İran nə edəcək Geri çəkimək, eskalasiya, yoxsa zaman qazanmaq?

Rəsmi Tehran fakt qarşısındadır – cavab zərbəsinin genişmiqyaslı olması cənub qonşumuz üçün ciddi risklər yaradır. Bu halda regional müharibə baş verə bilər ki, bunun fonunda İrana dəyəcək zərbələrin də miqyasını təsəvvür etmək çətin deyil.

Sərt cavab hücumu etsə, bu, artıq lokal səviyyədən çıxaraq regional müharibəyə çevrilə bilər. Nəticədə İranın Livan, Suriya, Yəmən və İraqdakı məlum təsir şəbəkəsi təhlükəyə düşər, sanksiyalar dalğası yenə gündəmə gələr.

İmitasiyaya əsaslı məhdud hərbi cavab isə daha az riskli görünsə də, ciddi daxili siyasi böhrana səbəb olacaq. Onsuz da molla rejimi daxildə öz dəstəyini itirib və növbəti daxili təlatümlər sonunu gətirəcək.

Yəqin ki, İran bu dəfə də oxşar siyasi texnologiyaya üz tutacaq. Diplomatik müstəvidə nüvə proqramını irəlilətmək üçün vaxt qazanmaq niyyəti çox güman ki, bu dəfə işlək olmayacaq. Tehranın nüvə silahına yaxınlaşdığı hər an Qüds də qabaqlayıcı hücumları davam etdirə bilər.

Şübhəsiz ki, həm İsrail, həm də ABŞ və Qərb İranın daxilindəki zidiyyətlərdən maksimum faydalanmaq istəyəcəklər. Faktiki olaraq İran seçim imkanlarını itirib. Bununla yanaşı, geri çəkilmək də intihardır.

Məlum olur ki, İranın qüdrətli dövlət olması ilə bağlı miflər də blef imiş. İsrailin son hücumu zamanı çox sayda yüksək rütbəli İran hərbçilərinin öldürülməsi bunun bariz nümunəsidir.

İranın verəcəyi qərarlar, regiondakı yeni geosiyasi reallıqların başlanğıc nöqtəsi ola bilər. Habelə bu, molla rejiminin süqutuna aparan prosesin işartısı olaraq da qiymətləndirilməlidir.

Azər Niftiyev