İraqın qədim şəhərləri iqlim dəyişikliyi səbəbindən dağılır

İraq hakimiyyəti həyəcan təbili çalır: insan sivilizasiyasının başlanğıcında qurulan qədim şəhərlər iqlim dəyişikliyinin təsiri altında sürətlə dağıldığı bildirilir.

Bizimyol.info xəbər verir ki, bir vaxtlar Şumer və Babil krallıqlarının çiçəkləndiyi ölkənin cənubunda min illər boyu davam edən tarixi abidələr yox olmaq təhlükəsi ilə üzləşir.

İstilik, quraqlıq və küləklər torpağın duzluluğunu artırır, qədim ziyarətgahlar və saraylar tikmək üçün istifadə edilən kərpic və gili məhv edir.

Orada qum təpələri və küləklər dörd min ildən çox əvvəl tikilmiş pilləli məbədin - məşhur Ziqquratın şimal hissəsini aşındırır. "Külək və qum təpələrinin birləşməsi strukturun şimal hissələrində eroziyaya səbəb olur. Üçüncü təbəqə artıq dağılıb və indi dağıntı ikinci təbəqəyə təsir edib", - deyə Ziqar əyalətinin Qədim Əşyalar İdarəsinin arxeoloqu Abdullah Nəsrullah bildirib.

Problem yalnız Urla məhdudlaşmır. Yaxınlıqda 1920-ci illərdə Britaniya arxeoloqu Leonard Vulli tərəfindən kəşf edilmiş Kral Qəbiristanlığının xarabalıqları var.

İndi qlobal istiləşmə və quraqlıq səbəbindən torpaqda yığılan duz qədim gil kərpicləri korroziyaya uğradır və abidənin tamamilə dağılmasını təhdid edir.

Oxşar problemlər Fərat çayının yuxarı hissəsində - bir vaxtlar böyük imperiyaların parlaq paytaxtı olan Babildə də müşahidə olunur. Orada Şumer ornamentləri ilə bəzədilmiş gil konstruksiyalar təhlükə altındadır. Duzluluğun artması və keçmiş bərpa səhvləri səbəbindən abidələr getdikcə daha da pisləşir.

İraq Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Antik Əşyalar Departamentinin rəhbəri Dr. Montaser əl-Həsnəvi qeyd edib ki, "Səth və yeraltı suların duzluluğunun artması bir çox yeraltı şəhərlərin məhv olmasına səbəb olacaq".

Onun sözlərinə görə, bərpa işləri ciddi maliyyə çatışmazlığı səbəbindən çətinləşir. Proses dayandırılmasa, bəşəriyyət ilk sivilizasiyaların - yazı, astronomiya və dövlətçiliyin yarandığı şəhərlərin əvəzsiz izlərini itirə bilər.

Qadir, Bizimyol.info