İqtisadçı: Bankdan kredit götürmək istəyən sahibkarın maliyyə hesabatları şəffaf olmalıdır

Bakı, 13 noyabr, AZƏRTAC

Sahibkarkarın kredit resurslarına çıxış imkanları necədir? Bu sahədə dövlət dəstəyi istiqamətində hansı iqtisadi tədbirlər həyata keçirilir?

İqtisadçı Xalid Kərimli AZƏRTAC-ın sualına cavab olaraq bildirib ki, Azərbaycanda bizneslərin maliyyə çıxışlarında müəyyən çətinkliklər var. Bu, həm obyektiv, həm də iqtisadi çətinliklərdir. Kredit resurslarına çıxışa ən böyük maneə banklar tərəfindən sahibkarlardan tələb edilən girovlardır. Xüsusən də regionlarda fəaliyyət göstərən sahibkarlar bəzən bu girovu təmin edə bilmirlər. Çünki regionlarda əmlakların likvid dəyəri aşağı olur, yaxud da banklar əmlak götürməyə o qədər də maraqlı olmurlar.

Onun sözlərinə görə, kredit resurslarına çıxışda girovun tələb olunması ən böyük maneələrdən biridir. Banklar girov olmadan da kredit verə bilərlər. Bu zaman kredit götürmək istəyən şəxslərlə bağlı məqamlar da ortaya çıxır: “Həmin şəxslərin maliyyə hesabatları qaydasında olmalı, maliyyə hesablatları auditdən keçməli və şirkətin korporativ idarəetməsi yaxşı vəziyyətdə olmalıdır. Təbii ki, regionlarda bir çox hallarda sahibkarlar kustar üsulla fəaliyyət göstərirlər. Əsasən də mikro sahibkarlarda hesabatlar sadə olur, auditdən keçmir. Odur ki, bankların regionlarda bir çox sahibkarlar üçün kredit vermək üçün girovdan başqa alternativi qalmır. Çünki şirkət etibarlı, yaxşı hesabatlılığa malik etibarlı bir qurum olmalıdır. Yaxud da girovu daşınmaz əmlak deyil, biznes aktivləri təşkil etsin”.

İqtisadçı qeyd edib ki, bu baxımdan banklar sahibkarlara kredit verərkən məcbiur qalıb daşımaz əmlak, sərt girovlar tələb edirlər. Digər bir məqam ondan ibarətdir ki, şəffaflığın zəif olması da sahibkarların kreditə çıxışını məhdudlaşdırır. Sahibkar qazancını gizlədə, hesabatında gəlirini gəstərməyə bilər. Nəticədə onun kredit götürmək imkanları məhdudlaşır. Çünki şirkətlərin dövriyyələrinin bir hissəsinin qeyri-şəffaf formalaşdırılması bu sahədə çətinlik yaradır. Odur ki, dövlətimiz şirkətləri öz qazanclarını rəsmiləşdirməyə çağırır.

X.Kərimli, həmçinin vurğulayıb ki, bundan başqa, güzəştli kredit mexanizmləri də mövcuddur. Azərbaycan Biznesinin İnkişaf Fondu müəyyən şərtlərlə güzəştli kreditlər verir. Lakin yenə də müvəkkil banklar girov təminatı -zəmanət təminatı tələb edir. Bununla belə kredit faiz dərəcələri kifayət qədər əlverilşlidir.