Icma.az
close
up
RU
Ekspertlər məşhur kinoşünasın türk dili ilə bağlı fikirlərini TƏNQİD ETDİ KONKRET

Ekspertlər məşhur kinoşünasın türk dili ilə bağlı fikirlərini TƏNQİD ETDİ KONKRET

Icma.az, Konkret.az portalına istinadən məlumat verir.

Sabiq millət vəkili Sabir Rüstəmxanlı ilə kinoşünas Ayaz Salayev arasında qalmaqal yaranıb. Baku TV-yə dəvət olunan qonaqların mübahisəsinə səbəb Ayaz Salayevin fikirləri olub. Belə ki, Moskvada təhsil aldığı üçün özünü şanslı hesab etdiyini deyən Salayev “rus dili Azərbaycan dili üçün təhlükəli deyil. Lakin türk dili təhlükəlidir” deyə bildirib.

Ayaz Salayev vurğulayıb ki, artıq çoxları, məsələn, “qəsəbə” deyil, “kasaba” ifadəsindən istifadə edir.

Onun bu fikri Sabir Rüstəmxanlının xoşuna gəlməyib və ona etirazını bildirib:

“Ayaz bəy, bu, elə sənin Moskvada oxumağının nəticəsində yaranmış bir təfəkkürdür ki, türk dilini təhlükə hesab edirsən. Bu dil mənim öz dilimdir, necə təhlükəli ola bilər?”

Qeyd edək ki, bu gün Azərbaycan dilinin ədəbi normalarına əməl olunmaması adi hala çevrilib. Telekanal və radio aparıcıları da dilimizin norma və tələblərinə məhəl qoymurlar. Yetli-yersiz rus və türk sözlərinin işlədilməsi də narazılıqla qarşılanır.

Media eksperti Qulu Məhərrəmli Qaynarinfo-ya açıqlamasında bildirib ki, Sabir Rüstəmxanlı ilə Ayaz Salayev arasında olan dialoqa iki aspekdən yanaşmaq olar:

“Detallarda həqiqət üzə çıxmır, odur ki, bu məsələyə bir az konseptual yanaşmaq lazımdır. Yəni məsələyə geniş yanaşanda tərəflərin hər birinin fikrində həqiqət var. Birincisi, Sabir Rüstəmxanlı doğru deyir. Yəni, rus dili məktəblərinin genişlənməsi, rus dilində təhsilin geniş qol-qanad açması bizim üçün ciddi təhlükədir. Bu, yalnız milli kimlik məsələsinə toxunmur. Ümumiyyətlə, burada Azərbaycanın gələcəyi ilə bağlı problemlər var. Ona görə də rus dilində olan məktəblərin sayının azalması çox önəmlidir və vacibdir. Bu proses getməlidir. Nə qədər zərərli düşüncə hesab etsək də, bu gün Azərbaycan dilinin müxtəlif dillərin təzyiqinə məruz qalması faktı mövcuddur. Məsələn, əvvəllər bu təzyiqlər daha çox rus dilindən gəlirdi, amma bu gün Azərbaycan dilinə rus dili ilə yanaşı ingilis dilinin də müəyyən təsiri var. Türk dili ilə bağlı məsələ incədir. Ona görə də bunlardan qorxmağa ehtiyac yoxdur”.

Araşdırmaçı jurnalist Rəsul Mirhəşimli isə Qaynarinfo-ya açıqlamasında bildirib ki, bu ölkədə təhlükə türk dili deyil, rus məktəbləridir:

“Əgər bu ölkədə hər kəs türkcə danışırsa, demək, doğma dilində danışır. Dilimiz Türk dilləri ailəsinin Qərb qrupuna məxsusdur. Türkcə danışmaqda qeyri-adi, təbii olmayan heç nə yoxdur. Dilimiz Oğuz dil yarımqrupunda olduğundan bu bölgüdə yer alan digər türk xalqlarını daha rahat anlaya və qavraya bilir. Türk dilinin hansısa təhlükələr yaratmasında iddia etmək məsələyə diletant yanaşmaqdır. Tarixi baxımdan “Azərbaycan dili və azərbaycanlı” anlayışlarının tarixi 1938-ci ildən başlayır. Bu qərar da sovet diktatoru Stalinin göstərişi ilə verilib, dilimiz türk dili adından dəyişdirilərək, Azərbaycan dili adlandırılıb. Stalin türklərə qarşı bununla yetinməyib, Türküstan coğrafiyasının da adı dəyişdirilib, Orta Asiya adlandırılıb. Dilimizin türk dilindən başqa bir adı olsaydı, Güney Azərbaycanda yaşayan 30 milyondan çox soydaşımız özlərinə türk deməzdi”.

O ki qaldı Azərbaycan ədəbi dilinin dəyişdirilməsi təhlükəsi ilə üzləşməsinə, jurnalist qeyd edib ki, bu iddia da özünü doğrulda bilməyəcəklər sırasındadır:

“Heç bir dilin ədəbi norması kənar təsirlərlə sıradan çıxmır, təhriflərə uğramır. Türk xalqlarına inteqrasiya etdikcə bəzən uzun müddət unudulmuş sözlərin dilimizə qaytarılması hadisəsi baş verir. Bu hal bəzən xalq arasında az işlənən, yaxud unudulmuş sözlərin də ədəbiyyata gətirilməsi ilə özünü göstərir. Bizdə çox zaman Türkiyədəki danışıq tərzinin dilimizə yansıdığını deyirik, lakin eyni hal Azərbaycandan Türkiyəyə təsirində də özünü göstərir”.

R.Mirhəşimli vurğulayıb ki, dilə başqa dillərdən sözlərin gəlməsi dinamik prosesdir:

“Bizə başqa dillərdən sözlər gəldiyi kimi, bizdən də başqa dillərə sözlər keçir. Bu gün Rusiyanın hərbi terminlərində yer alan sözlərin böyük əksəriyyəti türk dilindən keçib. Türkiyə telekanallarının Azərbaycanda daha çox tamaşaçı kütləsi toplaması Anadolu türkcəsinin də təsirini qaçılmaz edir. Bundan narahat olanlar Azərbaycan telekanallarındakı populyar verilişləri qonşu davası müstəvisindən çıxarıb, xalqımızın mədəniyyətini, etnoqrafiyasındakı gözəllikləri təbliğ edən proqramlar səviyyəsinə qaldırsınlar, tamaşaçılarımız da yerli televiziyaların izləyicilərinə çevrilsinlər. Bu ölkədə təhlükə dilimizin “türk dilinin təsirinə məruz qalması” deyil, rusdilli məktəblərin çoxluğudur. Bu məktəblərdə təhsilin keyfiyyətini iddia edənlər kiçik bir araşdırma aparıb, faiz nisbətini ortaya qoysunlar, görək, rus məktəblərini bitirənlərdən neçə faizi ali məktəblərə qəbul olunur”.

Sonda Rəsul Mirhəşimli qeyd edib ki, Azərbaycan dili türk dilinin təsiri ilə heç bir təhlükəyə məruz qalmır:

“Müxtəlif şivələrdə danışan bir millətin arasında inteqrasiya mühiti daha da genişlənir”.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:58
embedMənbə:https://konkret.az
archiveBu xəbər 20 Fevral 2025 23:28 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see212

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see200

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see171

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see156

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see152

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see149

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see143

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see140

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see139

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see138

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see135

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see134

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see132

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see131

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see130

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see129

Qara zirə yağı: Hər dərdin dərmanı

20 Oktyabr 2025 05:06see126

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see124

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see123

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri