Gömrük Komitəsi bu nazirliklərdən birinə birləşdirilə bilər

Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətinin bir neçə gün öncə keçirdiyi əməliyyatlar zamanı bir neçə gömrük əməkdaşının saxlanılması ictimaiyyətdə geniş müzakirələrə səbəb olub. Hadisədən sonra cəmiyyətdə Gömrük Komitəsinin ayrıca qurum kimi fəaliyyətinin məqsədəuyğun olmadığına dair fikirlər yaranıb. Bəzi ekspertlər və siyasətçilər hesab edirlər ki, bu qurumun İqtisadiyyat və ya Maliyyə nazirliklərindən birinin tabeliyinə verilməsi daha səmərəli idarəetməyə imkan yarada bilər.

Modern.az məsələ ilə bağlı Milli Məclisin deputatlarının fikirlərini öyrənib.

Parlamentin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Aydın Hüseynov bildirib ki, Dövlət Gömrük Komitəsi və Vergi Xidmətinin fəaliyyəti ilə bağlı ayrı-ayrı ölkələrdə fərqli yanaşmalar mövcuddur:

“Vergi Xidməti bəzi ölkələrdə İqtsiadiyyat Nazirliyinin tərkibindədir. Vergi və Gömrük kimi qurumların dünyada daha çox Maliyyə Nazirliyinin tərkibində olması da müahidə edilir. Məsələn, hazırda iqtisadiyyatımızda və idarəetmə sturkturumuzda Vergi Xidməti İqtsadiyyat Nazirliyinin tərkibindədir. Gömrük isə sərbəst qurumdur. Gömrüklə bağlı islahatların aparılmasına gəldikdə, indiki halda Gömrük Komitəsinin dövlət büdcəsinə nə qədər vergi cəlb etməli olduğu müəyyənləşib. Ona görə də indiki halda Gömrük Komitəsi üstünə düşən funksiyanı yerinə yetirir. Bu başqa məsələdir ki, burada hər hansı qanunazidd hərəkətlər olur, qanunu pozurlar. Elə qanunu pozanlar Gömrük Komitəsi tərəfindən cəzalandırılırlar. Burada şəffaflıq yaradılır və idarəetmə strukturu artıq müəyyənləşib və öz funksiyasını yerinə yetirir. Gələcəkdə bu sahədə addım atılıb-atılmayacağı başqa məsələdir.  Ancaq indiki halda qurum öz üzərinə düşən işi yerinə yetirə bilir, şəffaflıq təmin olunub, getdikcə daha müasir çağırışlara uyğun işlərini qura bilirlər. Bu baxımdan indiki halda dövlət tərəfindən qarşıya qoyduqları məqsədləri və üzərlərinə düşən öhdəlikləri yerinə yetirə bildikləri üçün hər hansı Nazirliyin nəzdində olması hələki tezdir”.

Deputat qeyd edib ki, gələcəkdə iqtisadi çağırışlara uyğun olaraq Gömrük Komitəsi nazirliyə birləşdirilə bilər:

“Çünki ölkədə ciddi struktur və kadr islahatları gedir. Gömrük Komitəsinin İqtisadiyyat və ya Maliyyə nazirliklərinə birləşdirilməsi isə iqtisadi çağırışlarımıza uyğun növbəti prespektivlərin mövzusudur”.

Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin digər bir üzvü Vüqar Bayramov isə qeyd edib ki, korrupsiya ilə mübarizə prioritetdir:

“Biz bu gün korrupsiya ilə mübarizənin genişlənməsini müşahidə edirik. Korrupsiya ilə mübarizə həm elektron xidmətlərdən daha çox istifadə olunması, həm də birbaşa nəzarət formasında özünü göstərir. Və sözsüz ki, bu tədbirlər çərçivəsində müxtəlif dövlət qurumlarına qarşı korrupsiya mübarizəsinin genişlənməsini müşahidə edirik. Təbii ki, dünya praktikasında fərqli modellər var. Bəzi ölkələrdə Dövlət Gömrük Komitəsi və ya Vergi Xidməti müstəqil qurumdur, bəzi ölkələrdə isə birlikdə fəaliyyət göstərirlər. Bir sıra ölkələrdə bu qurumlar Maliyyə Nazirliyinin tərkibində fəaliyyət gsötərir. Ona görə fərqli modellər var. Ümumiyyətə, onlar birbaşa proqnozu yerinə yetirməyə məsul olan qurumlar olduğuna görə, çox nadir hallarda digər dövlət orqanlarının tərkibində olurlar. Çünki proqnoz hazırlayan qurumla, proqnozu yerinə yetirən dövlət qurumu praktiki olaraq, fərqli fəaliyyətlər həyata keçirirlər. Sturktur islahatları sözsüz, genişlənib və çağırışlara uyğun olaraq strukturların optimallaşması, çevikləşməsini müşahidə edirik”.

Parlamentari qeyd edib ki, institusional və struktur islahatlar çərçivəsində hansı qərarların qəbul edilməsi qiymətləndirmələrdən sonra məhz birbaşa dövlət başçısının səlahiyyətində olan məsələdir:

“Lakin sözsüz, Azərbaycan çevik idarəetməni formalaşdıran, struktur və institusional islahatları dərinləşdirən ölkələrindən biridir. Bu da istənilən halda korrupsiyaya qarşı mübarizəni daha da gücləndirir”.