Icma.az
close
up
RU
Everestdən 100 dəfə hündür: Alimlər Yer mantiyasında nəhəng adalar tapdı

Everestdən 100 dəfə hündür: Alimlər Yer mantiyasında nəhəng adalar tapdı

Qaynarinfo saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

Alimlər Yer mantiyasının dərinliklərində hündürlüyü təxminən 1000 kilometrə çatan və 2000 kilometr dərinlikdə yerləşən nəhəng "adalar" kəşf ediblər.

Qaynarinfo "Earth" portalına istinadən xəbər verir ki, alimlər bu "adalar"ın qitə ölçüsündə olduğunu müəyyən ediblər. Onlar ətraf bölgələrdən daha isti və çox qədimdirlər - təxminən yarım milyard ildən çox yaşı olduğu güman edilir.

Utrext Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan yeni araşdırmaya əsasən, Yer mantiyasında əvvəllər düşünüldüyündən daha az axın mövcuddur. Bu, mantiyanın yaxşı qarışdırılmış və sürətli axan bir sistem olması ilə bağlı ənənəvi nəzəriyyələrə meydan oxuyur.

Tapılan nəhəng "adalar" Afrikanın və Sakit okeanın altında yerləşir. Bu bölgələrdə olan strukturlar, elm adamlarının aşağı seysmik sürətə malik böyük ərazilər adlandırdığı fenomenlə xarakterizə olunur.

Nə aşkar edilib?

Araşdırmanın baş müəllifi Arven Deuss bildirib ki, bu nəhəng bölgələrin mahiyyəti hələ dəqiq bilinmir:

"Heç kim onların nə olduğunu bilmir. Onlar müvəqqəti bir hadisədir, yoxsa milyonlarla, hətta milyardlarla ildir mövcuddurlar - bu da qeyri-müəyyəndir".

Bölgələrin ətrafında bir zamanlar subduksiya prosesi nəticəsində Yer mantiyasına enmiş batmış tektonik plitələr mövcuddur. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, aşağı seysmik sürətə malik böyük ərazilər ətraf bölgələrdən fərqli olaraq, daha yüksək temperaturlarına görə seysmik dalğaları xeyli ləngidir.

Utrext Universitetinin alimləri seysmik dalğaları öyrənmək üçün yeni yanaşma tətbiq ediblər. Bu metod, dalğaların nə qədər ləngidiyini və Yerə nüfuz edərkən nə qədər enerji itirdiyini müəyyən etməyə imkan verib.

Seysmoloq Sudjaniya Talavera-Sozanın sözlərinə görə, gözlənilməz bir nəticə əldə edilib:

"Gözləntilərimizin əksinə olaraq, bu bölgələrdə zəif sönmə aşkar etdik, yəni səslər çox güclü səslənirdi. Lakin tektonik plitələrin "soyuq məzarlığı"nda sönmə daha çox idi və səslər çox zəif çıxırdı".

Materialların xüsusiyyətləri

Araşdırmanın həmmüəllifi Laura Kobdenin mineraloji təhlillərinə əsasən, bu "adalar" daha iri dənəli materiallardan ibarətdir. Tektonik plitələr isə daha kiçik dənələrdən ibarətdir.

Alimlər bu nəhəng ərazilərin tədqiq edilməsinin Yer qabığının səthində baş verən prosesləri daha yaxşı başa düşmək üçün vacib olduğunu bildiriblər. Bu, Yer daxilindəki mürəkkəb proseslər haqqında daha dəqiq təsəvvür yaratmağa kömək edəcək.

Arven Deuss bununla bağlı deyib:

"Yer mantiyası bütün bu hadisələri idarə edən mühərrik rolunu oynayır. Məsələn, mantiyadan çıxan böyük isti maddə qabarcıqları - mantiya plümləri - məhz bu böyük ərazilərin kənarlarında yaranır".

Aydın

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:87
embedMənbə:https://qaynarinfo.az
archiveBu xəbər 27 Yanvar 2025 22:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see325

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see248

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see237

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see215

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see195

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see190

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see181

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see176

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see176

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see167

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see166

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see157

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see157

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see136

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see132

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see132

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see130

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see128

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see127

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri