“İnnovasiyalarda 1 pillə irəli, biznesin inkişafında 44 pillə geri” AİF prezidenti hökumətə çağırış etdi

Azərbaycan İnternet Forumunun (AİF) prezidenti Osman Gündüz “Qlobal İnnovasiya İndeksi 2025” hesabatını şərh edib. O bildirib ki, hesabatda Azərbaycan cəmi 1 pillə irəliləyərək 139 ölkə arasında 94-cü yerdə qərarlaşıb.

“Xatırladım ki, ötən il ölkəmiz 6 pillə geriləmişdi. Son illərin nəticələrinə baxsaq:

2020 – 82-ci yer

2021 – 80-ci yer

2022 – 93-cü yer

2023 – 89-cu yer

2024 – 95-ci yer

2025 – 94-cü yer.

Görünür ki, bir neçə il öncəki mövqeyimizi bərpa edə bilməmişik. Bu o deməkdir ki, baxmayaraq ki, bu sahədə müəyyən addımlar atılır, qonşularımız və digər ölkələr də inkişafdan geri qalmayıb”, – deyə Gündüz bildirib.

Ekspert qeyd edib ki, bu il reytinq 80 indikator əsasında hazırlanıb. Azərbaycanın mövqeləri belədir:

İnnovasiya resursları – 76-cı yer

İnnovasiya nəticələri – 112-ci yer

İnstitutlar – 41-ci yer (10 pillə irəliləyib)

İnsan kapitalı və elm – 88-ci yer

İnfrastruktur – 105-ci yer

Bazarın inkişaf səviyyəsi – 72-ci yer

Biznesin inkişaf səviyyəsi – 111-ci yer

Bilik və texnoloji təsirlər – 110-cu yer

Yaradıcı fəaliyyət – 108-ci yer (12 pillə geriləyib).

“Yəni, resurslarımız var və hətta bəzi göstəricilər artıb, amma nəticələr qaneedici deyil. Ən zəif sahələr: biznesin inkişafı, bazarın inkişafı (xüsusilə investisiya və vençur maliyyələşmə), bilik və texnoloji nəticələr (İT ixrac və idxal, intellektual mülkiyyətdən gələn gəlirlər, yüksək texnologiyalı məhsulların ixracı), yaradıcı fəaliyyət (yaradıcılıq məhsulları və xidmətlərin ixracı, milli filmlər, milli domenlər, mobil tətbiqlər)”, – deyə Osman Gündüz vurğulayıb.

O.Gündüz qeyd edib ki, region ölkələrinin innovasiya sıralamasında vəziyyət belədir:

Türkiyə – 43-cü yer

Gürcüstan – 56-cı yer

Ermənistan – 59-cu yer (+4)

Rusiya – 60-cı yer (-1)

Ukrayna – 66-cı yer

İran – 70-ci yer

Özbəkistan – 79-cu yer (+4)

Qazaxıstan – 81-ci yer

Belarus – 85-ci yer

Azərbaycan – 94-cü yer (+1)

Qırğızıstan – 96-cı yer (+3)

Tacikistan – 108-ci yer.

“Bu da göstərir ki, sektora yatırımlar qoyulsa da nəticələr zəifdir və potensial imkanlarımıza uyğun deyil”, – deyə ekspert bildirib.

Osman Gündüz qeyd edib ki, hesabat indikatorları bir çox sahələri əhatə edir: innovasiya və rəqəmsal sektor, elm və təhsil, iqtisadiyyat, əqli mülkiyyət, mədəniyyət, qanunvericilik və s. Hesabatın hazırlanmasında aidiyyəti qurumlar məlumatları müxtəlif mənbələrdən alır.

“Düşünürəm ki, RİNN, İRİA, İnnovasiya Nazirliyi, KOBİA, ETN, ASAN, Mədəniyyət Nazirliyi, Əqli Mülkiyyət Agentliyi, Biznes mühiti və beynəlxalq reytinqlər üzrə Komissiyanın Katibliyi və digər əlaqəli qurumlar nəticələri ciddi təhlil etməlidirlər. Bəzi sahələrdə irəliləyiş var, amma digərlərində geriləmə var. Bu il gözləntilər yüksək idi, lakin nəticələr gözlənilən səviyyədə olmadı. Ola bilsin, bəzi datalar hesabatı hazırlayanlara vaxtında təqdim edilməyib. Ümid edirəm, Katiblik və əlaqəli qurumlar bu nəticələri dərindən analiz edəcəklər”, – deyə o bildirib.

Ekspert vurğulayıb ki, Prezident Administrasiyasının Biznes mühiti və beynəlxalq reytinqlər üzrə Komissiyanın Katibliyi, RİNN-in rəhbərliyi ilə fəaliyyət göstərən “Texnologiya və innovasiyalar” işçi qrupu və digər əlaqəli işçi qruplar səylərini gücləndirməlidirlər.

“Bu, yalnız Azərbaycan üçün deyil, bütün region üçün innovasiya potensialının artırılması baxımından vacibdir. Hesabatdan alınan nəticələr göstərir ki, resurslar olsa da, nəticələr hələ kifayət qədər güclü deyil və gələcəkdə ciddi analiz və planlaşdırma tələb olunur”, – deyə Osman Gündüz qeyd edib.

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”