Məşhur filosof şoklara hazır olmağa çağırdı Bu ilin proqnozu

"Dünya iqtisadiyyatı bir-birinə o qədər bağlıdır ki, istənilən yerli böhran sürətlə digər regionlara yayılır. Bu, dünyanı qlobal sarsıntılara qarşı daha həssas edir və proqnozlaşdırmanı çətinləşdirir".

Ölkə.Az xəbər verir ki, bunu məşhur filosof, yazıçı və alim Nassim Taleb 2025-ci illə bağlı proqnozunda qeyd edib. 

Amerika iqtisadiyyatının çox qorxulu bir vəziyyətdə olduğunu vurğulayan edən Taleb dövlət borcuna görə, ABŞ iqtisadiyyatını “ölüm spiralında” olduğunu iddia edib.

"ABŞ-də borc səviyyəsi ÜDM-in 124%-nə çataraq, 34,14 trilyon dollar təşkil edib ki, bu da hər bir ABŞ sakini üçün təxminən 100 min dollar edir. Bu, mümkün xarici şoklarla birlikdə iqtisadiyyata “ölüm spiralı” təsirinə səbəb ola bilər", - o qeyd edib.

Taleb vurğulayıb ki, böhranlar gözlənilmədən baş verir. "Qeyri-sabit dövrlərin başlanğıcında investorlar ehtiyatlı olurlar, lakin sonra riskləri unudurlar və ehtiyat tədbirlərinə məhəl qoymurlar", - o bildirib.

Onun sözlərinə görə, hazırkı bazar inamı əvvəlki çöküşlərdən əvvəlki vəziyyəti xatırladır.

"Son onilliklərdə investorlar aşağı faiz dərəcələrinə alışıblar və diqqətlərini daha riskli aktivlərə yönəldiblər. Lakin son illərdə müşahidə edilən dərəcələrin artması ilə bu strategiya təhlükəli ola bilər. Bir çox bazar iştirakçıları konservativ alətlərə olan ehtiyacı qiymətləndirməməkdə davam edirlər", - o vurğulayıb.

Taleb belə vəziyyətdə investorlara ən pisə hazırlaşmağı və hedcinqi (zəmanət, sığorta) vurğulamağı tövsiyə edir: "Əsas investisiya üzrə itkiləri əhatə edən ticarət vasitəsilə riski azaltmaqla investorun maliyyə investisiyasını qorumaq lazımdır". 

Talebin proqnozlarına əsasən, 2025-ci il, gözlənilməzliyə hazır olmayanlar çox çətin vəziyyətlə üzləşə bilərlər. Bu səbəbdən də Nassim Talebin təklif edir ki, ən pisə hazır olmaq və ehtiyatlı olmaq həmişə ehtiyatsız optimizmdən daha yaxşıdır.

İqtisadi proqnozlara yanaşı, Nassim Taleb bioloji və ekoloji sistemlər iqlim dəyişikliyi və ya pandemiya kimi gözlənilməz şoklar da dünya iqtisadiyyatına ciddi zərbə vurur. 

O hesab edir ki, belə şəraitdə hətta  uğurlu sistemlər bu cür zərbələrə davamlı ola bilmir.

Taleb təkcə stresə tab gətirməyən, həm də xaosdan faydalanan sistemlər yaratmaqda israrlıdır. 

Belə mexanizmlər, onun fikrincə, dünya liderlərinin yaxın illərdəki qərarlarını müəyyən edəcək.

Mürtəza
Ölkə.Az