinə 1,1 milyon manat, “Gənclərin xarici ölkələrin nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində təhsil almalarına dair 2022–2028-ci illər üçün Dövlət Proqramı” nın maliyyələşməsinə isə 14,9 milyon manat yönəldilib. Sözügedən dövrdə, ARDNF-nin idarə edilməsi ilə bağlı xərcləri isə 7 milyon manat təşkil edib.

Bu ilin yanvar-mart aylarında Dövlət Neft Fondunun cəmi investisiya portfeli ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 9,5 faiz və ya 5 milyard 435,4 milyon ABŞ dolları artıb. Ümumi investisiya portfelinin 42,6 faizini istiqraz və pul bazarı alətləri (26 milyard 603,5 milyon dollar), 24,8 faizini səhmlər (15 milyard 487,5 milyon dollar), 6,8 faizini daşınmaz əmlak (4 milyard 246,6 milyon dollar), 25,8 faizini isə qızıl (16,1 milyard dollar) təşkil edir.

Xatırladaq ki, 1999-cu ilin dekabr ayında təsis edilmiş Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun missiyası tükənən təbii sərvətlərdən əldə olunan gəlirlərin toplanması və Azərbaycan xalqının bugünkü və gələcək nəsillərinin daimi gəlir mənbəyinə çevrilməsidir. ARDNF-nin yaradılmasında əsas məqsəd ölkənin neft sərvətlərinin səmərəli və məqsədyönlü idarə edilməsinə şərait yaratmaqdır.