Icma.az
close
up
RU
Everestdən 100 dəfə hündür: Alimlər Yer mantiyasında nəhəng adalar tapdı

Everestdən 100 dəfə hündür: Alimlər Yer mantiyasında nəhəng adalar tapdı

Qaynarinfo saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

Alimlər Yer mantiyasının dərinliklərində hündürlüyü təxminən 1000 kilometrə çatan və 2000 kilometr dərinlikdə yerləşən nəhəng "adalar" kəşf ediblər.

Qaynarinfo "Earth" portalına istinadən xəbər verir ki, alimlər bu "adalar"ın qitə ölçüsündə olduğunu müəyyən ediblər. Onlar ətraf bölgələrdən daha isti və çox qədimdirlər - təxminən yarım milyard ildən çox yaşı olduğu güman edilir.

Utrext Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan yeni araşdırmaya əsasən, Yer mantiyasında əvvəllər düşünüldüyündən daha az axın mövcuddur. Bu, mantiyanın yaxşı qarışdırılmış və sürətli axan bir sistem olması ilə bağlı ənənəvi nəzəriyyələrə meydan oxuyur.

Tapılan nəhəng "adalar" Afrikanın və Sakit okeanın altında yerləşir. Bu bölgələrdə olan strukturlar, elm adamlarının aşağı seysmik sürətə malik böyük ərazilər adlandırdığı fenomenlə xarakterizə olunur.

Nə aşkar edilib?

Araşdırmanın baş müəllifi Arven Deuss bildirib ki, bu nəhəng bölgələrin mahiyyəti hələ dəqiq bilinmir:

"Heç kim onların nə olduğunu bilmir. Onlar müvəqqəti bir hadisədir, yoxsa milyonlarla, hətta milyardlarla ildir mövcuddurlar - bu da qeyri-müəyyəndir".

Bölgələrin ətrafında bir zamanlar subduksiya prosesi nəticəsində Yer mantiyasına enmiş batmış tektonik plitələr mövcuddur. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, aşağı seysmik sürətə malik böyük ərazilər ətraf bölgələrdən fərqli olaraq, daha yüksək temperaturlarına görə seysmik dalğaları xeyli ləngidir.

Utrext Universitetinin alimləri seysmik dalğaları öyrənmək üçün yeni yanaşma tətbiq ediblər. Bu metod, dalğaların nə qədər ləngidiyini və Yerə nüfuz edərkən nə qədər enerji itirdiyini müəyyən etməyə imkan verib.

Seysmoloq Sudjaniya Talavera-Sozanın sözlərinə görə, gözlənilməz bir nəticə əldə edilib:

"Gözləntilərimizin əksinə olaraq, bu bölgələrdə zəif sönmə aşkar etdik, yəni səslər çox güclü səslənirdi. Lakin tektonik plitələrin "soyuq məzarlığı"nda sönmə daha çox idi və səslər çox zəif çıxırdı".

Materialların xüsusiyyətləri

Araşdırmanın həmmüəllifi Laura Kobdenin mineraloji təhlillərinə əsasən, bu "adalar" daha iri dənəli materiallardan ibarətdir. Tektonik plitələr isə daha kiçik dənələrdən ibarətdir.

Alimlər bu nəhəng ərazilərin tədqiq edilməsinin Yer qabığının səthində baş verən prosesləri daha yaxşı başa düşmək üçün vacib olduğunu bildiriblər. Bu, Yer daxilindəki mürəkkəb proseslər haqqında daha dəqiq təsəvvür yaratmağa kömək edəcək.

Arven Deuss bununla bağlı deyib:

"Yer mantiyası bütün bu hadisələri idarə edən mühərrik rolunu oynayır. Məsələn, mantiyadan çıxan böyük isti maddə qabarcıqları - mantiya plümləri - məhz bu böyük ərazilərin kənarlarında yaranır".

Aydın

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:88
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 27 Yanvar 2025 22:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see206

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see197

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see192

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see179

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see168

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see154

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see150

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see139

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see133

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see133

Tramp etmədi, Orbanın da fikri yoxdur Putinlə bağlı məsələyə reaksiya

22 Oktyabr 2025 12:18see132

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see130

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see127

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see127

Ştutqart la oyundan öncə Fənərbaxça da 4 itki

22 Oktyabr 2025 20:14see127

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see125

TRAMP İSRAİLİ HƏDƏLƏDİ “Mən ərəb ölkələrinə söz vermişəm...”

23 Oktyabr 2025 17:40see124

İlk qadın gəmi kapitanı ekranda

23 Oktyabr 2025 10:17see123

Bürcündən məhrum uşaqlar...

22 Oktyabr 2025 14:41see122

Politoloq: 2026 cı ildə sülh sazişinin reallaşması gözlənilir

22 Oktyabr 2025 17:51see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri