İlk yol nişanları necə meydana çıxıb? Maraqlı TARİX

Hər hansı bir yol nişanının əsas vəzifəsi yol iştirakçısını məlumatlandırmaqdır: qarşıda təhlükəli hissənin olması, kəsişmənin kəsişmə tezliyi, icazə verilən sürət, yaşayış məntəqəsinin adı və növbəti birinə qədər olan kilometrlərin sayı və s.

İlk tam hüquqlu yol nişanları Romanın mərkəzinə dəqiq məsafəni göstərən milepostlar (bu, bir nöqtədən digərinə olan məsafəni göstərən dirəkdir – red.) olub. Yeri gəlmişkən, bütün yolların hara apardığı haqqında məşhur deyim də buradan gəlir.

Lent.az-ın xarici mətbuata istinadla xəbərinə görə, Roma İmperiyasında yaşayış məntəqələrinin adları olan lövhələr də var idi, lakin onlar indikindən fərqli görünürdülər: tanrıları, filosofları, şairləri, rəssamları və siyasi xadimləri əks etdirən çoxsaylı mərmər heykəllər, digərləri ilə yanaşı, şəhər və kəndləri təyin etmək üçün istifadə edilib ki, bu da postamentdəki yazıda aydın şəkildə ifadə edilib.

Hələ o zaman, yol inşaatçıları başa düşdülər ki, səyahət edənlərin coğrafi arayışla bağlı köməyə ehtiyacı var, qarşıdan gələn marşrutun uzunluğu haqqında aydın təsəvvür yaradır. İki min il keçsə də, prinsip dəyişməyib: şəhərin və ya rayonun girişindəki stel hələ də səyahətçiyə onun yeri barədə məlumat verir.

Orada, Romada yollarda xaosu tənzimləmək üçün ilk cəhdlər də olub: bəzi küçələrdə birtərəfli hərəkət tətbiq olunub və kəsişmələrin kəsişmə qaydası xüsusi dəstə tərəfindən müəyyən edilib, müasir yol nəzarətçiləri və işıqforların prototipi.

Yeri gəlmişkən, Romanın mərkəzində iş saatlarında araba ilə getmək qadağan edilib və şəhərdən kənarda olanlar nəqliyyatlarını şəhərdən kənarda saxlamalı olublar. Piyada deyil, rahatlıqla səyahət etmək istəyirsinizsə, qədim Roma taksisinə xoş gəlmisiniz, dörd nəfərin apardığı palankin heç də pulsuz deyilmiş.

Avtosəfərbərlik 

Yollarda özüyeriyən arabalar görünənə qədər qədim Roma yol infrastrukturu kifayət olub. Hər bir əyalətdə və ayrı-ayrı şəhərlərdə yalnız yerli sakinlər üçün başa düşülən öz əlamətləri ortaya çıxıb. Hər bir avropalı öz yolu ilə yaşayıb və səyahət edib. 

Ancaq 20-ci əsrin əvvəllərində vəziyyət kökündən dəyişməyə başlayıb: at arabalarının, vaqonların və arabaların ilk avtomobillərə yaxınlığı çox sayda qəzaya səbəb olub və bu, hakimiyyəti sözün əsl mənasında yolun təşkili ilə məşğul olmağa məcbur edib. 

1909-cu ildə Parisdə ilk dörd yol nişanını özündə əks etdirən Avtomobillərin hərəkəti üzrə beynəlxalq Konvensiya qəbul edilib: “qeyri-bərabər yol”, “kəsişmə”, “dəmir yolu ilə kəsişmə”, “təhlükəli döngə”. Bunlar mavi və ya qara kvadratlar olub, onların üzərində təsvir ağ boya ilə boyanıb - gecə görünməsi üçün və quraşdırmanın səbəbi 250 metr əvvəl yerləşdirilməli idi. 1926-cı ildə iki yeni nişan meydana çıxıb: "STOP" analoqu və "qorunmayan dəmir yolu keçidi". 

Növbəti mərhələ 1968-ci il Vyana Konvensiyası, yol hərəkəti qaydalarını standartlaşdırmaq üçün beynəlxalq müqavilə olub. 1968-ci il noyabrın 8-də keçirilən həmin konfransda nişanları birləşdirən yol nişanları və siqnalları haqqında konvensiya imzalanıb: bundan sonra dünyanın istənilən ölkəsindən olan hər bir sürücü üçün başa düşülən universal yol “əlifbası”ndan istifadə etmək təklif edilib. 

Bütün işarələr xəbərdarlıq, qadağanedici, məcburi, məlumat xarakterli, habelə prioritet və xüsusi göstəriş nişanlarına, xidməti və əlavə məlumat nişanlarına bölünüb.

Maraqlıdır ki, bütün ölkələr Vyana Konvensiyasını imzalamayıb və daha az sayda ölkə onu ratifikasiya edib: məsələn, ABŞ, Böyük Britaniya, Çin və Avstraliya “özlərininki ilə” qalıb.