Dünya 2,6 dərəcəlik fəlakətli ssenariyə doğru gedir

İki yeni hesabat, qlobal istiləşməni məhdudlaşdırmaq üçün verilən öhdəliklərin yetərsiz olduğunu və fosil yanacaq mənbələrindən qaynaqlanan emissiyaların rekord səviyyəyə çatdığını bildirir.

Bizimyol.info xəbər verir ki, mütəxəssislər, cari vəziyyətlə dünyanın bu əsrin sonuna qədər 2,6 dərəcə isinəcəyini proqnozlaşdırır.

İqlim Fəaliyyəti İzləyicisi (Climate Action Tracker) tərəfindən edilən analizə görə, ölkələrin yeni milli töhfə bəyanatları, son dörd ildən bəri istiləşmənin qarşısını almaq üçün kifayət qədər irəliləyiş göstərməyib. Bu vəziyyət, dünya istiliyinin sənaye əvvəlki dövrlə müqayisədə 2,6 dərəcə artacağına işarə edir, bu isə "Paris İqlim Anlaşması"nın hədlərinin aşılması deməkdir.

Fosil yanacaqdan qaynaqlanan emissiyaların bu il təxminən 1% artaraq tarixdəki ən yüksək səviyyəyə çatacağı gözlənilir. Son 10 ildə emissiyalar hər il ortalama 0,8% artmış, ancaq yenilənə bilən enerji ilə əlaqədar artımlar da karbon emissiyalarını azaltmaq üçün kifayət etməyib.

"Climate Analytics"in baş direktoru Bill Hare, 2,6 dərəcəlik istiləşmənin Böyük Okean axıntılarının çökməsi, mərcan riflərinin yox olması və Amazon meşələrinin savanaya çevrilməsi kimi kritik təsirlərə yol açacağını bildirib. Bu vəziyyət, Avropa və Asiyada kənd təsərrüfatının sona çatmasına və ölümcül istilik və rütubət artışlarına səbəb ola bilər.

ABŞ, "Paris Anlaşması"ndan çəkilmək qərarına gəldikdən sonra qlobal istiləşmə 2,1 dərəcədən 2,2 dərəcəyə yüksəlib.

Eyni zamanda, yenilənə bilən enerji yatırımlarının artmasına baxmayaraq, karbon emissiyalarının azaldılması üçün daha sürətli tədbirlər görülməlidir.

İqlim böhranı ilə bağlı beynəlxalq çağırışlar davam edir. G77 ölkələri və Çin, fosil yanacaqdan "ədalətli keçid" üçün mexanizm qurulmasını istəyir, lakin bəzi inkişaf etmiş ölkələr bu prosesi dəstəkləmir. Al Qor iqlim böhranını "ağılsız" olaraq xarakterizə edərək, əgər bu cür siyasətlər davam edərsə, fəsadları idarə etməyin belə çətin olacağını qeyd edib.

Doğu Anglia Universitetinin professoru Corinne Le Quéré, yenilənə bilən enerji yatırımlarının emissiyaları əhəmiyyətli dərəcədə azaltdığını və iqlim siyasətlərinin effektiv olduğunu vurğulayıb. O, həmçinin, iqtisadiyyatı böyüyən ölkələrin emissiyalarını azaldığını qeyd edib.

Mütəxəssislər, COP30-da ölkələrin yenilənə bilən enerji yatırımlarını sürətləndirməsi və fosil yanacaq istehsalının mərhələli şəkildə sona çatdırılması üçün konkret planlar hazırlamalıdır. 2025-ci ilə qədər atmosferdəki CO2 səviyyəsinin 425 ppm-ə çatması gözlənilir, bu da əvvəlki 280 ppm-dən çoxdur.

Bizimyol.info