Mavi və yaşıl sakitləşdirir: Qara isə təvazökarlığı simvolizə edir

Sosioloq  bu fikirdədir ki, insanın hansı rənglərə üstünlük verməsi psixoloji vəziyyət və zövqə bağlıdır

Rənglər insan psixologiyasına və davranışlarına təsir edən güclü amillərdəndir. Müxtəlif rənglərin insanlarda fərqli emosiyalar, duyğular və fiziki reaksiyalar oyandırmaq xüsusiyyətinə malik olduğu əlavə sübuta ehtiyacı yoxdur. Bu məsələ mütəxəssislər tərəfindən çoxdan təsdiqlənib.

 “Journal of Environmental Psychology”də dərc olunan son tədqiqatın nəticələrinə əsasən, göy rəng – xüsusilə də onun soyuq tonlu çalarları – insanın intellektual fəaliyyət zamanı yaşadığı stresi təxminən 28 faiz azaldır. Nevrofizioloqların apardığı bu araşdırma göstərib ki, göy rəng diqqət və konsentrasiyanı artıran neyromediatorların ifrazını stimullaşdırır. Bununla yanaşı, Böyük Britaniyanın Kolumbiya Universitetində aparılan digər bir elmi araşdırma isə mavi rəngin insan beyninin yaradıcılığa cavabdeh olan alın nahiyələrini aktivləşdirdiyini sübut edib. Tədqiqat göstərib ki, göy çalarlı mühitdə işləyən insanlar 33 faiz daha çox yaradıcı və innovativ ideyalar irəli sürürlər. Mövzuyla bağlı maraqlı bir tarixi fakt da diqqət çəkir. "Apple" şirkətinin həmtəsisçisi Stev Cobs, ilk “Mac” kompüteri üzərində işlədiyi dövrdə ofisini göy rəngdə dizayn edib. O, bu rənglərin ona “gələcəyi daha aydın görməyə kömək etdiyini” demişdi. Mütəxəssislər bildirir ki, göy rəngdən düzgün istifadə etmək vacibdir. Tamamilə bu rənglə dizayn edilmiş məkanlar uzunmüddətli istifadədə psixoloji diskomfort yarada bilər. Ən effektiv yanaşma – fərqli göy aksentlərdən istifadə etməkdir.

Müxtəlif rənglərin fərqli təsirləri barədə qısa tanıtım isə bundan ibarətdir:

Qırmızı rəng:

Aktivlik, enerji, həyəcan və ehtiras hissi yaradır. Yemək yeyərkən iştahı artırır və qərar qəbul etməni sürətləndirir. Lakin, həddindən artıq istifadə aqressiya və gərginlik yarada bilər.

Narıncı:

Yaradıcılıq, enerji və sosiallaşma hissini təşviq edir. Rahatlıq və müsbət əhvali-ruhiyyə yaradır.

Sarı:

Ümid, xoşbəxtlik və optimizm hissi yaradır. İnsanı canlandırır və zehni fəaliyyəti artırır. İş yerlərində yorğunluğa səbəb ola biləcəyi üçün diqqətlə istifadə edilməlidir.

Yaşıl:

Sakitləşdirici və rahatlaşdırıcı təsirə malikdir. Əməkdaşlıq və özünü ifadə etməni təşviq edir. Otaqları geniş göstərir.

Mavi:

Sülh, dinclik və xəyalpərəstlik hissi yaradır. Xoşbəxtlik və harmoniyanı təmsil edir. Lakin həddindən artıq istifadə depressiyaya səbəb ola bilər.

Bənövşəyi:

Özünə inam, xoşbəxtlik və yaradıcılığı artırır. Eyni zamanda unutqanlıq və səbirsizliyə də səbəb ola bilər.

Ağ:

Enerji sistemini tarazlaşdırır, yaradıcılığı artırır.

Qara, boz, qəhvəyi:

Kədər, ağırlıq və depressiya hissi yarada bilər. Qara rəngi tək istifadə etmək məsləhət görülmür. Qəhvəyi isə sosial tarazlığı və rahatlığı təmin edir.

Rənglərin insan orqanizminə və zehni vəziyyətinə təsiri elmi cəhətdən sübut olunub. Məsələn, qırmızı rəng ürək döyüntüsünü və bədən enerjisini artırır. Yaşıl rəng isə sakitləşdirici təsir bağışlayaraq baş ağrılarını belə sağalda bilir.

Sosioloq Mətanət  Məmmədova isə bu fikirdədir ki, insanın hansı rənglərə üstünlük verməsi psixoloji vəziyyət və zövqə bağlıdır:

- Fikir vermisinizsə, insanlar məişətdə rənglərin ahəngdarlığına daha çox önəm verir. Mətbəxi ağın, qəhvəyi rəngin çalarlarında, yataq otağını mavinin, oturma otağı, hollu isə isti rənglərə - sarının, narıncının çalarlarına boyamağı üstün tuturlar. Bu, həm də zövqə bağlı məsələdir. Zövqlü insanlar mənzillərini də zövqlə bəzəyir, artıq əşyalara yer vermirlər. Mənzildə rəng ahəngdarlığına önəm verirlər. Geyim də belədir. Tünd rəngli geyimlərdə nə isə açıq, nəzərəçarpan rəngdə bir aksessuar olmalıdır. Bu da insanın yüksək zövqə sahib olduğunu göstərir. Bunu edən həm özünə xoş aura yaratmış olur, həm də ətrafdakı insanlar üçün. Necə ola bilər ki, birisi başdan-ayağa qaraya bürünsün, ətrafdakıların reaksiyası əlbəttə müsbət olmayacaq. Amma qaranın üzərində qırmızı, sarı, firuzə rəngli bir bəzək əşyası, yaxud nəsə bir aksessuar olduqda, gözə də xoş gəlir, könülü də.  Ümumiyyətlə isə qara rəng təvazökarlıq və mühafizəkarlığın, ağ rəng isə məsumiyyətin göstəricisidir. Belə məsəl var, ağda ləkə tez görünər, qara ləkə götürməz. Kimin hansı rəngi seçməsi, hansı rənglərə üstünlük verməsi şəxsin düşüncə və ruhi vəziyyətinə uyğun olur. Yaşıl, mavi rənglər sakitləşdiricidir. Əvvəllər xəstəxanalarda ağ və mavi rənglər dominant idi. Son illərdə dəblər dəyişib. Xəstəxanalar, kliniklaar fərqli rəngli uni-formalar seçir. Hətta tünd rənglər seçənlər də var. Təbii ki açıq mavi, yaşıl, firuzəyi rəngləri daha ürəyəyatımlıdır. Ağ həm də gigiyenik təmizlik rəngidir. Həkimin, tibb bacılarının geyimi bəyaz olduqda təmizlik, saflıq, sağlamlıq təsiri bağışlayır. Uşaq məkanlarını, əyləncə yerlərini ən müxtəlif rənglərə boyayırlar. Bu, uşaqların marağını artırmaq, onları rənglər dünyası ilə tanış etmək üçündür. Böyüdükcə, hər kəs öz rəngini onsuz da seçəcək.