Həyatımıza işıq saçmağa davam et

Beynəlxalq Günəş Günüdür

Yerə ən yaxın ulduz olan Günəş planetimizin ekoloji vəziyyətini tənzimləyir. Bu ulduz olmasa, yaşamağımız üçün lazımi hava da olmaz. Günəş həyatımızı işıqlandırır, istilik bəxş edir. Əksər insanlar hər səhər durarkən həmin ulduza baxarkən motivasiya alır, yaşama eşqi artır.

Bu gün dünyanın bir sıra ölkələrində Günəş Günü kimi qeyd olunur. Günəş gününün qeyd olunmasında məqsəd alimlərə Günəşlə Yer arasında əlaqə, Günəşin hərəkətini, aktivliyini, kosmik hava şəraitini müəyyən etməyə kömək etməkdir.

Əlamətdar günün qeyd olunması amerikalı ətraf mühitin müdafiəçisi və günəş enerjisinin tərəfdarı Denis Hayes tərəfindən təklif edilib. O, 1970-ci il aprelin 22-də keçirilmiş ilk Yer Gününün koordinatoru kimi şöhrət qazanıb. Yer günündən sonra Günəş Gününün dünya səviyyəsində keçirilməsi məhz onun ideyası olub. Bu fikir konqres tərəfindən yekdilliklə qəbul edilib və 1978-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarının (ABŞ) prezidenti olmuş Cimmi Karter ABŞ ilə yanaşı, dünyanın digər ölkələrində də keçirilən sözügedən günün rəsmi bayram kimi qeyd edilməsinə nail olub.

Günəş niyə istidir?

Günəşin ətrafında olduqca qaynar hidrogen təbəqəsi var. Daimi nüvə reaksiyaları səbəbindən hidrogen heliuma, o isə öz növbəsində karbona çevrilir. Nəticədə, yüksək istilik yaranır.

Bəzən Günəşin səthində naməlum səbəbdən ləkələr yaranır. Bu proseslər Yerə də öz təsirini göstərir: maqnit fırtınası yaranır, bu zaman radiodalğalar kəsilir, hava pisləşir, insanların əhvalı pozulur. Buna görə də alimlər xüsusi Günəş teleskopları ilə daim Günəşi nəzarətdə saxlayır, oradakı dəyişikliklər və maqnit fırtınaları barədə bizə məlumat verirlər.

Günəşin ölçüləri o qədər böyükdür ki, əgər onu balqabağa bənzətsək, Yer kürəsi onun yanında noxud dənəciyinə oxşayacaq. Bəlkə kainatın harasındasa daha parlaq və isti ulduzlar var. Bizim gördüyümüz ən parlaq isti ulduz isə Günəşdir.

Zəhərli tullantılar əmələ gətirmir

Günəş, külək, dəniz dalğaları və biokütlə daim ətrafımızda olan və istifadəsi asan olan enerji xammalıdır. Günəş enerjisi radioaktiv tullantıların yaranmasına səbəb olmur və ümumiyyətlə, zəhərli tullantılar əmələ gətirmir. Bu, bərpa olunan enerjidir.

2027-ci ilə qədər...

Azərbaycan bərpa olunan enerji mənbələri üzrə yüksək potensiala malik olan ölkələrdəndir. Belə ki, ölkəmizin iqtisadi cəhətdən əlverişli və texniki cəhətdən istifadəsi mümkün bərpa olunan enerji mənbələrinin potensialı 27 min meqavat, o cümlədən, külək enerjisi üzrə 3 min meqavat, günəş enerjisi üzrə 23 min meqavat, bioenerji potensialı 380 meqavat, dağ çaylarının potensialı 520 meqavat həcmində qiymətləndirilir. Ölkəmiz strateji investorların biri ilə 2027-ci ilə qədər 3 qiqavat külək və 1 qiqavat günəş enerjisini istehsal etməyi planlaşdırır. Onların 80 faizi ixrac olunacaq.

Beynəlxalq Günəş Günündə bütün dünyada müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir. Deməli, sözügedən ulduz mövcud olduqca həm real şəkildə həyatımıza işıq saçır, həm də mənəvi olaraq bunu yerinə yetirir...

Yeganə BAYRAMOVA