Dünya Bankı Azərbaycan iqtisadiyyatına ilə bağlı proqnozunu açıqladı

Avropa və Mərkəzi Asiya şəhərləri davamlı şəkildə temperatur artımı ilə üzləşir və bu artım yaxın onilliklərdə istilərlə bağlı ölüm hallarının üç dəfə artmasına və 2050-ci ilə qədər regionun illik ÜDM-nin 2,5 % azalmasına səbəb ola bilər.

"Ölkə.az" xəbər verir ki, bu barədə Dünya Bankı və Qlobal Fəlakət Riskinin Azaldılması Fondunun "Dözülməz: Avropa və Mərkəzi Asiya şəhərləri daha isti gələcəkdə necə yaşaya və inkişaf edə bilər" adlı birgə hesabatında deyilir.

Sənədə əsasən, əhalinin 70 %-dən çoxunun yaşadığı regionun ən böyük şəhərlərində isti günlərin sayı əsrin ortalarına qədər üç dəfədən çox arta bilər. Cənubi Avropa və Türkiyə xüsusilə həssas olacaq - bəzi şəhərlərdə isti hava şəraiti hər il 40-70 gün daha çox davam edə bilər.

"Ekstremal isti hava şəraiti nəqliyyatın işində maneələr törədir, enerji sistemlərində yüklənmələrə səbəb olur, quraqlıq və yanğınları gücləndirir. Eyni zamanda, havanın keyfiyyətini pisləşdirir, xüsusilə tikinti, nəqliyyat və turizm kimi sahələrdə istehsal həcmlərini və əmək qabiliyyətini azaldır", - hesabatda qeyd olunub.

Bankın Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə regional direktoru Sameh Vahba qeyd edib ki, istilik dalğaları şəhərləri yaşamaq üçün daha az əlverişli edir. Belə hava şəraiti xüsusilə yaşlı insanlar, uşaqlar və yoxsul əhali təbəqələri üçün çətinlik yaradır.

Dünya Bankı itki riskini azaltmaq üçün artıq bu gün uyğunlaşma tədbirlərinin tətbiq edilməsini tövsiyə edir. Bunlara erkən xəbərdarlıq sistemləri, həssas rayonlarda sərinləmə mərkəzləri, istiyə davamlı tikinti materialları və iqlimyönümlü şəhərsalma planlaması daxildir.

Ən yüksək artıq ölüm səviyyəsi - hər 100 min nəfərə 25-27,5 hal - isti iqlimli şəhərlərdə qeydə alınıb. Bu şəhərlərə Yassı (Rumıniya), Aşqabad (Türkmənistan), Bakı (Azərbaycan) və Osiyeki (Xorvatiya) nümunə göstərmək olar.

Beynəlxalq Əmək Təşkilatının (BƏT) məlumatlarına görə, təkcə 2023-cü ilə qədər regionda temperatur artımı səbəbindən 87 000-dən çox iş yerinin ekvivalenti itirilib.

Bunlardan 22 200-ü Özbəkistanda, 17 800-ü Azərbaycanda, 16 100-ü Türkiyədə olub.

Hesabata əsasən, ən həssas ölkə Azərbaycan olub: ölkədə bütün iş saatlarının 0,38 %-i itirilib. Ölkənin şəhərlərində sektorlar üzrə itkilər - tikintidə - 0,76 %, sənayedə - 0,36 %, xidmət sektorunda - 0,8 % təşkil edib.

Dünya Bankının 2030-cu il üçün proqnozu daha narahatedicidir: Azərbaycanda xidmət sahəsində iş saatlarının 1 %-i, sənayedə 3 %-dən çoxu, tikintidə isə (kölgə şəraitində belə) 7 %-ə qədəri itirilə bilər.