“Əmioğlu qardaşdan önə keçəndə...” Qəzza məsələsində ərəb dövlətləri ön planda olmalıdır

Azərbaycan dünyəvi dövlət olaraq, teokratik rejimlərdən fərqlənsə də, islam həmrəyliyini dəstəkləyən ölkədir.
Dövlət müstəqilliyi qazandığımız ilk illərdə, haqlı Qarabağ davası apardığımız dönəmlərdə biz çox düzgün olaraq siyasi məsələlərə din amilini qarışdırmadıq, Ermənistanla aramızdakı münaqişəyə dini ixtilaf donu geydirmədik, bu konfliktin torpaq, ərazi iddiası olduğunu bəyan etdik, sona qədər də sözümüzün arxasında durduq.
Ancaq ermənilər lap ilk günlərdən qüdrətli xristian dövlətlərini öz tərəflərinə çəkmək üçün dini mənsubiyyətlərini qabartdılar. Bununla da onlar əslində qarşımızda xeyli üstünlük qazandılar.
Bu, gizlədilməsi mümkün olmayan bir faktdır: bir çox Avropa dövlətləri Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə sırf dini prizmadan yanaşır, konflikt tərəflərindən birini “din qardaşı”, o birini isə “yad sivilizasiya” sayırdılar.
Qarabağ münaqişəsinin bu qədər uzanmasının, Ermənistanın torpaqlarımızı 30 il işğalda saxlaya bilməsinin əsas səbəblərindən biri də bu idi. Bizi sırf dini mənsubiyyətimiz üzündən haqlı olduğumuz münaqişədə uduzdurmaq istəyirdilər.
Belə məsələlərdə islam dünyasında həmrəylik olmadığından, demək olar ki, təklənmişdilk.
Ancaq illər ötdükdən sonra bir sıra müsəlman ölkələri fərqinə vardılar ki, bəzi qüdrətli xristian ölkələri müxtəlif yerlərdəki lokal münaqişələrə din birgəliyi prizmasından yanaşırlar, hansı tərəfin haqlı, hansının haqsız, kimin aqressiv, kimin “qurban” olduğuna məhəl qoymurlar.
Bu halda islam ölkələrində bir tərpəniş oldu və islam həmrəyliyi amili yavaş-yavaş qabarmağa başladı. Düzdür, bu faktor hələ də ürəkaçan səviyyədə deyil, ancaq bu müstəvidə parəkəndəliyin olduğu illərdən fərqlidir.
Azərbaycan tolerant ölkə olaraq, başqa dini konfessiyaları xor görmədən, onlara hər hansı bir qeyri-sağlam münasibət sərgiləmədən, islam həmrəyliyinin hər zaman aktual və haqlı mövqedə olmasına töhfə verir. Rəsmi Bakı islamçı ekstremist qruplar tərəfindən törədilmiş terror aktları mövzusunda hər zaman beynəlxalq hüquqdan yanadır və heç vaxt bu hadisələrə siyasi qiymət verərkən, laübalı açıqlamalar vermir, tərəflərin məsuliyyəti arasında bərabərlik işarəsi qoymur, terroru açıq şəkildə pisləyir.
İsrail-Qəzza münaqişəsində də dövlətimizin tutumu ortadadır. İsrail dövləti ilə Azərbaycanın münasibəti normal, hətta müttəfiqlik büsatı daxilində olsa da, rəsmi Bakı Netanyahu rejiminin Qəzzada yaşayan Fələstin xalqına görünməmiş aqressiyasını, zülmünü qınayır. Ölkəmizin rəhbərliyi İslam Əməkdaşlığı Təşkilatının Qəzza ilə əlaqədar sənədlərini dəstəkləyib, Qəzzaya hərbi müdaxilənin dayandırılmasını, humanitar fəlakətə səbəb olan blokadanın götürülməsini tələb edib.
 

Bundan başqa, rəsmi Bakı BMT Baş Assambleyasının 1967-ci il sərhədlərində Fələstin dövlətinin yaradılmasını dəstəkləyən “Nyu-York bəyannaməsi”ndə Fələstinin “lehinə” səs verib.
Artıq digər dünya dövlətləri də Fələstin dövlətinin yaradılmasını İsrail-Fələstin münaqişəsinin həlli üçün ən optimal variant sayırlar və ard-arda Fələstin muxtariyyatını dövlət kimi tanıyırlar.

Azərbaycanın bu məsələdə indiyədək ön planda olmamasının səbəblərindən biri öz daxilində aqressiv separatizm ocağının olmasıydısa, ikincisi, Fələstin rəhbərlərinin vaxtilə ermənilərlə əlaqələri idi. Deyəsən, İsraildən ayrılmaq istəyən fələstinlilər Azərbaycandan torpaq qoparmaq istəyən ermənilərlə özlərini təbii müttəfiq sayırdılar və məhz buna görə yaxınlaşmışdılar.
Fələstin muxtariyyatının rəhbəri Mahmud Abbasın tez-tez öz erməni sevgisini izhar etməsi, onlarla nümayişkaranə surətdə şəkil çəkdirməsi, ermənilərin xeyrinə poçt markasının buraxılması, Azərbaycana qərəzli münasibəti istər-istəməz Fələstinə dəstək məsələsində siyasətçilərimizin və ictimai fəalların qolunu soyudurdu. Çünki siyasətdə “səni sevəcəyəm, sən sevməsən” də söhbəti yoxdur, bu, romantik-sentimental məsələlərdə olur. Siyasətinki qarşılıqlı faydalılıq zəminində bir araya gəlmək, ortaq mövqedə durmaqdır.
Buna baxmayaraq, Qətərin paytaxtı Dohada keçirilən ərəb və islam ölkələrinin fövqəladə sammitində Azərbaycan Fələstin xalqına dəstəyini ifadə edib.
Fəqət, bu da bir gerçəkdir ki, Qəzza ərəb məsələsidir. Bu məsələdə “əmioğlunun gəlib qardaşdan önə keçməsi” düzgün çıxmaz. Necə ki İranın məlum məsələdəki canfəşanlığı hətta ərəb dünyasında belə xoş qarşılanmır. Fələstin xalqının, Qəzza camaatının məruz qaldığı aqressiyanı ilk növbədə Səudiyyə Ərəbistanı, Misir, İordaniya, Qətər, BƏƏ kimi ölkələr durdurmalı, məsələnin həllində önəmli rol oynamalıdırlar.
Bu məsələdə qeyri-ərəb dövlətlərinin fəallıq göstərməsinin mənası yoxdur. Birincisi, onların çoxu Yaxın Şərqdən uzaqdadır, ikincisi, hərəsinin öz dövlət marağı, bundan da ötəsi öz dərd-səri, daxili problemi var.
Dünyanın aparıcı dövlətlərinin irəli duraraq Qəzza məsələsini həll etməyə çalışdığı bir dövrdə daxili sabitliyi normal olan ərəb dövlətlərinin kənarda qalması düzgün deyil. Hamı qolunu çırmalamalıdır, hamı bu məsələdə həmrəy olmalıdır. Biz də onların içində. (Mənbə: Musavat.com)
Bizim.Media