Ərdoğan Tramp görüşü: Rusiya və Çin diqqətlə izləyir

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasında iştirak etmək üçün ABŞ-yə səfər edib. Prezidentin Nyu-Yorkdakı proqramına Türk Evində bir sıra ikitərəfli görüşlər daxildir. Daha sonra o, Vaşinqtona gedəcək və ABŞ Prezidenti Donald Trampla görüşəcək.

Bu görüşün Ankara–Vaşinqton münasibətlərinə və Türkiyənin Rusiya və Çinlə əlaqələrinə necə təsir göstərəcəyi diqqət mərkəzindədir.

Türkiyədən olan təhlükəsizlik eksperti Yücel Karauz Modern.az-a açıqlamasında bildirib ki, Türkiyə-ABŞ münasibətləri bir görüşlə tam dəyişəcək mövzular deyil:

“Türkiyənin Çin və Rusiya ilə dialoqu, ŞƏT və BRİCS-lə əlaqələri bir görüşlə formasını dəyişməz. Dövlət Baxçalının irəli sürdüyü ideya da bununla bağlıdır. Türkiyə yalnız bir beynəlxalq güc mərkəzi ilə deyil, bir neçə güc mərkəzi ilə işləməlidir və heç bir güc bizə diktə edə bilməz. Tramp dövründə həm ikitərəfli, həm də NATO çərçivəsində əməkdaşlıq üçün yeni fürsətlər var. Telefon danışıqları artıq olub, indi görüşlə bu dialoq davam etdiriləcək”.

Ekspert həmçinin qeyd edib ki, ABŞ ilə danışıqlarda əsas gündəm iqtisadiyyat və müdafiə sənayesi məsələləridir:

“Tramp tacirdir, mesajlarında həmişə iqtisadiyyatı və ticarəti ön plana çıxarır. Ərdoğan da ABŞ-yə səfəri ərəfəsində həm iqtisadi, həm də regional məsələləri qabardıb. Türkiyənin öz hərbi hava gücünü bərpa etməsi üçün F-16 Blok 70/72-lərin verilməsi, daha əvvəl pulunu ödədiyi F-35-lərin qaytarılması, S-400-lərə görə tətbiq olunan sanksiyaların ləğvi kimi mövzular masadadır. Bundan əlavə, Türk Hava Yolları ilə Boeing arasında yeni mülki təyyarə razılaşması da gözlənilir.”

Rusiya və Çinlə münasibətlərdə kəskin dönüş yoxdur

Karauz hesab edir ki, bu görüşdən sonra Ankaranın Rusiya və Çin siyasətində ciddi dəyişiklik olmayacaq:

“Türkiyənin Suriya və İraqdakı terror təşkilatlarına qarşı mövqeyi də qısamüddətli perspektivdə dəyişməyəcək. Əsas məsələ dialoqu davam etdirməkdir. Ərdoğan və Tramp problemləri birbaşa müzakirə edə bilirlər, bu da artıq müsbət başlanğıcdır. Yaxın vaxtlarda müsbət irəliləyişlər görə bilərik.”

Ekspert əlavə edib ki, Türkiyə hələ də NATO-nun 32 üzvündən biridir və Qərblə uzunmüddətli əməkdaşlıq ənənəsi mövcuddur, buna görə xarici siyasətdə kəskin dönüş gözlənilmir.