Icma.az
close
up
RU
İnsan ömrü həqiqətən 150 ilə çata bilərmi? KONKRET

İnsan ömrü həqiqətən 150 ilə çata bilərmi? KONKRET

Konkret.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ilə Çin lideri Şi Dzinpin arasında baş tutan “ömür uzatma” müzakirəsi, insan ömrünün həqiqətən 150 ilə qədər uzana biləcəyi məsələsini yenidən gündəmə gətirib.

KONKRET.az qaynarinfo-ya istinadla xəbər verir ki, molekulyar biologiya və genetika üzrə mütəxəssis professor doktor Kaan Yılancıoğlu bildirib ki, insan ömrünün 150 ilə çatması ilk olaraq Asiya ölkələrində mümkün ola bilər:

“Qərbdə tənzimləyici qaydalar çox sərtdir, amma Asiyada daha çevik yanaşma mövcuddur. Genetik cəhətdən dəyişdirilmiş ilk insanlar Çində doğulmuşdu. Buna görə də 150 illik ömür hədəfi ilk olaraq Çin kimi ölkələrdə tətbiq oluna bilər, çünki orada elmi risklər daha sərbəst sınaqdan keçirilir”. Sezar pizza

150 illik ömür gələcək 50 ildə mümkün ola bilər

Professor Yılancıoğluna görə, 2030-cu il bu məqsəd üçün hələ tezdir, lakin qarşıdakı 50 il ərzində 150 il ömür mümkün görünür:

“2030-da ortalama ömür 90 yaşa çata bilər, amma 150 il üçün hələ 50 ilə ehtiyac var. Bu gün doğulan uşaqlar bu elmi inkişaflara şahid olacaqlar və onların 150 yaşına qədər yaşaması mümkündür”.

Son 70 ildə insan ömrü artıq uzanıb

1950-ci illərdə orta ömür 50–60 yaş aralığında idisə, bu gün 83–85 yaşa çatıb. Elm adamlarının hesablamalarına görə, orqanların dözümlülüyü və biotexnoloji inkişaflar nəzərə alınarsa, insan ömrü 150 ilə qədər uzadıla bilər.

Professor vurğulayıb ki, bu sahədə aparılan tədqiqatlar artıq yalnız “yaş almağa” deyil, “sağlam qocalmağa” yönəlib:

“‘Longevity” – yəni uzun və keyfiyyətli ömür elmi – son illərdə ən çox maraq doğuran istiqamətlərdəndir. Uzun ömürlə yanaşı, nevroloji, ürək və hüceyrə səviyyəsində sağlam qalmaq əsas hədəfə çevrilib”.

Məsələn, amerikalı texnoloji investor Brian Conson hər gün 2000-dən çox test vasitəsilə bədənini izləyir və həyat tərzini ona uyğun tənzimləyir. Bu, sağlam yaşlanmanın sərhədlərini göstərən təcrübələrdən biridir.

Uzun ömür orqan köçürməsindən deyil, genetikadan gələcək

Yılancıoğluna görə, orqan köçürmələri yalnız müvəqqəti həll təqdim edir, çünki başqasının orqanını qəbul edən insan uzunmüddətli immunosupressiv (immuniteti zəiflədən) müalicə almalı olur və bu, infeksiyalara qarşı həssaslıq yaradır. Əsl həll genetik mühəndislik və hüceyrə yenilənməsi ilə mümkün olacaq.

Yaşlanmanı ləngidən molekullar – senolitiklər – üzərində tədqiqatlar sürətlə aparılır. Yaponiyada artıq dişlərin yenidən çıxmasını təmin edən dərman sınaqları başlayıb. Eyni zamanda yaşlanmanı ləngidən və bəzən geri çevirə bilən maddələr üzərində də işlər davam edir.

Gələcək: İnsanın öz orqanını istehsal etməsi

Elm adamları yaxın gələcəkdə insanların öz kök hüceyrələrindən orqan yarada biləcəyini düşünür. “Tissue regeneration” (doku bərpası) texnologiyaları və “IPS” üsulları sayəsində insan bədəninin öz hüceyrəsindən yeni orqan istehsal etmək mümkün olacaq.

Bundan əlavə, genetik olaraq dəyişdirilmiş heyvanlardan orqan köçürülməsi üzrə tədqiqatlar da irəliləyib. Donuzlarda insana qarşı immun reaksiyası yaradan zülallar genetik yolla silinib və bu, onların orqanlarının insanlara köçürülməsini mümkün edir.

Gen redaktəsi texnologiyaları yeni dövr açır

CRISPR və “Prime Editing” kimi texnologiyalar sayəsində zədələnmiş genlər çıxarılıb yerinə sağlam genlər yerləşdirilə bilir. Hətta tək bir gen mutasiyasını belə dəyişmək mümkündür. Lakin tibbdə hüquqi və etik qaydalar səbəbindən bu yeniliklərin klinik istifadəyə keçməsi 10–20 il çəkir.

Süni intellekt texnologiyaları çox sürətlə irəliləsə də, tibbdə eyni sürət mümkün deyil. Bunun səbəbi sağlamlıq sahəsində sərt etik prinsiplər, təsdiq prosesləri və qanunvericilik tələbləridir.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:78
embedMənbə:https://konkret.az
archiveBu xəbər 19 Oktyabr 2025 11:46 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see232

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see219

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see211

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see170

ChatGPT yə verilməsi qadağan edilən 8 sual SİYAHI

18 Oktyabr 2025 02:52see166

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see158

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see156

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see145

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see144

Bakı metrosunda mübahisəli durum: gediş haqqı yenə dəyişəcək?

18 Oktyabr 2025 07:33see137

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see136

“Borussiya” yenə uduzdu

18 Oktyabr 2025 03:34see135

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see134

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see133

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see132

Dabaq xəstəliyi Qaxda da təsərrüfat sahiblərini çıxılmaz vəziyyətə saldı

18 Oktyabr 2025 01:37see131

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see128

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see126

Almaniya XİN rəhbəri: “Eurofighter”lərin Türkiyəyə göndərilməsinə müsbət baxırıq

18 Oktyabr 2025 06:28see122

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri