Kraliça Viktoriya: Mirası necə müasir dünyanı formalaşdırdı?

Britaniya Kraliçası Viktoriya təkcə bir monarx deyil, həm də dövrünün ən təsirli fiqurlarından biri idi. Onun mədəni və sosial təsiri bu gün də hiss olunur. Viktoriya dövründə qəbul edilən bir çox ənənə və yeniliklər hələ də gündəlik həyatımızın ayrılmaz hissəsidir. Bəs onun irsinin arxasında hansı hadisələr dayanır?

Viktoriya dövrünün simvolu

Qaynarinfo xəbər verir ki, bir çox şəhər, küçə, park və hətta Londondakı metro xətləri Kraliça Viktoriya adını daşıyır. 1837–1901-ci illərdə taxtda olan Viktoriya sənaye inqilabının sürətləndiyi, dəmiryolların və teleqrafın yayılmağa başladığı bir dövrə şahidlik edib. Lakin o, sadəcə siyasi fiqur kimi deyil, həm də mədəni və sosial dəyişikliklərə təsir edən bir lider kimi tarixə düşüb.

Kraliçanın şəkilləri və xəbərləri mətbuat və kartpostallar vasitəsilə geniş yayılıb, bu da onu əvvəlki monarxlardan daha görünən və tanınan bir fiqura çevirib.

Qadınlar üçün moda nümunəsi oldu

Viktoriya hələ taxta çıxmamışdan əvvəl modaya maraq göstərib. Tarixçi Kimberli Krisman-Kempbellin sözlərinə görə, gənc Viktoriya balet və opera tamaşalarına gedir, kostyumlar haqqında qeydlər aparırmış.

1837-ci ildə taxta çıxandan sonra onun geyim üslubu bütün ölkədə qadınlar üçün nümunəyə çevrilib. Onun geyimləri yenilikçi olmasa da, mühafizəkar tərzi və orta sinif dəyərlərinə uyğunluğu səbəbindən geniş kütləyə təsir edib.

Kraliça Viktoriya 1840-cı ildə Prens Albert ilə toyunda geyindiyi ağ gəlinliyi ilə bir moda trendi yaradıb. O vaxta qədər gəlinlər ən yaxşı paltarlarını geyinirdilər, lakin Viktoriyanın ağ gəlinlik seçimi, bu rəngi toy geyimlərinin standartı halına gətirib. "Royal Collection Trust"un dekorativ sənət kuratoru Salli Qudsir bildirir ki, ağ gəlinlik artıq var idi, lakin Viktoriya onu daha da populyarlaşdırıb.

Ailə dəyərləri və bayram ənənələri

Kraliça Viktoriya yalnız moda sahəsində deyil, ailə və bayram ənənələrinin formalaşmasında da mühüm rol oynayıb. Milad ağaclarının bəzədilməsi Britaniyaya Kraliça Şarlotta tərəfindən gətirilsə də, Viktoriya və Şahzadə Albert bu ənənənin kütləvi yayılmasına səbəb olub. Onlar Vindsor Qreat Park-dan gətirdikləri köknar ağaclarını xüsusi bəzəyir və hər bir uşaqları üçün ayrıca ağaclar qurublar.

1848-ci ildə "Illustrated London News" qəzetində bu ailə ənənəsinin şəkilləri yayımlandıqdan sonra, britaniyalılar da eyni adəti mənimsəməyə başlayıblar.

Bundan əlavə, Viktoriya və Albert İskoçiyaya tez-tez səyahət ediblər. 1847-ci ildə kraliyyət turu zamanı Şotlandiyaya maraqları artıb və bu bölgəyə turist axını başlayıb. 1852-ci ildə isə Balmoral qəsrini alaraq burada məskunlaşıblar. Bu addım Şotlandiyanın yuxarı siniflər arasında məşhur istirahət məkanına çevrilməsinə səbəb olub.

Doğum təcrübəsini dəyişdirdi

Kraliça Viktoriya doğum təcrübəsinə münasibəti dəyişən bir monarx idi. Doqquz uşaq anası olan Viktoriya hamiləlik dövrünü çətin və sıxıntılı hesab edib. 1858-ci ildə öz hisslərini "qanadlarının kəsilmiş" kimi olması ilə müqayisə edib.

Doğum zamanı çəkdiyi ağrıları yüngülləşdirmək üçün 1847-ci ildən etibarən istifadə olunan kloroform anesteziya metodunu tətbiq edib.

Bu üsul o dövrdə tibbi cəmiyyətlərdə böyük mübahisələrə səbəb olub. Bəzi həkimlər kloroformun qadınları doğum zamanı tamamilə hərəkətsiz hala gətirəcəyindən qorxurdular, digərləri isə doğum sancısının "təbii bir proses" olduğunu iddia edirdi.

Lakin Viktoriya bu tənqidlərə baxmayaraq, 1853-cü ildə səkkizinci uşağını dünyaya gətirərkən kloroform istifadə edib və onu çox rahatladıcı bir vasitə kimi qiymətləndirib.

Onun bu təcrübəsi başqa qadınların da bu metodu qəbul etməsinə yol açıb və doğum ağrılarının azaldılması fikrini cəmiyyətə yayıb. Bu hadisə, qadınların tibbi seçimlərində daha çox söz sahibi olmalarına şərait yaradıb.

Yas mərasimlərinə yeni baxış gətirdi

1861-ci ildə Şahzadə Albertin ölümü Viktoriya üçün böyük bir itki olub və onun həyatboyu yas saxlaması ilə nəticələnib. Əvvəllər dullar bir neçə il yas saxlayırdı, lakin Viktoriya həyatının sonuna qədər qara geyimlərdən imtina etməyib.

Tarixçi Lou Teylor qeyd edir ki, Viktoriya yas mərasimlərinə olan münasibəti dəyişdirib və 19-cu əsrin ikinci yarısında bu qaydaların daha ciddi şəkildə qorunmasına səbəb olub. Onun ömür boyu yas tutması, cəmiyyətin qara rəngə və matəmə olan bağlılığını gücləndirib.

Kraliça Viktoriya mirasını necə formalaşdırdı?

Kraliça Viktoriya yalnız bir hökmdar deyil, həm də modern dünyanın formalaşmasına təsir edən bir simvol olub. Onun mirası aşağıdakı sahələrdə hiss olunur:

Moda – Ağ gəlinliyin standart hala gəlməsi

Ailə və bayram ənənələri – Noel ağaclarının populyarlaşması

Turizm – İskoçiyanın məşhur turistik məkan olması

Tibbi inkişaflar – Doğum zamanı anesteziyanın qəbul edilməsi

Yas mərasimləri – Qara rəngin və matəm geyimlərinin uzunmüddətli istifadəsi

Onun qərarları və mədəni təsirləri bu gün də bir çox adət və ənənələrdə öz əksini tapır. Beləliklə, Kraliça Viktoriya təkcə bir dövrü deyil, bir neçə nəsli formalaşdıran bir miras buraxıb.

Aydın