Dünya müharibəsinin anonsu NATO və Rusiya savaşa başlayır?

Qərb Rusiya ilə hücuma hazırlaşır. Bunu NATO- nun baş katibi açıq şəkildə bəyan edib. O, Ukraynadan sonra Rusiyanın NATO ölkələrinə hücum edə biləcəyindən narahat olduğunu, buna qarşı tədbir görüləcəyini deyib. NATO-nun baş katibi çıxışında təkcə Rusiyanı yox, Çini də təhlükə olaraq göstərib. O, sözügedən qüvvələrin hücumlarına hazırlığın vacibliyini bildirib. Rusiya və NATO arasında birbaşa hərbi qarşıdurma ehtimalı hələ də mübahisəlidir. Rusiya, NATO-nun şərqə doğru genişlənməsini öz təhlükəsizliyi üçün təhdid kimi qiymətləndirir. Ukrayna müharibəsi isə bu gərginliyi daha da artırıb. Lakin, hər iki tərəf də birbaşa münaqişənin böyük risklər daşıdığını bilir. Rusiya və NATO arasında birbaşa müharibə, nüvə silahlarının mövcudluğu səbəbilə böyük miqyaslı faciəyə səbəb ola bilər. Buna görə də, hər iki tərəf münaqişəni dolayı yollarla və siyasi-iqtisadi təzyiqlərlə idarə etməyə çalışır.

Bəs Rusiya və NATO qarşıdurması həqiqətən ola bilərmi?

Bu barədə Moderator.az-a danışan politoloq Taleh Əliyev xatırladıb ki, Rusiyanın Ukrayna ərazisində xüsusi hərbi əməliyyatlara başlayan zaman vermiş olduğu bəyanat belə idi ki, Rusiya NATO- nun şərqə doğru irəliləməsini özünü milli təhlükəsizlik üçün ciddi təhdid hesab edir:

“Qərbin Ukraynaya verdiyi hərbi və maliyyə dəstəyi göstərdi ki, münaqişənin yalnız Rusiya-Ukrayna müharibəsi formatında qalmayacağı və Şərqi Avropaya sıçrama ehtimalı var. Buna görə də, Qərb, SSRİ dağıldıqdan sonra ilk dəfə genişmiqyaslı hərbi təlimlərə start verdi. Skandinaviya ölkələrindən tutmuş Qara dəniz hövzəsində yerləşən ölkələrə qədər geniş bir coğrafiyada Rusiyadan, xüsusilə də ola biləcək təhdidlərin qarşısının alınması məqsədilə hərbi təlimlər keçirildi. 2024-cü ildə Ukraynanın Rusiya ərazisində Kursk əməliyyatını həyata keçirməsindən sonra, Rusiya-Ukrayna müharibəsində taktiki nüvə silahından istifadə riski artdı. Əgər belə bir təhlükə reallaşarsa, müharibənin coğrafiyası genişlənərək Rusiya ilə NATO arasında birbaşa qarşıdurmaya çevrilə bilər. Bu isə münaqişənin daha geniş miqyasda yayılma ehtimalını hər an aktual saxlayır”.

Politoloq əlavə edib ki,  xüsusilə də Trampın yenidən hakimiyyətə gəlişindən sonra NATO avropalılarla ilə bağlı hərbi büdcələrin artırılması istiqamətində tələbləri də onu göstərir ki, Avropa üzvü olan, daha doğrusu, Avropadan olan NATO-ya üzvü ölkələr belə bir müharibə reallaşacağı təqdirdə ilk növbədə Avropa ölkələrinin özünü Rusiyanın hərbi təcavüzündən qorunması üçün daxili hərbi potensialını gücləndirməlidir:

“Bu kontekstdə NATO baş katibi Almaniya özünün silah arsenalının genişləndirilməsini tövsiyə edir və digər Avropa ölkələrində də bu proseslərdə daha fəal, aktiv iştirak etməyə çağırır. Bu baxımdan hesab edirəm ki, Rusiya- Ukrayna müharibəsində beynəlxalq hüquq prinsipləri, öhdəlikləri çərçivəsində həll edilməsi baş verməyəcəksə (söhbət Ukraynanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsindən gedir) o halda müharibənin miqyasının genişlənməsi qaçılmaz olacaqdır. Rusiya- Ukrayna müstəvisində, xüsusilə də nüvə silahından istifadə edilməsinə qədər daha fəlakətli, daha irimiqyaslı müharibəyə səbəb ola bilər”.

Mehin Mehmanqızı