“İlham Əliyevin liderliyində enerji və diplomatiyanın sintezi...”

Prezident İlham Əliyevin Amerika Birləşmiş Ştatlarına, xüsusilə də Donald Trampın şəxsi dəvəti ilə Vaşinqton şəhərinə etdiyi səfər, təkcə ikitərəfli münasibətlərin göstəricisi deyil, eyni zamanda Cənubi Qafqazda dəyişən güc balanslarının və regional strateji prioritetlərin təzahürüdür.

Regional sabitlik və Qafqazın geosiyasi arxitekturasına təsiri...

Qafqazın beynəlxalqlaşması: Vaşinqton səfəri Azərbaycanı yalnız regional oyunçu kimi deyil, eyni zamanda qlobal enerji və təhlükəsizlik sisteminin mühüm aktoru kimi təqdim edir. İlham Əliyevin şəxsiyyəti və liderliyi regionu daha etibarlı tərəfdaş kimi möhkəmləndirir.

Türkiyə-Azərbaycan-Amerika üçbucağı: Bu səfər Ankara ilə Bakı arasındakı strateji müttəfiqliyin Vaşinqton platformasında da gücləndiyini göstərir. Bu isə Qafqazda balanslaşdırılmış və Türkiyə vasitəsilə NATO ilə uyğunlaşdırılmış təhlükəsizlik arxitekturasını təşviq edir.

Ermənistanla normallaşma kontekstində təsir: Azərbaycan diplomatiyasının güclənməsi və ABŞ ilə enerji əməkdaşlığının artması Ermənistana da sülh istiqamətində real siyasi siqnal göndərir. Qafqazda sülh yalnız balanslı güc əsasında mümkündür.

SOCAR və “ExxonMobil” arasında Vaşinqtonda imzalanan Əməkdaşlıq haqqında Memorandum – sadəcə texniki razılaşma deyil, əslində üçqat strateji nəticə doğuran sənəddir:

Texnologiyaya çıxış: “ExxonMobil” kimi qlobal enerji nəhəngi ilə əməkdaşlıq Azərbaycanın neft və qaz sektoruna yeni texnologiyalar, təhlükəsiz hasilat sistemləri və ekoloji standartlar gətirə bilər.

İnvestisiya axını: Bu memorandum uzunmüddətli investisiyaların əsasını qoyur. “ExxonMobil”in iştirakı digər Amerika və Qərb şirkətləri üçün də Azərbaycana marağı artıracaq.

Dəyərləndirilmiş enerji logistikası: Azərbaycan öz enerji resurslarını daha səmərəli və diversifikasiya olunmuş yollarla bazara çıxarmaq imkanı qazanacaq.

ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində yeni səhifə: Enerji əməkdaşlığı vasitəsilə ikitərəfli siyasi dialoq daha da dərinləşir. Azərbaycan, ABŞ siyasətində mühüm enerji tərəfdaşı kimi təsdiqlənir.

Rusiyanın enerji dominantlığına balans: Bu əməkdaşlıq Avropaya və dünya bazarına alternativ enerji tədarükündə Azərbaycanın rolunu artırır. Bu isə Cənubi Qafqazda enerji balansını dəyişir.

Avropa üçün alternativ mənbə: Azərbaycanın ExxonMobil ilə əməkdaşlığı, xüsusilə Avropanın enerji təhlükəsizliyi baxımından əhəmiyyətlidir. Bu, həm də Azərbaycanın Transxəzər və TANAP kimi layihələrdəki mövqeyini gücləndirir.

Enerji diplomatiyasının gücləndirilməsi: Azərbaycan enerji siyasətini artıq yalnız ixrac vasitəsi kimi deyil, diplomatik və geosiyasi təsir aləti kimi istifadə edir. SOCAR bu mənada artıq yalnız milli şirkət deyil, qlobal oyunçudur.

İlham Əliyevin liderliyi ilə formalaşan yeni Qafqaz reallığı

Prezident İlham Əliyevin Vaşinqton səfəri və “ExxonMobil”la əməkdaşlıq Azərbaycanı “enerji təminatçısı”ndan “regional güc mərkəzi”nə çevirmək istiqamətində əhəmiyyətli addımdır. Bu, Qafqaz regionunun inkişafına, sabitliyinə və beynəlxalq inteqrasiyasına ciddi töhfə verəcək. Azərbaycanın enerji siyasəti və siyasi diplomatiyası bir-birini tamamlayan və birgə hərəkət edən strateji alətlərə çevrilir.

David Seliverstov - Magen David Azərbaycan - İnsan Hüquqları müdafiəsi və xeyriyyə cəmiyyətinin  sədri, Ümum  İsrail Qafqaz Yəhudiləri Asossasiyasinin Azərbaycan nümayəndəliyinin sədri, beynəlxalq hüquq müdafiəçisi